عوامل و چالش های حقوقی جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
عوامل و چالش های حقوقی جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری
عنوانعوامل و چالش های حقوقی جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومحمد معین اسلام
استاد راهنماسعید حبیبا
استاد مشاورفرهاد ایرانپور، زهرا شاکری
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه تهران


عوامل و چالش های حقوقی جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری عنوان رساله ای است که توسط محمد معین اسلام، با راهنمایی سعید حبیبا و با مشاوره فرهاد ایرانپور و زهرا شاکری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

امروزه نقش حیاتیِ مالکیت فکری در تجارت جهانی و توسعه اقتصادی، رو به افزایش است. جهانشمولی تجارت در اموال فکری، به این معنا است که در حال حاضر، منابع اطلاعاتی ناملموس، فارغ از مرزبندی های سیاسی، در هر جا و همه جا، تولید، مبادله و مصرف می شوند.در این پژوهش، مقصود ما از جهانی سازی، فرایند یا مجموعه فرایندهایی است که یک اقتصاد جهانی هماهنگ، محیط زندگی واحد و یک شبکه پیچیده و فعال ارتباطات که سراسر گیتی را دربر می گیرد، شامل می شود. بدین سان، نظام حقوق خصوصی و مالکیت فکری کشورهای جهان، مجموعه ای به هم وابسته را تشکیل داده و مرزهای جغرافیایی، سیاسی و اجتماعی، اگرچه به طور کامل نابود نمی–شوند، اما کمرنگ خواهند شد. این پژوهش، تلاشی است در راستای بررسی حقوقی سیاستگذاری های مختلف در نظام حقوق مالکیت فکری، و روند و چالش های جهانی شدن این نظام. در این مطالعه، بررسی تحولات هر یک از نظام های ملی و حقوق خصوصی کشورها ضرورتی ندارد بلکه سعی شده است عناصر مهم و پایدار در تحولات اصلی نظام های مختلف حقوقی که از جهات مختلف با یکدیگر در این سیر جهانشمول، مشابهت دارند، نظیر تاثیر معاهدات مادر در زمینه حقوق مالکیت فکری (کنوانسیون های پاریس و برن) مد نظر قرار گیرند. البته این بررسی نمی تواند منعکس کننده تمام واقعیت جهان امروز باشد چرا که در کنار این مشابهت ها، هر یک از نظام های ملی، تحولات ویژه خود را در عرصه حقوق مالکیت فکری داشته و ملاحظه عناصر اصلی و مشابه، جهت تسهیل بررسی سیر کلی جهانی سازی نظام حقوق مالکیت فکری است. بنابراین، در این تحقیق، بیش از توجه به تقسیمات جغرافیایی، عوامل تاثیرگذار و نیز سیر بین المللی و جهانشمولی حقوق مالکیت فکری (نظیر فعالیت های سازمان جهانی تجارت و اتحادیه اروپا) ملاحظه شده است. مشکل و مساله اصلی در این پژوهش آن است که در کنار عوامل اقتصادی، سیاسی و ...، تاکنون نقش موضوعات و عوامل حقوقی در جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری مورد غفلت واقع شده و به دقت و روشنی بررسی نشده است. بنابراین، هدف ما در این رساله، پاسخ به این مساله و کنکاش در عوامل و نیز چالش هایی است که جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری را از بعد حقوقی تحت تاثیر قرار داده است. نتیجه این تحقیق به طور اجمالی نشان دهنده آن است که جهانشمولی نظام حقوق مالکیت فکری، به دلیل وجود موضوعات چالش برانگیزی مانند حقوق بشر، توسعه، سلامت و بهداشت و دانش سنتی و نیز اصل سرزمینی بودن حقوق مالکیت فکری، با سهولت انجام نگرفته و همچنان تردیدهایی در رابطه با جهانشمولی بودن این نظام، مطرح می باشد.

کلیدواژه ها

  • جهانی سازی،
  • مالکیت معنوی.