فروپاشیِ آیین دادرسی کیفریِ منصفانه در رویارویی با بحران‌های سیاسی و اجتماعی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
پژوهش حقوق کیفری
عنوانفروپاشیِ آیین دادرسی کیفریِ منصفانه در رویارویی با بحران‌های سیاسی و اجتماعی
نویسندههادی رستمی
محور موضوعیحقوق کیفری
سال نشر۱۴۰۲
منتشر شده درنشریه پژوهش حقوق کیفری
دوره۱۱
شماره۴۳
دانلود مقالهدانلود از سایت نشریه


فروپاشیِ آیین دادرسی کیفریِ منصفانه در رویارویی با بحران‌های سیاسی و اجتماعی عنوان مقاله ای از هادی رستمی است که در تیر 1402 و در شماره 43 از فصلنامه پژوهش حقوق کیفری منتشر شده است.

چکیده

فرآیند دادرسی کیفری ممکن است تحت تأثیر سیاست‌گذاری‌های امنیت‌گرایانه در حالت فروپاشی قرار گیرد که نتیجة آن، تعلیق تشریفات معمول و منصفانه رسیدگی به جرم و توسل به سازوکارهای فوریت‌مدار است. فروپاشی ثمرة اضطراری شدن وضع سیاسی کشور است که خود ناشی از خیزش‌ها و مقاومت‌های شهروندان یا دست‌کم بخشی از آن‌ها در قبال بعضی سیاست‌ها می‌باشد. از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری این جریان، گسترش حقوق کیفری و مداخلة حداکثری در آزادی‌های اشخاص است. ایجاد شکاف میان هنجارهای رسمی و ارزش‌های شهروندان و پافشاری حاکمیت به حفظ هنجارها به‌تدریج به بحران‌های اجتماعی دامن می‌زند. یکی از راهکارهای فرونشاندن بحران، اعلام حالت فوق‌العاده در کشور و بازداشت معترضان و محاکمة سریع و غیرعلنی آن‌ها است. شبکه‌های کنترل و نظارت بر شهروندان و نیز قدرت و آزادی عمل پلیس در این شرایط، گسترش یافته و منطق برخورد و سرکوب در سطح بالایی مورد توجه قرار می‌گیرد.  تعدیل جرم‌انگاری و جرم‌زدایی از رفتارهایی که با ارزش‌های بیشتر شهروندان مغایرت دارد، اصلاح سیاست‌های عمومی و اجتناب از اقدامات کیفری تنش‌آفرین و نجات دستگاه عدالت کیفری از استغراق کیفری و مهم‌تر از همه، توجه به مقولة «تغییر نسل» و شکاف‌های هنجاری و ایدئولوژی، می‌تواند برخی از راهکارها برای جلوگیری از فروپاشی آیین دادرسیِ کیفریِ منصفانه باشد.

کلیدواژه‌ها

مواد مرتبط