فقه هسته ای و کارکردهای آن در قراردادهای هسته ای

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
فقه هسته ای و کارکردهای آن در قراردادهای هسته ای
عنوانفقه هسته ای و کارکردهای آن در قراردادهای هسته ای
رشتهحقوق خصوصی
دانشجواحمد احسانی فر
استاد راهنمامحمود حکمت نیا
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۶
دانشگاهپژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی



فقه هسته ای و کارکردهای آن در قراردادهای هسته ای عنوان رساله ای است که توسط احمد احسانی فر، با راهنمایی محمود حکمت نیا در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفاع گردید.

چکیده

سلاح هسته ای به عنوان مهم ترین مولود بکارگیری انرژی هسته ای در مسیر نظامی، می تواند کارایی بالایی در پایان دادن به جنگ و محافظت از حکومت، تمامیت سرزمینی و جان انسان ها ایفا نماید. در مقابل، می تواند به کشتار وسیع و گسترده و اتلاف عمیق در هر سه بعد انسانی، حیوانی و محیطی منجر شود. جنگ نیز اتفاقی ناگزیر است که مشروعیت آن در بعضی شرایط و اوضاع و احوالات از منظر مبادی اخلاق و مبانی حقوقی و فقهی مقبول و پذیرفته شده است. این پدیده مشروع گاه بستری مناسب می شود تا در اوج ستیز، همه ابزار و روش های متعارف یا نامتعارف با دلایل و توجیهاتی که مستند به دانش های اخلاق، فلسفه، فقه و حقوق می گردد مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل استفاده از سلاح هسته ای از زمان ساخت آن، و بویژه بعد از استفاده از آن در جنگ جهانی دوم، به عرصه ای برای گفتگوهای حقوقی، اخلاقی، سیاسی و دیپلماتیک، امنیتی و استراتژیکی تبدیل شد و با آرای متضارب بر مبنای رویکردهای مختلف مواجه گردید. همان گونه که در دهه های اخیر، حقوق بین الملل بشردوستانه با طراحی مبانی، نظریات و معاهدات متعدد حقوقی سعی داشت تا مسیله استفاده از سلاح هسته ای در جنگ را از نظر حقوقی سامان بخشد، می توان ساخت و انباشت این سلاح و بکارگیری آن در عرصه ها و شرایط گوناگون جنگ را در چارچوب نظام حقوقی اسلام و بر مبنای ادله شرعی و نصوص فقهی مورد بررسی قرار داد. کشف و استخراج حکم تکلیفی ساخت، انباشت، اشاعه و استفاده از این سلاح در شرایط مختلف جنگ، اصلی ترین مسیله این تحقیق است. تحقیق پیش روی در تلاش است تا با بررسی موضوعیِ سلاح هسته ای و سپس دست یابی به مدارک و مستندات شرعی و با بهره گیری از ملاکات موجود در نصوص تشریعی و فقهیِ مربوط به استفاده از سلاح ها و عملیات جنگی بتواند به حکم تکلیفی سلاح هسته ای استراتژیکی در ابعاد مختلف آن از سرمایه گذاری و تولید تا استفاده در جنگ واصل شود. با تنقیح این مسیله، می توان وضعیت قراردادهای هسته ای که ظرفیت و قدرت لازم برای تولید سلاح هسته ای را در اختیار طرف قرارداد می نهد را مورد بررسی قرار داد که بعنوان مسیله فرعی در این تحقیق مورد پردازش قرار می گیرد.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه

بخش اول : کلیات

فصل اول) موضوعشناسی سلاح هستهای

گفتار اول) قدرت تخریب و صدمه گسترده

گفتار دوم) قابلیت کشتار انبوه و توده ای

گفتار سوم) عدم قابلیت تفکیک در اهداف نظامی و غیرنظامی

گفتار چهارم) غیرقابل پیش بینی بودن آثار و پیامدها

فصل دوم) مبانی فقه هسته ای

گفتار اول) جهاد ابتدایی در عصر غیبت

مبحث اول) بیان دیدگاه ها

مبحث دوم) وجوب سالیانه جهاد ابتدایی

مبحث سوم) اصالت بخشی به جهاد ابتدایی

مبحث چهارم) ادعای تثبیت و استقرار جهاد ابتدایی در قرآن

مبحث پنجم) نگاهی به ادله نظریه وجوب جهاد ابتدایی در عصر غیبت

مبحث ششم) تفاوت نظریه وجوب جهاد ابتدایی در فقه شیعه و عامه

مبحث هفتم) زمینه های ورود اندیشه وجوب جهاد ابتدایی به فقه شیعه

مبحث هشتم) استعمال مجازی واژه جهاد برای حالت دفاع

مبحث نهم) آثار پذیرش نظریه وجوب جهاد ابتدایی بر نوع مواجهه با ادله و احکام

مبحث دهم) تضییق در صلح با پذیرش نظریه وجوب جهاد ابتدایی

گفتار دوم) تلازم جنگ با اهلاک و افساد

مبحث اول) قدمت و فراگیری واقعه جنگ

مبحث دوم) ملازمات عرفی و استقرایی جنگ و تاثیر آن بر ساختار کلان فقه الجهاد

مبحث سوم) تاثیر پذیرش ملازمات جنگ بر فروعات و استدلالات فقهی

مبحث چهارم) ریشه های فقهی استناد به اصل تلازم

مبحث پنجم) ضرورت مدیریت اصل تلازم

فصل سوم) رویکردهای روش شناسانه در پژوهش های مرتبط با موضوعات فقهی جهاد

گفتار اول) رویکرد تعبدمدار

گفتار دوم) رویکرد تعقل مدار

بخش دوم: فقه هسته ای

فصل اول) ممنوعیت استفاده از سلاح هسته ای در جنگ

گفتار اول) ادله متنافی در مورد استفاده از سلاح های عام الاهلاک

مبحث اول) ادله منع کننده استفاده از سلاح های عام الاهلاک

بند اول) ادله منع کننده دسته اول: مصونیتبخشی به انسان ها

۱ ادله منع کننده سلاح های عام الاهلاک با دلالت مستقیم

۱– ۱ ادله ابقای حیات نسبت به برخی گروه های انسانی

۱–۱–۱ مفهوم شناسی واژه ابریا

۱–۱–۲ ادله نقلی ممنوعیت کشتار ابریا

۱–۱–۳ اصناف ابریا در جنگ

۱–۱–۴ ملاک مصونیت در جنگ

۱–۱–۴–۱ عدم ارتباط با امور نظامی

۱–۱–۴–۱–۱ ادله قرآنی ملاک مصونیت غیر مرتبطان به امور نظامی

۱–۱–۴–۱–۲ تاثیر ملاک مصونیت غیر مرتبطان به امور نظامی در استدلالات فقهی

۱–۱–۴–۱–۳ محدودیت نشانه گیری در جنگ بر مبنای نظریه مصونیت غیرمرتبطان به امور نظامی

۱–۱–۴–۲ فقدان ضرر برای مسلمانان و فقدان نفع برای دشمن

۱–۲ ادله نفی حیات نسبت به برخی گروه های انسانی

۱–۲–۱ ملاک تجویزکننده کشتار در جنگ

۱–۲–۱–۱ جواز کشتار بر محور کفر

۱–۲–۱–۱–۱ ریشه یابی نظریه جواز کشتار بر محور کفر

۱–۲–۱–۱–۲ ادله نظریه جواز کشتار بر محور کفر

۱–۲–۱–۱–۳ اصل اولی جواز کشتار کافران؛ رهاورد نظریه جواز کشتار بر محور کفر

۱–۲–۱–۱–۴ تاثیر نظریه جواز کشتار بر محور کفر بر استدلال و استنباط قهی

۱–۲–۱–۲ جواز کشتار بر محور توانایی جنگیدن

۱–۲–۱–۳ جواز کشتار بر محور ظلم و تجاوز

۱–۲–۱–۳–۱ ادله نظریه جواز کشتار بر محور ظلم و تجاوز

۱–۲–۱–۳–۲ تاثیر نظریه جواز کشتار بر محور ظلم و تجاوز بر استدلال و استنباط فقهی

۱–۲–۲ نظریه مهدوریت خون همه کفار و نقد آن

۱–۲–۲–۱ معیار شناخت کافر حربی در نظریه مشهور

۱–۲–۲–۲ نقد نظریه مهدوریت خون همه کفار

۱–۲–۳ عملکردهای تجویزکننده کشتار در جنگ

۱–۲–۳–۱ جنگیدن با مسلمانان

۱–۲–۳–۱–۱ پیاده سازی ملاک جنگیدن در مورد نظامیان

۱–۲–۳–۱–۲ پیاده سازی ملاک جنگیدن در مورد ابریا

۱–۲–۳–۱–۲–۱ پیاده سازی ملاک جنگیدن در مورد ابریا در فقه شیعه

۱–۲–۳–۱–۲–۲ پیاده سازی ملاک جنگیدن در مورد ابریا در فقه عامه

۱–۲–۳–۲ تعلیم و تربیت نظامی

۱–۲–۳–۳ مشارکت در جنگ

۱–۲–۴ تضییق در کشتار کافران و تخریب اموال آنان

۱–۲–۴–۱ رویکردها در محدوده کشتار و تخریب

۱–۲–۴–۲ ریشه های نظری توسیع در کشتار کافران

۱–۲–۴–۳ ادله روایی تضییق در کشتار کافران

۱–۲–۵ تردید در ماهیت افراد و مناطق مورد نشانه گیری

۱–۲–۵–۱ اصل نظامی بودن افراد و مناطق جنگی

۱–۲–۵–۲ اصل غیر نظامی بودن افراد و مناطق مدنی

۱–۲–۶ استفاده از سلاح برای کشتار انحصاری نظامیان

۲ ادله منع کننده سلاح های عام الاهلاک با دلالت غیرمستقیم

۲–۱ ممنوعیت مثله کردن

۲–۲ ممنوعیت سم پاشی در شهر کافران

بند دوم) ادله منع کننده دسته دوم: مصونیت بخشی به محیط زیست

بند سوم) ادله منع کننده دسته سوم: مصونیتبخشی به حیوانات

۱ ادله روایی ممنوعیت کشتار و قطع دست و پای حیوان در جنگ

۲ ممنوعیت عملیات زجرآور

۳ احترام روح

بند چهارم) ادله منع کننده دسته چهارم: مصونیتبخشی به دارندگان حیات

۱ قاعده ممنوعیت فساد و افساد در زمین

۱–۱ ادله قرآنی قاعده

۱–۲ مراد از قید فی الارض در قاعده ممنوعیت افساد فی الارض

۱–۳ افساد فی الارض در جنگ

۱–۴ افساد فی الارض با استفاده از سلاح هسته ای

۲ عدم جواز استفاده از حمله یا سلاح مضر به حال مسلمانان

مبحث دوم) ادله تجویز کننده استفاده از سلاح های عام الاهلاک

بند اول) اصل اباحه و برایت

بند دوم) جواز کشتار عمومی در شهر دشمن

۱ روایت حفص بن غیاث از امام صادق

۱۰۷ ۲ فضای حاکم بر روایت حفص بن غیاث و ابهامات ناشی از آن

۲–۱ صدور روایت در مقام جهاد ابتدایی و عدم اضطرار

۲–۲ ابهامات موجود در روایت حفص بن غیاث

۳ ایرادات صدوری وارد بر روایت حفص بن غیاث: احتمال دسیسه

۳–۱ دسیسه در روایات

۳–۲ چگونگی دسیسه در روایت حفص بن غیاث

۳–۳ طریقه نقل روایت حفص بن غیاث در منابع روایی

۳–۳–۱ سرهم بندی دو روایت حفص بن غیاث در کافی و تفکیک دو روایت در سایر منابع روایی

۳–۳–۲ عدم صحت روایت حفص بن غیاث از نظر شیخ صدوق و برقی

۳–۳–۳ صحت قسمت دوم روایت حفص بن غیاث در سند کافی

۳–۴ انگیزه های دسیسه در روایت حفص بن غیاث

۴ ایرادات دلالی وارد بر روایت حفص بن غیاث

۴–۱ احتمال تقیه در روایت حفص بن غیاث

۴–۲ عدم تناسب میان بیان و مبین در روایت حفص بن غیاث

۴–۳ اعراض فقیهان از مفاد روایت حفص بن غیاث

۴–۳–۱ اعراض مشهور فقیهان از کل مفاد روایت حفص بن غیاث

۴–۳–۲ اعراض اقلیت فقیهان از جزء مفاد روایت حفص بن غیاث

۴–۴ حضور اقلی ابریا در شهر محاربان

۵ مقایسه روایت حفص بن غیاث با روایات منع کننده از کشتار ابریا

بند سوم) جواز استفاده از منجنیق علیه شهر دشمن

۱ دیدگاه های موجود در ارتباط با استفاده از منجنیق

۲ دلیل جواز استفاده از منجنیق: عملکرد نبوی

۲–۱ ادعای کشتار عمومی غیرنظامیان در طایف

۲–۲ عدم گزارش خبر نصب منجنیق بر طایف در منابع معتبر شیعه

۲–۳ جهاد دفاعی در جنگ طایف

۲–۴ ایرادات صدوری وارد بر خبر نصب منجنیق (قراین عدم استفاده از منجنیق در طایف)

۲–۴–۱ شکست مسلمانان در طایف

۲–۴–۲ تفاوت نصب منجنیق و استفاده از منجنیق در متون تاریخی

۲–۵ ایرادات دلالی وارد بر خبر نصب منجنیق بر طایف

۲–۵–۱ کارکرد انحصاری منجنیق برای هدم درها و دیوارها

۲–۵–۱–۱ کارکرد انحصاری منجنیق برای هدم درها و دیوارها در متون تاریخی

۲–۵–۱–۲ کارکرد انحصاری منجنیق برای هدم درها و دیوارها در متون فقهی

۲–۵–۲ قیاس مع الفارق سلاح های عام الاهلاک با استفاده از منجنیق در طایف

بند چهارم) جواز سوزاندن و غرق کردن شهر دشمن

۱ دیدگاه های موجود در رابطه با سوزاندن و غرق کردن شهر دشمن

۲ ادله جواز سوزاندن و غرق کردن شهر دشمن و نقد آن

۲–۱ عدم کلیت در ادله ممنوعیت استفاده از آب و آتش

۲–۲ واقعه سوزاندن در سنت نبوی

۲–۲–۱ دستور نبوی به سوزاندن خانه های غیرنظامی در جنگ با بنی نضیر

۲–۲–۲ دستور نبوی به سوزاندن شهر ابنا

۲–۲–۳ دستور نبوی به سوزاندن کعبه یمانیه

۲–۲–۴ دستور نبوی به آتش زدن قلعه مالک بن عوف

۲–۳ واقعه سوزاندن در سنت علوی

۲–۳–۱ سنت قولی علی۷ در تجویز کشتار با آب و آتش

۲–۳–۲ سنت فعلی علی۷ در تجویز کشتار با آتش

۲–۳–۲–۱ ادعای سوزاندن مرتدان توسط علی۷

۲–۳–۲–۲ ادعای سوزاندن عبدالله بن سبا توسط علی

۱۴۰ ۲–۳–۲–۳ ادعای سوزاندن انسان و حیوان توسط علی۷ در قالب اجرای حدود

۳ مویدات ممنوعیت سوزاندن شهر دشمن در فقه عامه

۳–۱ استفاده از آتش در انحصار قدرت خداوند

۳–۲ الزام سربازان مسلمان به کشتار محسنانه

بند پنجم) جواز پرتاب حیوانات گزنده به شهر دشمن

بند ششم) جواز تخریب بناها و زیربناها در شهر دشمن

۱ تبیین محل نزاع در مسیله تخریب اموال و اماکن

۲ دیدگاه های موجود در رابطه با تخریب بناها و زیربناها

۳ رویکردهای مبنایی در مسیله تخریب

۴ ادله جواز تخریب بناها و زیربناها

۴–۱ تخریب خانه های بنی نضیر توسط پیامبر

۴–۱–۱ علل تخریب خانه های بنی نضیر

۴–۱–۲ بزرگنمایی های تاریخی در جنگ پیامبر با بنی نضیر

۴–۲ فقدان احترام اموال کافران

۵ ادله احترام اموال کافران

۵–۱ الزام به اجرای احکام ظاهری مالکیت در عصر غیبت

۵–۲ عدم سقوط اضافه مالکیت از اموال کافران

۵–۳ تفکیک بین اموال و اماکن نظامی از غیرنظامی در تخریب

بند هفتم) جواز محاصره دشمن و بستن مجاری آب و غذا بر روی دشمن

۱ ادله جواز محاصره و بستن راه غذا و آب بر روی دشمن و نقد آن

۱–۱ آشنایی کافران با معارف دین در طول محاصره

۱–۲ محاصره و قطع مجاری آب و غذا در جنگ های نبوی

۱–۲–۱ محاصره طایف

۱–۲–۲ بستن آب بر دشمن در جنگ بدر

۱–۲–۳ بستن آب بر دشمن در جنگ خیبر

۲ ممنوعیت قطع آب و غذا بر دشمن در سنت علوی

بند هشتم) جواز شبیخون به شهر دشمن

۱ مفهوم شناسی واژگان اغاره و تبییت

۲ ملاک ترتب حکم در تبییت

۳ دیدگاه های موجود در ارتباط با تبییت

۴ ادله ممنوعیت تبییت

۴–۱ سیره قولی و فعلی پیامبر۶ترک تبییت

۴–۲ الزام مسلمانان به شروع جنگ در عصرگاهان

۵ ملاک یابی سیره نبوی و علوی در ترک تبییت

۶ ادله جواز تبییت

۶–۱ تنزیل خانواده نظامیان به منزله خود نظامیان

۶–۲ تایید کشتار شبانه سران فتنه و فساد توسط مسلمانان

۶–۳ حمله پیامبر۶به بنی مصطلق

۶–۳–۱ ادعای اغاره بر بنی مصطلق

۶–۳–۲ ادعای تبییت بر بنی مصطلق

۶–۳–۳ دفاع پیشگیرانه در حمله به بنی مصطلق

۶–۳–۴ رد ادعای اغاره بودن حمله به بنی مصطلق

۶–۳–۵ بطلان تجویز اغاره و تبییت با استناد به حمله به بنی مصطلق

۶–۴ تبییت علی۷ در جنگ ذات السلاسل

۶–۴–۱ اختلاف شیعه و سنی در نقل اخبار نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۲ دفاع پیشگیرانه در نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۳ بطلان تجویز تبییت با استناد به نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۳–۱ عدم کشتار غیرنظامیان در نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۳–۲ عدم کشتار ابتدایی در نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۳–۳ شبانه نبودن نبرد ذات السلاسل

۶–۴–۳–۴ عدم اغاره در نبرد ذات السلاسل

بند نهم) جواز قتل ابریا در حالت تترس

۱ مفهوم شناسی واژه تترس

۲ دیدگاه های موجود در ارتباط با کشتار سپر انسانی

۳ عبدانگاری زنان و کودکان و تاثیر آن بر حکم کشتار سپر انسانی

۴ تاثیر نظریه وجوب دایمی جهاد ابتدایی بر مسیله تترس

۵ تاثیر خوف تعطیلی جهاد ابتدایی بر جواز کشتار سپر انسانی و نقد آن

بند دهم) اصل اذلال کفار

۱ ادله قرآنی اصل اذلال کفار

۲ مصادیقی از تمسک به اصل اذلال کفار در استدلالات فقهی

۳ نقد ادله اصل اذلال کفار

۳–۱ فقدان عموم و اطلاق در آیات تجویزکننده اذلال

۳–۲ قراین قرآنی دال بر انحصار اذلال نسبت به کفار پیمان شکن و متجاوز

۳–۳ تقیید ادله اذلال کفار به وسیله ادله ممنوعیت افساد فی الارض

۳–۴ عاری و ننگی کشتار بی گناهان

بند یازدهم) جواز هر کار مفید به حال مسلمانان یا مضر به حال دشمنان

گفتار دوم) مدیریت ادله متنافیِ مربوط به استفاده از سلاح عام الاهلاک

مبحث اول) مبانی، اهداف و رویکردهای ناظر به مدیریت ادله متنافی

بند اول) مبانی موثر در مدیریت صحیح ادله

۱ قواعد اضطرار و مصلحت

۲ حضور ابریا در منطقه مورد اصابت و تعداد آنان

۳ بهره گیری صحیح از اصاله الاطلاق

۳–۱ محدودیت اجرای اصاله الاطلاق در موضوعات مستحدث

۳–۲ ارتکاز متشرعان و فقیهان از واژه سلاح و مقایسه آن با سلاح هسته ای

۴ مقاصد شریعت و مذاق شارع

۴–۱ هدف محوری در آیات جهاد

۴–۲ پیگیری مقاصد شریعت با ابزار نامشروع

۴–۳ عناوین مقاصدی موثر بر حکم استفاده از سلاح هسته ای

بند دوم) مشکلات کشف و استخراج حکم استفاده از سلاح هسته ای از نصوص تشریعی و فقهی

بند سوم) اهداف مدیریت صحیح ادله

بند چهارم) رویکردها در ارتباط با حکم استفاده از سلاح های عام الاهلاک

۱ عوامل اصلی اختلاف در حکم استفاده از سلاح های عام الاهلاک

۲ رویکردهای سه گانه

مبحث دوم) روش های تجمیع ادله متنافی

بند اول) تجمیع ادله متنافی بر مبنای حمل نواهی بر کراهت

بند دوم) تجمیع ادله متنافی بر مبنای حمل نواهی بر خاتمه زمان جنگ

۱ ادله روایی روش دوم تجمیع

۲ نقد روش دوم

بند سوم) تجمیع بر مبنای حمل نواهی بر حالت ظن پیروزی

۱ ریشه های تاریخی و فقهی روش سوم تجمیع

۲ مبانی نظری روش سوم تجمیع

بند چهارم) تجمیع ادله متنافی بر مبنای حمل نواهی بر حالت انفکاک نظامیان از غیرنظامیان

۱ مخالفت روش چهارم با شان صدور اخبار منع کننده از کشتار ابریا

۲ مخالفت روش چهارم با ادله قرآنی

بند پنجم) تجمیع ادله متنافی بر مبنای حمل مجوزات بر جهاد دفاعی

۱ ادله عقلی روش پنجم تجمیع

۲ استدلالات و فروعات فقهیِ ناظر به روش پنجم تجمیع

۳ نقد روش پنجم تجمیع: ظهور ادله تجویزکننده در جهاد ابتدایی

بند ششم) تجمیع ادله متنافی بر مبنای حمل مجوزات بر حالت اضطرار

۱ ضابطه اضطرار در جنگ

۱–۱ التحام

۱–۲ توقف فتح

۲ ضوابط اجرای قاعده اضطرار

۲–۱ ضابطه ضرر کمتر در اجرای قاعده اضطرار

۲–۲ مصادیق فقهی ضابطه ضرر کمتر در اجرای قاعده اضطرار

۲–۳ عدم رعایت ضابطه ضرر کمتر در مورد سلاح هستهای

۳ نقد پندار ضرر بیشتر امحای حکومت از ضرر استفاده از سلاح هسته ای

۳–۱ متعلق دفاع

۳–۲ تبیین واژه نظام

۳–۳ محافظت از اساس دین در سیره معصومان

بند هفتم) تجمیع ادله متنافی بر مبنای تفکیک قصد و عمل

۱ مصادیقی از به کارگیری روش هفتم تجمیع در جنگ

۲ نقد روش هفتم تجمیع

۲–۱ انتفای قصد در صورت تفکیک قصد و فعل

۲–۱–۱ مصادیق فقهیِ ناظر به عدم تفکیک قصد و عمل در عملیات جنگی

۲–۱–۲ شرطیت فقدان یقین به کشتار ابریا

۲–۲ لزوم پایبندی به معیار ایجابی در مواجهه با غیرنظامیان (اصل احتیاط در مواجهه با ابریا)

بند هشتم) تجمیع صحیح ادله متنافی بر مبنای نظریه تابعیت

۱ عناصر دخیل در موازنه تابعیت

۲ نقش قاعده تابعیت در استدلالات فقهیِ مربوط به عملیات جنگی

۳ دلالت قاعده فقهی یثبت تبعا ما لا یثبت استقلالا بر نظریه تابعیت در عملیات جنگی

۴ اعمال قاعده تابعیت در مصادیق عملیات جنگی

۴–۱ اعمال قاعده تابعیت در کشتار ابریا

۴–۲ اعمال قاعده تابعیت در تترس

۴–۳ اعمال قاعده تابعیت در تخریب ابنیه و محیط زیست

۴–۴ اعمال قاعده تابعیت در سوزاندن و غرق کردن

۴–۵ اعمال قاعده تابعیت در تبییت

۵ شبهه یکسانی احکام جنگ در تمام کمیت های موضوع

۵–۱ مخالفت شبهه با استلزامات جنگی

۵–۲ مخالفت شبهه با ضابطه ضرر کمتر در قاعده اضطرار

۵–۳ تغیر موضوع با تغییر عمیق کمیت موضوع

۶ بهره گیری از قاعده تابعیت در شرایط اوج ستیز

۷ ریشه یابی و توجیه قاعده جواز استفاده از هرگونه ابزار منتج به پیروزی بر اساس نظریه تابعیت

۸ عدم رعایت قاعده تابعیت در سلاح هسته ای استراتژیکی

فصل دوم) ممنوعیت استفاده از سلاح هسته ای در شرایط مقابله به مثل

گفتار اول) تمهید بحث و تبیین محل نزاع

گفتار دوم) رابطه سه مفهوم دفاع ، مقابله و مقابله به مثل

گفتار سوم) آیه اعتداء به مثل، مهم ترین دلیل جواز مطلق مقابله به مثل در جنگ

گفتار چهارم) نقد دلالت آیه اعتداء به مثل بر جواز مطلق مقابله به مثل در جنگ

مبحث اول) منظور از مماثلت در ادله تجویزکننده مقابله به مثل

بند اول) دیدگاه های چهارگانه در مورد مراد از مماثلت

۱ مماثلت در مقدار تعدی

۲ مماثلت در فعل متجاوزانه

۳ مماثلت در مقدار تعدی و فعل متجاوزانه

۴ عدم اطلاق در مماثلت

بند دوم) سازگاری دیدگاه چهارم با شان نزول آیه و اقتضایات جنگ

بند سوم) عدم امکان مماثلت در استفاده از سلاح هسته ای

مبحث دوم) تشخیص اصل اولی در مسیله مقابله به مثل

بند اول) اصل جواز مقابله به مثل

بند دوم) اصل عدم جواز مقابله به مثل

بند سوم) ادله ارجحیت اصل عدم جواز مقابله به مثل

مبحث سوم) رجوع به اصل اولی با ملاکات تحدیدکننده مقابله به مثل

مبحث چهارم) اثبات وزر و گناه برای مقابله به مثل کننده

مبحث پنجم) خروج تخصصی غیرنظامیان از ادله تجویزکننده مقابله به مثل

بند اول) خروج تخصصی غیرنظامیان به وسیله قاعده وزر

۱ مفاد قاعده وزر

۲ شمول قاعده وزر بر مجازات های دنیوی و اخروی

۳ جریان قاعده وزر در تمامی ابواب فقه

۴ تحدید و تقیید مقابله به مثل به وسیله قاعده وزر

بند دوم) خروج تخصصی غیرنظامیان به وسیله ادله ممنوعیت اسراف در قتل

بند سوم) خروج غیرنظامیان به وسیله ادله مجازات مقابله کننده متعدی به غیر

بند چهارم) خروج غیرنظامیان به وسیله ادله منع کننده از تعدی به غیر متعدی

مبحث ششم) ممنوعیت مقابله به مثل با ابزار تعذیبی

مبحث هفتم) حکم قطعی عقل به قبح ذاتی ظلم و فساد در مقام مقابله به مثل

گفتار پنجم) ملاکات تحدیدکننده مقابله به مثل در اتلاف اموال، اماکن و محیط زیست

گفتار ششم) جایگاه و تاثیر مقاصد شریعت و مذاق شارع در مسیله مقابله به مثل

فصل سوم) مبانی فقهی ممنوعیت تولید و انباشت سلاح هسته ای

گفتار اول) تمهید

گفتار دوم) اصلی ترین دلیل جواز تولید و انباشت سلاح هسته ای: قدرت بازدارندگی

مبحث اول) دلالت لزوم آمادگی دفاعی در برابر دشمن بر جواز تولید و انباشت سلاح هسته ای

مبحث دوم) نقد دلالت لزوم آمادگی بر جواز تولید و انباشت سلاح هسته ای

بند اول) آیه اعداد در مقام رد پندار انحرافی درباره اعجاز خداوند

بند دوم) تقیید قوه به ارهاب در آیه اعداد و تاثیر آن بر تولید و انباشت سلاح هسته ای

بند سوم) عدم دلالت آیه اعداد بر جواز تولید و انباشت همه سلاح ها

بند چهارم) تبذیربودن هزینه در سلاح غیرقابل استفاده و غیربازدارنده

بند پنجم) عدم تقیید قوه به اخافه و نقش آن در تولید و انباشت سلاح هسته ای

۱ نقش تولید و انباشت سلاح هسته ای در افزایش رغبت دشمن به تجاوز

۲ نقش تولید و انباشت سلاح هسته ای در سلب امنیت داخلی، منطقه ای و جهانی

بند ششم) مقدمیت تولید و انباشت سلاح هسته ای نسبت به استفاده از آن و ملازمه بین مقدمه و ذی المقدمه

بند هفتم) تشدید مسابقه تسلیحات هسته ای به مثابه اعانه بر اثم و عدوان

بند هشتم) فقدان عمومیت و اطلاق در آیه اعداد

بند نهم) تقیید آیه اعداد با آیات نهی کننده از فساد

بند دهم) انحصار ارهاب به دشمن

بند یازدهم) نقش مقاصد شریعت و مذاق شارع در فهم نصوص تشریعی اعداد

گفتار سوم) دلالت قاعده نفی سبیل بر جواز تولید و انباشت سلاح هسته ای و نقد آن

گفتار چهارم) عناوین مقاصدی موثر بر شناخت حکم تولید و انباشت سلاح هسته ای

بخش سوم: کارکردهای فقه هسته ای در قراردادهای هسته ای

فصل اول) شناسایی قراردادهای هسته ای

گفتار اول) رویکرد تحقیق به قراردادهای هسته ای

گفتار دوم) اقسام قراردادهای هسته ای

مبحث اول) قراردادهای با موضوع نامشروع

مبحث دوم) قراردادهای با جهت نامشروع

مبحث سوم) قراردادهای تمکن آور

مبحث چهارم) قراردادهای دربردارنده علم یا ظن به تولید سلاح هسته ای

فصل دوم) شناسایی قراردادهای تمکن آور در فقه

گفتار اول) مصادیقی از قراردادهای تمکن آور در فقه

مبحث اول) بیع و اجاره کنیز آوازه خوان

مبحث دوم) بیع سلاح

گفتار دوم) حکم قراردادهای تمکن آور

مبحث اول) نظریه جواز قراردادهای تمکن آور

بند اول) ادله جواز قراردادهای تمکن آور

بند دوم) ایرادات وارد بر ادله جواز قراردادهای تمکن آور

مبحث دوم) نظریه حرمت قراردادهای تمکن آور

بند اول) ادله حرمت قراردادهای تمکن آور

بند دوم) ایرادات وارد بر ادله حرمت قراردادهای تمکن آور هسته ای

۱ تبعیض قراردادهای تمکن آور هسته ای بر مبنای ویژگی های اعتقادی و رفتاری طرف قرارداد

۲ تلازم بطلان قراردادهای تمکن آور با بطلان اکثر قراردادهای هسته ای

فصل سوم) قراردادهای تمکن آور خطیر

گفتار اول) اقسام قراردادهای تمکن آور: خطیر و غیرخطیر

گفتار دوم) قراردادهای خطیر تمکن آور و معیارهای آن

گفتار سوم) قواعد و ملاکات قراردادهای خطیر تمکن آور

مبحث اول) کفایت علم یا ظن به تولید شی ممنوع برای حرمت قرارداد

مبحث دوم) وجوب دفع منکر و عاجزگردانیدن منتقل الیه به تولید شی ممنوع

مبحث سوم) عدم اعتبار قصد منتقل الیه به تولید شی ممنوع

مبحث چهارم) کیفیت مدیریت ادله در موارد تعارض و تزاحم

مبحث پنجم) حرمت قرارداد براساس درجه مفاسد و مضار شی ممنوع

بند اول) ادله تمییز قواعد و ملاکات قراردادهای خطیر تمکن آور از قراردادهای غیر خطیر

بند دوم) ملاک ممنوعیت قراردادهای خطیر تمکن آور

بند سوم) نمونه هایی از انسداد مقدمات وصول به شی ممنوع

۱ فروش انگور یا آب انگور به سازنده شراب

۲ فروش سلاح

مبحث ششم) وجوب دفع ضرر مشکوک

بند اول) میزان مدلول قاعده دفع ضرر محتمل

بند دوم) معیارهای ضرر خطیر

بند سوم) معادله میان اهمیت محتمل و ارزش احتمال

۱ معادله میان اهمیت محتمل و ارزش احتمال در دوران بین تعیین و تخییر

۲ معادله میان اهمیت محتمل و ارزش احتمال در روایات

بند چهارم) طیف انگاری ضرر

بند پنجم) نقش اهمیت محتمل در تعیین موقعیت محتمل در طیف ضرر

بند ششم) جایگاه خوف ضرر جانی در معادله میان اهمیت محتمل و ارزش احتمال

بند هفتم) اجرای قاعده دفع ضرر محتمل در قراردادهای تمکن آور هسته ای

فصل چهارم) حکم قراردادهای تمکن آور هسته ای

گفتار اول) حکم تکلیفی قراردادهای تمکن آور هسته ای و ادله آن

مبحث اول) حرمت اعانه بر اثم و عدوان

بند اول) مفهوم شناسی ۳۹۴

کلیدواژه ها

  • سلاح هسته ای
  • اضطرار
  • مقابله به مثل
  • بازدارندگی هسته ای
  • قراردادهای هسته ای تمکن آور