قاعده غرور و تاثیر آن در معاملات و ضمانات قهری

عنوان	قاعده غرور و تاثیر آن در معاملات و ضمانات قهری
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محسن صفری
استاد راهنما	ابوالحسن محمدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۷۵
دانشگاه	دانشگاه تهران

قاعده غرور و تاثیر آن در معاملات و ضمانات قهری عنوان پایان نامه ای است که توسط محسن صفری، با راهنمایی ابوالحسن محمدی در سال ۱۳۷۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

در بررسیها چنین به نظر رسید که غرور از نظر مفهوم، عناصر، مبنا و آثار با تدلیس تفاوت دارد و از همین جهات در مقایسه با اشتباه نیز، دارای تفاوتهای کلی و آشکار است . بعلاوه، در مواردی که از واژه تدلیس در احکام ضمان استفاده گردیده است صرفا معنای لغوی تدلیس مورد توجه بوده و ارتباطی با حق فسخ و تدلیس به عنوان علت آن، ندارد. در صورت تحقق عناصر غرور، فریب خورده می تواند برای جبران خسارتها به فریب دهنده رجوع کند مشروط بر آنکه یکی از موانع زیر در میان نباشد: تقصیر مغرور، رضایت او به تحمل غرامت ، اقدام وی به زیان خود، برعهده داشتن ضمان مال توسط مغرور، و احسان غار، ولی انتفاع مغرور از مال مورد ضمان، مانع از رجوع او نمی باشد. برای اثبات اعتبار قاعده غرور، بنای عقلا دلیل اصلی محسوب می شود که برخی از روایات بابهای خاص نیز آن را تنفیذ و تایید کرده اند. ولی عبارت معروف "المغرور یرجع الی من غره"، اجماع، قاعده اتلاف ، و قاعده لاضرر قابل استناد نیستند. قاعده تسبیب هم با آنکه شباهتهای متعددی با قاعده غرور دارد ولی موارد افتراق جدی آن، مانع از ان است که دلیل قاعده غرور تلقی گردد. به نظر می رسد مبنای حکم ضمان در قاعده غرور، فریب و غروری است که موجب خسارت دیدن و تحمل غرامت توسط فریب خورده شده است بی آنکه لازم باشد ضرر به مفهوم مصطلح آن محقق گردد و بر این اساس ، نمی توان ورود ضرر را مبنای ضمان غرور تلقی کرد. با این حال، علاوه بر رای برخی از فقها، در حقوق موضوعه نیز بر مبنای اخیر تاکید شده است ، هرچند که از منابع قانونی، مستند قابل توجهی برای این دیدگاه ارایه نگردیده است . در پایان درباره قلمرو اعمال این قاعده باید گفت غرور در قراردادهای گوناگون و نیز در کنار دیگر موجبات ضمان قهری مطرح گردیده و تاثیر آن بررسی شده است هرچند که در متون فقهی در برخی از بابها – و در متون حقوقی – در بسیاری از مباحث – به این موضوع پرداخته نشده است .

کلیدواژه ها

• معامله
• خسارت
• ضمان قهری
• غرور(حقوق)
• تدلیس جزایی (کلاهبرداری)
• فقه
• فریب