قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ سی و یکم شهریور ماه یکهزار و سیصد و نود و دو مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 1392/7/10 به تأیید شورای نگهبان رسید.[۱] این قانون در روزنامه رسمی شماره 19997 مورخ 1392/8/6 به انتشار رسیده است.[۲]

سیر تحولات قانون

نهاد فرزندخواندگی از زمان های بسیار قدیم وجود داشته است. در قانون حمورابی نیز در مواد 185 الی 191 به این موضوع پرداخته شده است و حتی به این موضوع توجه شده است که اگر شخصی کودکی را به فرزندخواندگی قبول کند؛ شخص بعدا نمی تواند حقوق کودک به فرزندی پذیرفته شده از جمله نفقه را نپردازد. در بین اقوام و قبایل عرب و شبه جزیره عربستان قبل از ظهور اسلام تبنی و فرزندخواندگی امری مرسوم بود. به این ترتیب که بعضی از خانواده ها کودکانی را که عضو خانواده ایشان نبود را به فرزندی قبول می کردند و این فرزند تمامی حقوق فرزند واقعی را داشت. در حقوق ایران تا قبل از تصویب قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353 کودکانی که به فرزندخواندگی پذیرفته نمی شدند به ناچار نزد خویشان خود زندگی می کردند که ساز و کار معینی برای رعایت غبطه او وجود نداشت. در قانون مدنی ایران که برگرفته از فقه اسلامی است به تبعیت از آن فرزندخواندگی مطرح نشده و با توجه به نیاز مبرم جامعه به حمایت از اطفال بدون سرپرست قانونگذار ایران نیز با اقتباس از حقوق کشورهایی همچون فرانسه، در سال 1353 نهادی مشابه تحت عنوان «سرپرستی کودکان» بدون سرپرست ایجاد شد که با تصویب این قانون تا حدی این نقیصه قانون مدنی را رفع کرد و به انتظام بخشی روابط موجود پرداخت.[۳] اما قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353 با تصویب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392 نسخ شد.[۴] قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و برسرپرست، تعداد کودکانی که امکان واگذاری سرپرستی آن ها وجود دارد افزایش داد. همچنین امکان قانونی برای واگذاری سرپرستی کودکان بدسرپرست هم فراهم شد. این قانون شرایط سرپرستی را نیز تسهیل کرده است در این قانون، حکم سرپرستی خانواده ای که کودک تحت قیمومت آن ها به 18 سالگی رسیده، فسخ می شود همچنین واگذاری فرزند به دختران و زنان مجرد بالای 30 سال مجاز شناخته شده و با رعایت حقوق فرزندخوانده جایگزین های ارث پیش بینی شده است.[۵]

تقسیم بندی

قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، مشتمل بر سی و هفت ماده و هفده تبصره است.[۱]

منابع

  1. پرش به بالا به: ۱٫۰ ۱٫۱ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، دریافت شده در بهمن 1403
  2. بهزاد عزتی لطف و جلال طالبی. محشای مجموعه قوانین و مقررات حقوق خانواده. چاپ 2. مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714280
  3. علی دریمی، غلامحسین افراس، رئوف سیاری و سعید صالح احمدی. حقوق خانواده پیشرفته (جلد سوم) حقوق سرپرستی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. گالوس، 1400.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714276
  4. ماده 37 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست
  5. منوچهر توسلی نائینی. مطالعه تطبیقی فرزندخواندگی بین المللی در حقوق ایران، فرانسه و آلمان. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب دوره 7 شماره 1 (23) بهار 1399، 1399.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6714284