قبض در وقف از نظر فقه و حقوق
 | |
| عنوان | قبض در وقف از نظر فقه و حقوق |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سحر ایرانپور |
| استاد راهنما | مصطفی نصیری |
| استاد مشاور | عباس برزویی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۸ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
قبض در وقف از نظر فقه و حقوق عنوان پایان نامه ای است که توسط سحر ایرانپور، با راهنمایی مصطفی نصیری و با مشاوره عباس برزویی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
وقف این عمل خداپسندانه و خیرخواهانه از نظر لغوی به معنی توقف و حبس کردن مال و صرف منافع آن و از نظر فقهی وحقوقی یعنی عین مال را حبس کردن و منفعت آن را در راه خدا آزاد گذاردن میباشد به تعبیر دیگر وقف عقدی است که به موجب آن مالک، عین معین از اموال خود را از نقل و انتقال مصون کرده و منافع آن را در اختیار شخص یا اشخاص یا مصرف معینی می گذارد، قبض یعنی بر مال تسلط یافتن و اقباض مسلط کردن و به قبض دادن می باشد و با توجه به وضع ماده ۵۶ قانون مدنی که قبول در وقف را لازم دانسته و وحدت ملاک مادتین ۱۹۴ و ۱۹۰ آن قانون وقف عقد معرفی می شود نه ایقاع لیکن از آنجایی که قبض در وقف هم مانند قبول لازم و ضروری است به همین دلیل می بایست قبض را از عناصر وقف دانست و چون طبق تعریف قانون مدنی بدون قبض وقف تحقق نمی یابد باید آن را شرط صحت وقف دانست نه شرط لزوم . وقف ملک مشاعی نیز جایز می باشد لیکن در صورت فروش سهم شریک دیگر، حق اخذ به شفعه برای متولی یا موقوف علیهم برخلاف شریک ملک مشاعی وجود ندارد (مواد ۸۱۱ و ۵۸ ق.م) برای تحقق وقف، قبض می بایست به اذن واقف و پیش از فوت مشارالیه باشد. ( با وحدت ملاک از مادتین ۸۰۲ و ۷۹۸ ق.م) و چون وقف از عقود تبرعی است لذا از طولانی بودن فاصله بین عقد و قبض ضرری به موقوف علیهم وارد نمی شود، به همین دلیل فوریت در آن شرط نیست (ماده ۶۰ ق.م). وقف جزء عقود لازم می باشد نه جایز فلذا واقف حق رجوع و برهم زدن عقد وقف را ندارد .عین موقوفه به تملک موقوف علیهم در نمی آید و فقط آنها از منافع عین موقوفه می توانند استفاده کنند .این نکته از ماده ۵۵ ق.م قابل استنباط است . قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه (ماده ۳) ، موقوفات را جزء اشخاص حقوقی دانسته و می توان گفت متولی مدیرعامل این شخص حقوقی می باشد. وقف بر محصور وقف خاص نامیده می شود برخلاف وقف بر غیرمحصور که وقف عام نامیده می شود و افرادی که مجاز به قبض می باشند در هر کدام متفاوت است با تذکر این نکته که درمورد محجورین می بایست توسط نماینده آنها قبض صورت گیرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۲
فصل اول: کلیات ۳
بخش اول: مفهوم وقف ۴
مبحث اول: مفهوم وقف از نظر لغوی ۴
مبحث دوم: مفهوم وقف از نظر فقهی ۵
مبحث سوم: مفهوم وقف از نظر حقوقی ۶
بخش دوم: مفهوم قبض و اقباض ۸
مبحث اول: تعریف قبض ۸
مبحث دوم: عناصر تشکیل دهنده قبض ۱۰
مبحث سوم: نقش قبض در وقف ۱۱
مبحث چهارم: اقباض ۱۲
مبحث پنجم: تصرف ۱۴
فصل دوم : عقد یا ایقاع بودن وقف ۱۵
طرح مبحث ۱۶
بخش اول: عقد بودن وقف ۱۸
مبحث اول: وقف عقد است ۱۸
بخش دوم: ایقاع بودن وقف ۲۰
مبحث اول : وقف ایقاع است ۲۰
مبحث دوم : ثمره اختلاف ۲۴
فصل سوم: اعتبار قبض در وقف ۲۵
طرح مبحث ۲۶
بخش اول: اعتبار قبض ۲۷
مبحث اول: عوامل اعتبار قبض ۲۷
مبحث دوم: قابلیت قبض عین موقوفه ۳۱
بخش دوم: چگونگی قبض در وقف (خاص و عام) ۳۴
مبحث اول: افراد مجاز به قبض در وقف خاص و عام ۳۵
مبحث دوم: قبض عین موقوفه وسیله موقوف علیهم محصور ۳۵
مبحث سوم: چگونگی قبض عین موقوفه توسط محجورین ۴۲
مبحث چهارم: چگونگی قبض در وقف مشاعی ۴۵
مبحث پنجم: وجود حق اخذ به شفعه در وقف مشاعی پس از قبض ۴۶
مبحث ششم: چگونگی قبض در وقف اموال منقول ۴۷
مبحث هفتم: چگونگی قبض در وقف اموال غیر منقول ۴۸
بخش سوم: تاثیر تاخیر در قبض عین موقوفه در وقوع وقف ۴۹
مبحث اول: مدت اعتبار قبض ۴۹
مبحث دوم: مدت به قبض دادن عین موقوفه به وسیله یا به اذن واقف ۵۱
قبض در وقف از نظر فقه و حقوق
و
فصل چهارم: نحوه تاثیر قبض در وقف ۵۲
طرح مبحث ۵۳
بخش اول: نظریه قبض بعنوان شرط صحت وقف ۵۴
مبحث اول: معنای شرطیت در صحت و لزوم ۵۴
مبحث دوم: تحلیل موضوع ۵۴
مبحث سوم: عین موقوفه پیش از وقف در قبض موقوفه علیه ۵۸
بخش دوم: نظریه قبض بعنوان شرط لزوم وقف ۵۹
مبحث اول: تحلیل موضوع ۵۹
مبحث دوم: نتیجه عملی شرطیت در صحت و لزوم ۶۱
مبحث سوم: آثار وقف پس از قبض ۶۲
فصل پنجم: اختلاف نظر در مورد وضعیت عین موقوفه پس از قبض ۶۴
طرح مبحث ۶۵
بخش اول: وقف خاص ۶۶
مبحث اول: نظریه اول ۶۶
مبحث دوم: نظریه دوم ۶۹
بخش دوم: وقف عام ۷۲
مبحث اول: خروج مالکیت ملک از مالک و تعلق به خدا در موقوفات عام ۷۲
مبحث دوم: وجود شخصیت حقوقی مستقل برای عین موقوفه پس از قبض ۷۳
نتیجه ۷۸
منابع و ماخذ ۹۰
کلیدواژه ها
- قرارداد
- قانون مدنی
- وقف
- قبض (گرفتن)
- فقه
- حقوق
- زاویه دید (داستان)
- حبس مال
- نماینده (وکیل)
- سازمان اوقاف و امور خیریه
- قبض در وقف