قواعد عمومی و آثار قراردادهای معلق در حقوق ایران و فرانسه با تاکید بر اصلاحات 2016 فرانسه

عنوان	قواعد عمومی و آثار قراردادهای معلق در حقوق ایران و فرانسه با تاکید بر اصلاحات ۲۰۱۶ فرانسه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	نعیمه سادات محمدی
استاد راهنما	علیرضا یزدانیان
استاد مشاور	محمدمهدی الشریف
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه اصفهان

قواعد عمومی و آثار قراردادهای معلق در حقوق ایران و فرانسه با تاکید بر اصلاحات ۲۰۱۶ فرانسه عنوان رساله ای است که توسط نعیمه سادات محمدی، با راهنمایی علیرضا یزدانیان و با مشاوره محمدمهدی الشریف در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه اصفهان دفاع گردید.

چکیده

یکی از مباحث مطروحه در حوزه قواعد عمومی تعهدات، تحلیل و بررسی اقسام عقود است. عقد معلق به عنوان قسمی از عقود، یکی از این مباحثی است که تحلیل و بررسی ماهیت و آثار آن، محل بحث و اختلاف بسیاری در میان فقها و حقوقدانان بوده است و در قانون مدنی، اختصاص یک ماده و در فقه اعتقاد بر بطلان عقد معلق، یا اختلاف نظر در مورد آن، سبب ابهام در آثار و احکام تعلیق در حقوق ایران شده است. چنانچه هیچ قاعده کلی در مورد وضعیت قرارداد معلق و آثار و احکام آن در قانون مدنی وجود ندارد. در حالی که در حقوق فرانسه موادی از قانون مدنی به این نهاد حقوقی اختصاص داده شده است. همچنانکه دکترین و رویه قضایی نیز در تکمیل مقررات مربوط به آثار و احکام آن تلاش هایی انجام داده اند. بر این اساس، پژوهش پیش رو، با نگاهی تطبیقی به موضع فقه و حقوق فرانسه، سعی در تبیین وضعیت عقد معلق در حقوق ایران دارد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول تفکیک و تبیین مفاهیم ۱–۱ تبیین مفاهیم

۱–۱–۱ مبنای تقسیم عقد معلق و منجز

۱–۱–۱–۱ عقد معلق

۱–۱–۱–۲ عقد منجز

۱–۲ انواع تعلیق

۱–۲–۱ انواع تعلیق به لحاظ مرحله ی وقوع

۱–۲–۱–۱ تعلیق در تشکیل عقد

۱–۲–۱–۲ تعلیق در اجرای عقد

۱–۲–۱–۲–۱ تعلیق قانونی اجرای عقد

۱–۲–۱–۲–۲ تعلیق قراردادی اجرای عقد

۱–۲–۱–۲–۳ تعلیق اجرای عقد ناشی از قوه قاهره

۱–۲–۱–۳ تعلیق در انحلال عقد و نهادهای مشابه

۱–۲–۱–۳–۱ تعلیق در انحلال عقد

۱–۲–۱–۳–۲ خیار شرط

۱–۲–۱–۳–۳ حق معلق فسخ

۱–۲–۱–۳–۴ حق فسخ معلق

۱–۱–۲–۲ تعلیق به لحاظ تاثیر اراده

۱–۱–۲–۲–۱ تعلیق در انشاء

۱–۱–۲–۲–۲ تعلیق در منشاء

۱–۱–۲–۲–۳ تعلیق در اثر

۱–۱–۲–۳ تعلیق به لحاظ عامل ایجاد

۱–۱–۲–۳–۱ تعلیق بر اساس اراده

۱–۱–۲–۳–۲ تعلیق بر اساس قانون یا طبیعت عقد

۱–۱–۲–۴ تعلیق به لحاظ زمان تشکیل عقد

۱–۱–۲–۳–۱ عقد فرضی

عنوان صفحه ۱–۱–۲–۳–۲ عقد ترتبی

۱–۱–۲–۵ تعلیق عقد به لحاظ زمان جریان آثار عقد

۱–۱–۲–۵–۱ صورت واجب معلق

۱–۱–۲–۵–۲ صورت مشروط به شرط متاخر کاشف

۱–۱–۲–۵–۳ صورت واجب مشروط

۱–۱–۲–۶ تعلیق عقد به لحاظ ادات شرط

۷–۲–۱–۱ اقسام تعلیق از منظر فقه

۱–۲ تفکیک مفاهیم

۱–۲–۱ عقد معلق و عقد موجل

۱–۲–۲ عقد معلق و عقد مشروط

۱–۲–۳ عقد معلق و شرط ذخیره ی مالکیت

۱–۲–۴ عقد معلق و عقد احتمالی

۱–۲–۵ عقد معلق و التزام به تادیه ی معلق

۱–۲–۶ عقد معلق و تعلیق در التزام به تادیه

۱–۲–۷ عقد معلق و شرط معلق

۱–۲–۸ عقد معلق و ایقاع معلق

۱–۳ اعتبار عقد معلق

۱–۳–۱ اعتبار عقد معلق در حقوق ایران و فقه امامیه

۱–۱–۳–۱ محل نزاع در بطلان عقد معلق از دیدگاه فقهی

۱–۳–۱–۱ اعتبار فقهی و حقوقی تعلیق در انشاء

۱–۳–۱–۲ اعتبار فقهی و حقوقی تعلیق در منشا

۱–۳–۱–۳ اعتبار فقهی و حقوقی تعلیق در اثر عقد

۱–۳–۲ اعتبار عقد معلق در حقوق فرانسه

فصل دوم شرایط معلق علیه ۲–۱ عنصر زمانی

۲–۱–۱ معلقعلیهِ گذشته

۲–۱–۱–۱ معلقعلیهِ گذشته در فرض علم طرفین

عنوان صفحه ۲–۱–۱–۲ معلقعلیهِ گذشته در فرض جهل طرفین

۲–۱–۲ معلقعلیهِ آتی

۲–۱–۲–۱ مدت معین

۲–۱–۲–۱ مدت معینِ کوتاه و معقول

۲–۱–۲–۲ مدت معینِ طولانی

۲–۱–۲–۲ مدت نامعین

۲–۲ عنصر ماهوی

۲–۲–۱ معلق علیه اتفاقی

۲–۲–۲ معلق علیه مختلط

۲–۲–۳ معلق علیه ارادی

۲–۲–۳–۱ معلق علیه ارادی بسیط یا ساده

۲–۲–۳–۲ معلق علیه ارادی محض

۲–۲–۳–۲–۱ معلق علیه ارادی محض با وابستگی به اراده ی متعهدله

۲–۲–۳–۲–۲ معلق علیه ارادی محض با وابستگی به اراده ی متعهد

۲–۲–۳–۲–۲–۱ ارادهی محض متعهد در انحلال عقد

۲–۲–۳–۲–۲–۲ ارادهی محض متعهد در تشکیل عقد

۲–۲–۳–۲–۲–۳ نامشخص بودن جایگاه طرفین عقد به عنوان متعهد یا متعهدله

۲–۲–۳–۲–۲–۴ وابستگی محض معلق علیه به اراده ی متعاقدین

۲–۳ نسبت معلق علیه با عقد

۲–۳–۱ ارکان اساسی صحت عقد

۲–۳–۲ شرایط شروط ضمن عقد

۲–۳–۲–۱ معلق علیه باید ضمن عقد طرح یا عقد متباینا بر آن واقع شده باشد

۲–۳–۲–۲ معلق علیهِ ناممکن (محال)

۲–۳–۲–۳ معلق علیهِ بی فایده

۲–۳–۲–۴ معلق علیهِ نامشروع

۲–۳–۲–۵ معلق علیهِ خلاف ذات عقد

۲–۳–۲–۶ معلق علیهِ مجهول

عنوان صفحه ۲–۴ معلق علیه به لحاظ امکان تحقق

۲–۴–۱ معلق علیه حتمی و محقق الوقوع

۲–۴–۱–۱ معلق علیه حتمی با زمان تحقق معین

۲–۴–۱–۲ معلق علیه حتمی با زمان تحقق نامعین

۲–۴–۲ معلق علیه محال و ممتنع الوقوع

۲–۴–۲–۱ معلق علیهِ طبیعتا محال

۲–۴–۲–۲ معلق علیهِ قانونا محال

۲–۴–۲–۲–۱ معلق علیهِ غیرقانونی

۲–۴–۲–۲–۲ معلق علیهِ خلاف مقتضای ذات عقد یا باعث جهل به عوضین

۲–۴–۲–۲–۳ معلق علیهِ خلاف نظم عمومی یا اخلاق حسنه

۲–۴–۳ معلق علیه محتمل

فصل سوم آثار عقد معلق ۳–۱ آثار عقد معلق، پیش از تحقق یا انتفاء معلق علیه

۳–۱–۱ ماهیتِ نهاد حقوقی ایجادشده در دوره ی انتظار

۳–۱–۱–۱ حق مذکور، ناقص است

۳–۱–۱–۲ حق مذکور، موجود است

۳–۱–۲ آثار حق ایجادشده در دوره ی انتظار

۳–۱–۲–۱ آثار ناشی از ناقص بودن حق

۳–۱–۲–۱–۱ فقدان حق رجوع

۳–۱–۲–۱–۲ مرور زمان

۳–۱–۲–۱–۳ دریافت خسارت

۳–۱–۲–۱–۴ سقوط تعهدات

۳–۱–۲–۱–۵ تلف مبیع

۳–۱–۲–۲ آثار ناشی از موجود بودن حق

۳–۱–۲–۲–۱ امکان انتقال حق

۳–۱–۲–۲–۲ امکان انجام اقدامات تامینی

۳–۲ آثار عقد معلق، پس از تحقق یا انتفاء معلق علیه

عنوان صفحه ۳–۲–۱ آثار عقد معلق پس از انتفاء معلق علیه

۳–۲–۱–۱ ماهیت نهاد حقوقی

۳–۲–۱–۲ وضعیت اقدامات تامینی انجام شده

۳–۲–۱–۳ وضعیت تعهدات تعلیقی انجام شده

۳–۲–۱–۴ وضعیت تصرفات انجام شده روی موضوع عقد

۳–۲–۱–۴–۱ اقدامات مادی

۳–۲–۱–۴–۲ اقدامات حقوقی

۳–۲–۱–۴–۲–۱ اقدامات حقوقی انجام شده توسط طرفین

۳–۲–۱–۵ انتفاء متقلبانه ی معلق علیه

۳–۲–۲ آثار عقد معلق پس از تحقق معلق علیه

۳–۲–۲–۱ ماهیت حقوقی نهاد ایجادشده

۳–۲–۲–۲ نحوه ی تاثیر معلق علیه (نقل یا کشف)

۳–۲–۲–۳ کاشفیت و ناقلیت معلق علیه از دیدگاه فقهی

۳–۲–۲–۳ آثار تحقق معلق علیه

۳–۲–۲–۳–۱ اقدامات تامینی

۳–۲–۲–۳–۲ تعهدات انجام شده

۳–۲–۲–۳–۳ تصرفات انجام شده روی موضوع عقد

۳–۲–۲–۴ تحقق متقلبانه ی معلق علیه

نتیجه گیری

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• قرارداد
• عقد معلق
• تعلیق
• معلق علیه