ماده 115 قانون امور حسبی

ماده ۱۱۵ قانون امور حسبی: وظایف و اختیاراتی که به موجب قانون و نظامات مربوطه در مورد دخالت دادستان‌ها در امور محتاج به تعیین امین مقرر است در خارج ایران به عهده مأمورین کنسولی خواهد بود.

مواد مرتبط

• ماده ۱۱۴ قانون امور حسبی
• ماده ۱۱۶ قانون امور حسبی

توضیح واژگان

امین: در لغت به معنای امانت دار و کسی است که مردم به علت درستکاری به او اعتماد می‌کنند و در اصطلاح حقوقی امین دارای دو معنا است یکی به معنای خاص است و به کسی گفته می‌شود که مال غیر را به نفع مالک آن نگهداری می‌کند، خواه در مقابل حفظ مال از مالک اجرت دریافت کند یا مجانا امانت مال را به عهده بگیرد و دیگری هم به معنای عام است و به کلیه کسانی که وضع ید آنان بر مال دیگری، قانونی و ناشی از عقود مذکور در قانون است، اطلاق می‌گردد.

دادستان: که به او مدعی‌العموم و مقام تعقیب نیز گفته می‌شود کسی است که ریاست دادسرا را به عهده دارد.

نکات تفسیری دکترین ماده 115 قانون امور حسبی

دادستان که نماینده جامعه و مظهر اقتدار حکومت است در خارج از ایران اقتداری ندارد و نمی‌تواند اعمال حاکمیت کند زیرا دولت خارجی انجام دادن چنین عملیاتی را با حق حاکمیت خود مغایر می‌داند؛ بنابراین قانونگذار برای رفع بلاتکلیفی، این وظیفه را بر عهده مأموران کنسولی ایران گذاشته‌است. در این صورت مأموران کنسولی از لحاظ مسئولیت قائم مقام دادستان شده و در صورت تعدی و تفریط در اجرای تکلیف خویش مسئول خواهند بود و باید خسارت‌های وارده را جبران نمایند ولی اگر تعدی و تفریط نکرده باشند یا اموال به نحوی خارج از اراده و توسط عوامل طبیعی مثل سیل و زلزله از بین برود مأمور کنسولی مسئول نخواهد بود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 115 قانون امور حسبی

1. وظایف و اختیارات دادستان‌ها در امور نیازمند تعیین امین در خارج از ایران به مأمورین کنسولی محول می‌شود.
2. مأمورین کنسولی در خارج از کشور می‌توانند در امور حسبی که نیازمند مداخله قانونی است، نقش داشته باشند.
3. قانون و نظامات مربوطه، چارچوب وظایف مأمورین کنسولی در این زمینه را تعیین می‌کند.
4. جایگزینی وظایف دادستان‌ها با مأمورین کنسولی مخصوص مواردی است که نیاز به تعیین امین وجود دارد.
5. نقش مأمورین کنسولی در خارج از ایران موازی با وظایف دادستان‌ها در داخل کشور است.

رویه های قضایی

• نظریه شماره 7/1400/867 مورخ 1400/11/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره درخواست صدور گذرنامه صغیر توسط ماموران کنسولی به درخواست امین موقت