ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۷۷ قانون مجازات اسلامی: شاهد شرعی در زمان ادای شهادت باید شرایط زیر را دارا باشد:

الف ـ بلوغ

ب ـ عقل

پ ـ ایمان

ت ـ عدالت

ث ـ طهارت مولد

ج ـ ذی‌نفع نبودن در موضوع

چ ـ نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها

ح ـ عدم اشتغال به تکدی

خ ـ ولگرد نبودن

تبصره ۱ ـ شرایط موضوع این ماده باید توسط قاضی احراز شود.

تبصره ۲ ـ در مورد شرط خصومت، هرگاه شهادت شاهد به نفع طرف مورد خصومت باشد، پذیرفته می‌شود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

نکات تفسیری دکترین ماده 177 قانون مجازات اسلامی

در مورد شرط ولگرد نبودن باید گفت با احراز ارتکاب آن و صدور حکم محکومیت قطعی، قاضی نمی‌تواند به شهادت شاهد به عنوان دلیل شرعی استناد کند.تنها وقتی حیثیت اجتماعی ولگرد یا متکدی برای ادای شهادت، اعاده می‌شود که متکدی، تکدی گری را ترک نماید یا ولگرد، در راستای جست و جوی کار برآید، بنابراین دیگر لزومی به صدور حکم اعاده حیثیت با ترک رفتار مجرمانه نیست.

«عدالت» یک حالت نفسانی است که صاحب آن را از ارتکاب گناه کبیره و اصرار بر گناه صغیره، بازمی‌دارد، هرچند برخی اعمالی مثل آوازخوانی، قماربازی، شرب مسکرات را نیز منافی عدالت می‌دانند. در مورد شرط بلوغ و عقل نیز شهادت کودکان تنها در جراحات مورد پذیرش است. (به شرط آنکه به سن ده سالگی رسیده باشند و بر امر مباحی اجتماع کرده باشند و متفرق نشده باشند)

به علاوه «ایمان» نیز همان اسلام است و اطلاق ماده، بیانگر عدم پذیرش شهادت کفار علیه کفار است، هرچند این مسئله مورد اختلاف است.

نهایتاً دشمنی دینی، مانع استماع شهادت نیست و شهادت مسلمان علیه کافر، پذیرفته می‌شود.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 177 قانون مجازات اسلامی

1. شاهد شرعی باید در زمان ادای شهادت بالغ باشد.
2. شاهد باید عقل کامل داشته باشد.
3. ایمان یکی از شرایط ضروری برای شاهد است.
4. شاهد باید عادل باشد.
5. طهارت مولد یکی از شرایط ضروری برای شاهد است.
6. شاهد نباید ذی‌نفع در موضوع باشد.
7. شاهد نباید با طرفین یا یکی از آنها خصومت داشته باشد، مگر اینکه شهادت به نفع طرف مورد خصومت باشد.
8. شاهد نباید به تکدی اشتغال داشته باشد.
9. شاهد نباید ولگرد باشد.
10. قاضی باید شرایط مذکور را احراز کند.

رویه های قضایی

• رای دادگاه درباره درخواست کیفر در کیفرخواست (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۷۰۲۰۰۷۲۶)
• نظریه شماره 7/97/910 مورخ 1397/06/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

به موجب رأی اصراری ۱۱_۱۳۶۹/۴/۱۸ اگر مبنای صدور حکم اظهارات شهودی باشد که شرایط قانونی ادای شهادت در آن‌ها تصریح نشده و عدالتشان احراز نشده‌است، اعتراض به این حکم موجه است.

مواد مرتبط

• ماده ۱۷۶ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۷۸ قانون مجازات اسلامی

ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی

مقالات مرتبط

• بررسی شرط ذی نفع نبودن شاهد در مورد شهادت دوست صمیمی
• واکاوی معیارهای فقهی در ارزیابی صلاحیت نامزدهای انتخابات در جمهوری اسلامی ایران
• ماهیت اظهارات اشخاص ثالث در دادرسی و موانع پذیرش آن
• واکاوی آیات و روایات ادله اثباتی شهادت زن
• درنگی در روایی شهـادت فرزند علیه پدر