ماهیت اظهارات اشخاص ثالث در دادرسی و موانع پذیرش آن
ماهیت اظهارات اشخاص ثالث در دادرسی و موانع پذیرش آن نام مقاله ای از حسن محسنی و احمد نجفی بوده که در شماره اول (بهار 1401) فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی منتشر شده است.
چکیده
«اظهارات اشخاص ثالث» در دادرسی که اشکال گوناگون آن قابل فرض است، بعضاً بنا به خاستگاه‌های تاریخی خود در قوانین موضوعه، به‌نحو موردی تعریف و «معین» شده‌اند و در مقابل، تعداد بیشتری چارچوب ندارند و تعریف نشده و «نامعین»اند. «ارزش اثباتی» این اظهارات به معنی رابطة آنها با مدلول، از دو جنبة «منطقی» و «اعتباری» قابل مطالعه و تقسیم‌بندی است. از حیث منطقی، مبانی کاشفیت این اظهارات چه در معین و چه نامعین با یکدیگر تفاوتی نداشته و همگی ماهیتاً «امارات قضایی» و البته با درجه‌های متفاوت واقع‌نمایی‌اند؛ واقع‌نمایی‌ای که تحت شمول اصل اولیة قابلیت پذیرش قرار می‌گیرند و درصورتی‌که مفید علم و اطمینان متعارف برای دادرس باشند، در دعوا موثر خواهند بود؛ و از حیث اعتباری، بنا به موانع قانونی ناشی از مصالح قانونگذار ارزش اثباتی خود را با وجود قابلیت منطقی از دست می‌دهند. ازاین‌رو «قابلیت تقسیم‌بندی ارزش اثباتی اظهارات اشخاص ثالث معین و نامعین به منطقی و اعتباری و اصل قابلیت منطقی پذیرش اولیة این اظهارات به‌عنوان امارات قضایی و در نتیجه نقش انحصاری دادرس در ارزیابی منطقی این اظهارات و انحصار نقش مقنن در ایجاد موانع اعتباری» به‌عنوان نظریه‌ای کلی در این مقاله مطرح شده است.
کلیدواژه ها
- اظهارات اشخاص ثالث معین و نامعین
- ارزش اثباتی منطقی و اعتباری
- اماره و علم قضایی