ماده 48 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری

ماده 48 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386: هرگونه تغییر در مالکیت اختراع‌، ثبت طرح صنعتی یا ثبت علائم تجاری یا علامت جمعی یا حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه مربوط‌، به درخواست کتبی هر ذی‌نفع از اداره مالکیت صنعتی انجام شده و به ثبت می‌رسد و جز درمورد تغییر مالکیت اظهارنامه‌، توسط اداره مذکور آگهی می‌شود. تأثیر این گونه تغییر نسبت به اشخاص ثالث منوط به تسلیم درخواست مذکور است‌.

‎‎‎تغییر در مالکیت ثبت علامت یا علامت جمعی درصورتی که در مواردی مانند ماهیت‌، مبدأ، مراحل ساخت‌، خصوصیات یا تناسب با هدف کالاها یا خدمات سبب گمراهی یا فریب عمومی شود، معتبر نیست‌.

‎‎‎هرگونه تغییر در مالکیت ثبت یک علامت جمعی یا مالکیت اظهارنامه مربوط به آن منوط به موافقت قبلی رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌باشد.

آیین نامه، دستورالعمل و بخشنامه های مرتبط

• ماده 122 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری
• ماده 138 آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری

مطالعات تطبیقی

در موافقتنامه تریپس، مورد معامله قرار گرفتن مستقل علامت تجاری به عنوان یک کالای تجاری، بدون اینکه نیاز به انتقال علامت همراه با کسب و کار باشد، پیش بینی شده است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مخترع یا صاحب علامت تجاری می تواند کلیه حقوق خود در رابطه با اظهارنامه ثبت اختراع یا ثبت علامت تجاری را به موجب قرارداد، مورد نقل و انتقال قرار دهند که در این صورت، منتقل الیه جانشین مخترع یا صاحب علامت می شود ولذا اقدامات و تشریفات بعدی ثبت را بر عهده خواهد داشت. همچنین انتقال حق مالکیت ممکن است به صورت قهری باشد. باید توجه نمود که این ماده ناظر بر اعطای تمامی حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه است، نه انتقال جزئی. در انتقال جزئی حق مالکیت ناشی از تسلیم اظهارنامه، باید اظهارنامه جداگانه ای توسط منتقل الیه تسلیم شود.

نکات توضیحی

قراردادهای انتقال و اجازه بهره برداری، به محض انعقاد صحیح و قانونی، بین طرفین معتبر است ولی برای اینکه بتوان در مقابل اشخاص ثالث به آن استناد نمود، نیاز به رعایت تشریفات خاص قانونی است. به موجب این ماده، در قراردادهای انتقال، ذینفع (هر کدام از طرفین) باید انعقاد قرارداد انتقال مالکیت را به صورت کتبی به اداره مالکیت صنعتی اطلاع دهد و برای قابلیت استناد پیدا کردن قرارداد مقابل اشخاص ثالث، باید درخواست متضمن قرارداد را به اداره مالکیت صنعتی ارائه دهد.

با وجود عدم امکان توثیق اموال فکری در ایران، بر اساس مواد ۴۸ و ۵۰ قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، ثبت تمامی نقل و انتقالات حقوق مالکیت صنعتی ثبت‌شده الزامی است و عدم ثبت معاملات با ضمانت اجرای عدم قابلیت استناد در برابر اشخاص ثالث مواجه است. در صورتی که امکان توثیق اموال فکری در نظام حقوقی ایران فراهم شود، این دو ماده قابلیت آن را دارند تا با ثبت و ضبط اطلاعات مورد نیاز، امکان اطلاع از وضعیت حقوقی مال را فراهم کنند. البته چالش‌هایی نظیر لزوم مراجعه و درخواست ثبت توسط ذی‌نفع به مرکز مالکیت معنوی جهت ثبت اطلاعات و عدم کفایت ثبت توسط سردفتران و عدم ارسال خلاصه معامله توسط آن‌ها به مرکز مالکیت معنوی از ایرادات عمده وارد بر این سیستم است.

انتقادات

عبارت این ماده به لحاظ شکلی قابل ایراد است. بدین توضیح که برای اختراع و علامت، از هیأت مفرد آن استفاده شده ولی برای طرح صنعتی، حالت جمع آن به کار رفته است.

مقالات مرتبط

• عدم قابلیت استناد بطلان در شرکتهای تجاری