ماهیت حقوقی تعهد و مسیولیت پزشک
 | |
| عنوان | ماهیت حقوقی تعهد و مسیولیت پزشک |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمدصالح ناصری |
| استاد راهنما | ایوب احمدپور |
| استاد مشاور | علی عارفی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید باهنر کرمان |
ماهیت حقوقی تعهد و مسیولیت پزشک عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدصالح ناصری، با راهنمایی ایوب احمدپور و با مشاوره علی عارفی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.
چکیده
در مسیولیت مدنی پزشکان در قبال بیماران جبران خسارت وارده از طرف پزشک به بیمارمورد بحث قرارمی گیرد.فقهای شیعه پزشک جاهل و خطاکار را در قبال بروزخسارت برای بیمار مسیول می دانند،اما در مورد پزشک حاذقی که بدون کوتاهی یا تقصیر وی،بیمارش دچار عارضه گردیده دو دیدگاه وجود دارد:دیدگاه مشهور که غالب فقها به آن نظر دارندکه حکم بر مسیولیت پزشک می دهد .اما دیدگاه غیرمشهور چنین پزشکی را مسیول نمی داند.حقوقدانان نیز بر دو گروهند:عده ای معتقدند با اخذ برایت مسیولیت مدنی سلب می گردد وعده ای دیگر بر این اعتقادند که مسیولیت مدنی سلب نمی گردد فقط مسیولیت کیفری پزشک ساقط می شود که در حقوق فعلی ایران طبق همین نظر عمل می شود.این در حالیست که در فقه اهل سنت به نحو اجماع ضمانی بر عهده طبیب حاذق ماذون نیست. نظریه مشهور بین فقهای امامیه و فقهای اهل سنت و حقوقدانان، اصل در به وسیله بودن تعهد است زیرا پزشک فقط وسیله ای برای درمان است و مسیول شفای بیمار نیست و حقوقدانان بر این اعتقادند که تمییز مفاد(وسیله یا نتیجه)نه تنها در چگونگی وفای به عهد موثر است بلکه از نظر اثبات اجرای عقد از این لحاظ که اساسابار دلیل برای اثبات حدوث مانع و سبب مسیولیت پزشک را به خوبی نشان می دهد و آثار و احکام مترتب بر این تخلف از قرارداد و عدم ایفای تعهد را با توجه به قواعد کلی حاکم بر مسیولیت مدنی و آثاری که می تواند داشته باشد در قالب ضمانت اجرای معین (جبران خسارت ، دیه و...) و محصور در قانون، معین و مشخص می کنیم.
ساختار و فهرست پایان نامه
صفحه
مقدمه ۱
فصل اول: مسیولیت مدنی پزشک در فقه و حقوق ۵
مبحث اول : مفهوم و انواع مسیولیت پزشک ۷
گفتار نخست: مسیولیت اخلاقی ۸
گفتار دوم : مسیولیت قانونی ۱۰
بند اول : مسیولیت مدنی ۱۰
بند دوم: مسیولیت کیفری ۱۱
بند سوم: مسیولیت حرفه ای (انتظامی) ۱۲
الف– انواع تخلفات حرفه ای ۱۴
۱–تخلفات حرفه ای صرفا قابل ارتکاب از سوی پزشک ۱۴
۱–۱– عدم تحریر صحیح مشخصات و نحوه ی استفاده از داروهای تجویز شده ۱۴
۲–۱– عدم صدور نسخه براساس اصول علمی و شرایط بیمار ۱۵
۳–۱ تجویز غیر ضروری داروهای مخدر و اعتیار آور: ۱۶
۴–۱– تجویز داروی خارج از فارماکوپه( مجموعه ی دارویی کشور) ۱۶
۵–۱– افشاءنمودن اسرار و نوع بیماری ۱۷
۶–۱–انجام اعمال خلاف شیون پزشکی : ۱۹
مبحث دوم: منابع قانونی مسیولیت مدنی ناشی از اعمال پزشک ۲۰
گفتار نخست– مسیولیت پزشک در فقه امامیه و عامه ۲۱
بند اول: فقه امامیه ۲۱
الف– مسیولیت پزشک جاهل – ( عدم مهارت در دانش پزشکی ) ۲۱
ب– مسیولیت پزشک خطا کار ۲۲
ج– مسیولیت پزشک حاذق ۲۳
بند دوم– فقه اهل سنت ۲۷
الف–مسیولیت پزشک جاهل ۲۷
ب– مسیولیت پزشک خطا کار: ۲۸
ج– عدم مسیولیت پزشک حاذق: ۲۸
گفتار دوم : منابع قانونی مسیولیت پزشک در نظام حقوقی ایران ۳۰
بند اول – قانون مجازات ۳۰
الف– قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ ۳۰
ب – (ق م ا)مصوب۱۳۷۰ ۳۰
ج– (ق م ا)مصوب۱۳۹۰ ۳۱
بند دوم– قانون مسیولیت مدنی مصوب ۷/۲/۱۳۳۹ ۳۲
بند سوم – ماده واحده ی خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی مصوب ۱۳۵۴ ۳۴
بند چهارم – منشور حقوق بیماران در امور درمانی ( تنظیم شده توسط وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشکی ) ۳۵
گفتار سوم– منابع بین المللی مسیولیت پزشک ۳۶
بند اول: اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ۳۶
بنددوم– اساسنامه ی سازمان بهداشت جهانی مصوب
ژوییه ی ۱۹۴۴ ۳۷
مبحث سوم:مبانی مسیولیت مدنی پزشک ۳۸
گفتار نخست : تحول تاریخی نظریات در مورد مبنای مسیولیت مدنی پزشک ۳۹
گفتاردوم: مبانی مسیولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۳۹
بنداول : نظریه تقصیر ۴۱
بند دوم : نظریه خطر ۴۲
مبحث چهارم : ارکان مسیولیت مدنی پزشک ۴۳
گفتار اول : خطاوقصور پزشکی ۴۳
بند اول : خطای پزشکی ۴۳
بند دوم : معیار خطای پزشکی ۴۴
بند سوم : انواع قصور پزشکی ۴۴
۱–بی احتیاطی ۴۴
۱– ۱– بی مبالاتی ۴۵
۲–۱– عدم مهارت ۴۶
۳–۱– عدم رعایت نظامات دولتی ۴۷
گفتار دوم: تحقق ضرر ۴۷
گفتار سوم: رابطه سببیت بین خطای پزشکی و ضرر وارد شده ۴۸
مبحث پنجم : موضوع قرارداد معالجه ۴۹
گفتار اول : بررسی ماهیت قرارداد معالجه ۵۰
بند اول :نظریه اجاره بودن قرارداد معالجه ۵۰
بند دوم :نظریه جعاله بودن عقد معالجه ۵۱
بند سوم :نظریه وکالت ۵۱
بند چهارم: نظریه عقد نامعین ۵۲
مبحث ششم: عوامل ایجاد کننده مسیولیت مدنی پزشک ناشی از وظایف حرفه ای پزشک ۵۲
گفتارنخست – مسیولیت ناشی ازخطای شغلی پزشک ۵۳
بند اول : خطای پزشک در تشخیص بیماری ۵۳
الف– اثر خطای در تشخیص ، از جهت عدم تحقق بهبودی بیمار ۵۳
ب– صدمات و عوارض ناشی از خطای در تشخیص بیماری ۵۵
ج– خطای طبیب در تشخیص بیماری از دیدگاه فقه اسلامی ۵۵
۱–فقه امامیه ۵۶
۱–۱–از لحاظ تاثیر خطای در تشخیص در عدم تحقق بهبود ۵۶
۲–۱– ازجهت تاثیر خطای در تشخیص در ورود صدمه و زیان به بیمار ۵۷
۲–فقه عامه ۵۸
د–اشتباه در تشخیص بیماری از دیدگاه حقوق موضوعه ی ایران ۵۸
بند دوم: خطاهای جراحی ۵۹
الف – جراحی درمانی: ۶۰
۱–وقایع مرتبط با بیمار: ۶۰
۲–وقایع مرتبط با تجهیزات و تولیدات ۶۰
ب– جراحی زیبایی ۶۱
بند سوم :خطای بیهوشی ۶۲
بند چهارم: خطاهای پزشک در رابطه با تجویز فرآورده های دارویی ۶۴
بند پنجم – مسیولیت سازمان ملی انتقال خون ۶۵
گفتار دوم : مسیولیت ناشی از تقصیر بیمار ۶۶
بند اول – اصرار بیمار به معالجه و درمان توسط پزشک علی رغم اطلاع وی از عدم تخصص خاص پزشک ۶۶
بند دوم : امتناع از درمان با زمینه های مذهبی ۶۷
گفتار سوم : مسیولیت پزشک نسبت به خسارت وارده به افراد غیر بیمار ۶۷
مبحث هفتم : آثار مسیولیت مدنی پزشک ۶۸
نتیجه گیری فصل اول ۷۰
فصل دوم: تحلیل ماهیت حقوقی تعهد پزشک ۷۱
مبحث اول : تعهدات مختلف پزشکی دربرابربیمار و لزوم توصیف آن ۷۳
گفتار اول: ماهیت حقوقی تعهد ۷۳
گفتاردوم : انواع تعهد ۷۴
بند اول : تعهد به وسیله ۷۵
بند دوم : تعهد به نتیجه ۷۵
گفتار سوم : نظرات ارایه شده در باب ماهیت تعهد پزشک ۷۷
بند اول : ﻓﻘﻪ ۷۷
بند دوم : حقوق ﻓﺮاﻧﺴﻪ ۷۹
بند سوم : ﺣﻘﻮق ایران ۸۰
گفتار چهارم :توجیه تقسیم بندی تعهدات به تعهد به نتیجه و تعهد به وسیله ۸۱
گفتار پنجم : ﺗﻤﻴﻴﺰ ﺗﻌﻬﺪات ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ از تعهدات ﺑﻪ نتیجه ۸۳
بند اول : ﻣﺒﺎﻧﻲ تمییز ۸۳
۱–ﺗﺤﻠﻴﻞ اراده طرفین : ۸۳
۲– ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻌﻬﺪ : ۸۳
۳ – اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﻮدن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﻬﺪ : ۸۴
۴ – ﻧﻘﺶ ﻛﻨﺶ ﮔﺮ و ﻣﺆﺛﺮ ﻣﺘﻌﻬﺪﻟﻪ در اﺟﺮای ﺗﻌﻬﺪ : ۸۴
۵– ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺘﻌﻬﺪﻟﻪ : ۸۴
۶– ﻧﻮع ﻗﺮارداد : ۸۴
۷_ﻣﻌﻴﺎر ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮاﻧﺼﺎف : ۸۵
۸–ﻣﻴﺰان ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ : ۸۵
۹–ﺑﺎر اﺛﺒﺎت : ۸۵
بند دوم : ﻓﺎﻳﺪه ﺗﻤﻴﻴز تعهدات ۸۶
۱–اراﺋﻪ دﻟﻴﻞ : ۸۶
۲–اﺛﺒﺎت تقصیر : ۸۶
۳– ﺣﺬف ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻇﺎﻫﺮی ﻣﻮاد : ۸۶
۴–ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ وﻓﺎ ﺑﻪ ﻋﻬﺪ : ۸۷
۵– ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺣﺪود ﺗﻌﻬﺪ : ۸۷
۶ –ﺣﺼﻮل ﻫﺪف : ۸۷
بند سوم : ﺗﻤﻴﻴﺰ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ تعهدات ۸۸
مبحث دوم : مصادیق تعهدات پزشک ۸۹
بند اول : انتقال خون: ۹۰
بند دوم :در مایه کوبی ها: ۹۰
بند سوم :استفاده از دستگاه های سالم: ۹۰
بند چهارم :آزمایشات پزشکی: ۹۱
بند پنجم : جراحی زیبایی: ۹۱
۱)جراحی زیبایی فانتزی : ۹۲
۲) جراحی زیبایی برای ترمیم : ۹۲
بند ششم: بیهوشی : ۹۳
بند هفتم: ساخت اعضای مصنوعی : ۹۳
مبحث سوم : فایده این بحث ۹۴
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮی فصل دوم : ۹۶
نتیجه گیری نهایی : ۹۷
پیشنهادات : ۹۹
منابع ۱۰۱
کلیدواژه ها
- مسیولیت مدنی
- جبران خسارت
- مسیولیت کیفری
- تعهد
- پزشک
- بد عملی حرفه ای
- مسیولیت مدنی
- تعهد به وسیله
- تعهد به نتیجه