مبانی خطرپذیری در معاملات در حقوق مدنی ایران
 | |
| عنوان | مبانی خطرپذیری در معاملات در حقوق مدنی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | مجید سلیمانی |
| استاد راهنما | محمود صادقی |
| استاد مشاور | اصغر محمودی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | مرکز پیام نور تهران |
مبانی خطرپذیری در معاملات در حقوق مدنی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مجید سلیمانی، با راهنمایی محمود صادقی و با مشاوره اصغر محمودی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.
چکیده
امروزه خطرپذیری جزیی از فعالیت های اقتصادی و تجاری محسوب می شود. نیازمندی بازرگانان و افراد عادی به انواع و اقسام قراردادها و تعهدات مخاطره انگیز روز به روز در حال گسترش است و ضروری است موضوع خطرپذیری در معاملات به عنوان یک نهاد حقوقی مستقل مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در حقوق مدنی ایران که از پشتوانه غنی فقه امامیه برخوردار است، مفهوم و قواعد خطرپذیری تا حد زیادی در مباحثی همچون قاعده غرر، قاعده اقدام، قاعده تسلیط و غیره مورد توجه قرار گرفته است، با وجود این، تاکنون این مقوله مهم حقوقی به درستی و همگام با نیاز روز و مقتضیات زمان مورد بررسی و به صورت منظم و سازمان یافته تدوین و معرفی نشده است. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده و استناد به منابع قانونی و حقوقی کشور با محوریت قانون مدنی و همچنین کتب فقهی و قواعد فقه، مبانی و معیارهای خطرپذیری در معاملات استخراج و تبیین گردد. در این پژوهش مفهوم خطر و خطرپذیری در لغت، علم روانشناسی، علم اقتصاد و منابع فقهی و حقوقی و همچنین ماهیت معاملات در ارتباط با مفهوم خطر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نظرات مختلف فقها و حقوق دانان درخصوص معاملات مخاطره آمیز و پرخطر مورد رسیدگی و مداقه قرار می گیرد. معرفی مبانی و منابع خطرپذیری در حقوق ایران و همچنین تدابیری که قانون مدنی ایران در جهت جلوگیری از مبادرت به خطرپذیری نامعقول و نامتعارف پیش بینی نموده، از ابتکارات این نوشتار می باشد. همچنین احکام و مقررات مربوط به انواع و اقسام معاملات غرری و مخاطره آمیز در فقه اسلامی و حقوق ایران مورد ارزیابی قرار گرفته و با استناد به نظرات فقها و حقوق دانان امامیه و عامه به ویژه فقهای متاخر، ضابطه و معیاری مشخصی برای تشخیص معاملات مخاطره آمیز صحیح و باطل ارایه می گردد. این معیار می تواند پاسخگوی نیاز جامعه اقتصادی و تجاری امروز در انعقاد معاملات و قراردادهای مخاطره آمیز از دیدگاه حقوقی باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فصل اولمفهوم خطرپذیری در معاملات در حقوق ایران مبحث اول – مفهوم خطرپذیری گفتار اول: خطر و خطرپذیری در لغت گفتار دوم: مفهوم خطر و خطرپذیری در علم روانشناسیگفتار سوم: مفهوم خطر و خطرپذیری در علم اقتصادگفتار چهارم: مفهوم خطر و خطرپذیری در فقهگفتار پنجم: مفهوم خطر و خطرپذیری در حقوق ایران گفتار پنجم: مفهوم خطر و خطرپذیری در کامن لو ( Common Law ) مبحث دوم – ماهیت معامله و خطرپذیریگفتار اول: اصل اطمینان به بار شدن آثار حقوقی در معاملات و دوری از خطرگفتار دوم: وجود خطر در ماهیت معاملات گفتار سوم: تشکیک در خطرپذیریگفتار چهارم: موجبات خطر در معاملات مبحث سوم – انواع خطر در معاملات در فقه و حقوق ایرانخلاصه و نتیجه گیریفصل دوم مبانی و منابع خطرپذیری در معاملات در حقوق ایرانمبحث اول – منابع خطرپذیری در معاملات در فقه اسلامی و حقوق ایرانگفتار اول: قواعد محدودکننده خطرپذیری در معاملاتالف – قاعده نهی غررب – بطلان معاملات سفهی ج – قاعده لاضررگفتار دوم: قواعد اثبات کننده و تجویزکننده خطرپذیری در معاملاتالف – قاعده تسلیطب – اصل آزادی قراردادها ج – قاعده اقدامد – قاعده اذنه – ابراء ، اسقاط و اعراضو– بررسی استناد به اصل صحت برای تجویز خطرپدیری در معاملاتمبحث دوم – مبانی جلوگیری از خطر و خطرپذیری در معاملات در حقوق ایران گفتار اول: تدابیر عام حقوق برای جلوگیری از خطر در معاملاتگفتار دوم: تدابیر خاص حقوق برای جلوگیری از خطر در معاملاتخلاصه و نتیجه گیریفصل سوموضعیت حقوقی معاملات مخاطره آمیز در حقوق ایرانمبحث اول – حکم معاملات مخاطره آمیز و پرخطرگفتار اول: بطلان معاملات پرخطر براساس قاعده نفی غررگفتار دوم: بطلان معاملات پرخطر براساس قاعده بطلان معاملات سفهی گفتار سوم: بطلان معاملات پرخطر براساس قاعده لاضرر مبحث دوم – علل بطلان غرر و خطرپذیری در معاملاتگفتار اول: جلوگیری از نزاع و اختلافگفتار دوم: نزدیک شدن به قمارگفتار سوم: مخالفت با مقصود متعاملین و طبیعت معامله گفتار چهارم: اجتناب از اکل مال به باطلگفتار پنجم: اجتناب از اسراف و اتلاف مالمبحث سوم – استثنآت حکم غرر و خطرپذیریگفتار اول: عقود مجانی یا تبرعیگفتار دوم: عقود مسامحهگفتار سوم: عقود احتمالیگفتار چهارم: عقود مشارکتیمبحث چهارم – معیار شناسایی خطرپذیری صحیح و باطل در معاملاتگفتار اول: معیارهای ارایه شده برای شناخت صحت و بطلان معاملات پرخطر گفتار دوم: بررسی معاملات پرخطر براساس معیار عقلایی بودن معامله الف – بررسی بطلان معاملات غرری، سفهی و ضرری براساس معیار عقلایی بودن معامله ب– بررسی استثنآت غرر و خطرپذیری براساس معیار عقلایی بودن معاملهج – بررسی قراردادهای نوظهور از دیدگاه خطرپذیری براساس معیار عقلایی بودن معامله نتیجه گیری فهرست منابعچکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- حقوق مدنی
- خطرپذیری
- قراردادها
- مدیریت خطر
- رویه قضایی (فقه)
- غرر
- معامله
- غرر