مبانی و آثارحقوقی ضمانت نامه های متقابل و نقش آن در حقوق تجارت بین الملل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مبانی و آثارحقوقی ضمانت نامه های متقابل و نقش آن در حقوق تجارت بین الملل
عنوانمبانی و آثارحقوقی ضمانت نامه های متقابل و نقش آن در حقوق تجارت بین الملل
رشتهحقوق تجارت بین الملل
دانشجونرگس سپیدنامه
استاد راهنماغلام نبی فیضی چکاب
استاد مشاورمحمدعلی انصاری پور
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



مبانی و آثارحقوقی ضمانت نامه های متقابل و نقش آن در حقوق تجارت بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط نرگس سپیدنامه، با راهنمایی غلام نبی فیضی چکاب و با مشاوره محمدعلی انصاری پور در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

هر جا که در یک قرارداد بین المللی تجار به تضمین مناسبی نیاز پیدا کنند، ضمانت نامه متقابل ظهور می یابد. این ضمانت نامه را بانک محل اقامت ضمانت خواه در وجه بانک محل اقامت ذینفع صادر می کند و در آن از این بانک درخواست می کند که ضمانت نامه ای را در وجه ذینفع صادر کند، در مقابل در همان ضمانت نامه، تضمین می کند که وجه پرداختی به ذینفع را باز پرداخت خواهد کرد. ضمانت نامه ها بعنوان یک سند تجاری بین المللی در عرصه تجارت بین الملل کاربرد فراوانی دارند، بهمین دلیل کشورهای مختلف و یا جوامع مهم بین المللی مانند اتاق بازرگانی بین المللی در این زمینه مقررات گوناگونی را وضع کرده اند. ضمانت نامه متقابل نیز در این بین بی نصیب نمانده و بخشی از این مقررات نیز به آن اختصاص داده شده است. با این حال در نظام بین المللی، مقرراتی که به طور اختصاصی به این ضمانت نامه پرداخته باشد یا در مورد جزییات آن توضیح داده باشد، وجود ندارد و افراد در تدوین ضمانت نامه متقابل بیشتر به عرفهای بین بانکی مراجعه می کنند و از آنجاییکه این رویه ها معمولا از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، باعث ایجاد اختلاف می شود. در ایران نیز هر جا که تجار ایرانی یا ارگانهای دولتی بعنوان کارفرما از پیمانکار خارجی تقاضای صدور ضمانت نامه می کنند.ضمانت نامه متقابل در وجه بانک ایرانی صادر می شود و بانک ایرانی با تکیه بر آن ضمانت نامه اصلی را صادر می کند و به طور کلی در موارد مهم و حساس از این ضمانت نامه استفاده می شود. در حالیکه مقررات و اصول حاکم بر آن بسیار مبهم است. به همین دلیل به نظر می رسید بررسی در این زمینه و رفع ابهاماتی درمورد این ضمانت نامه مفید فایده باشد.در مورد ضمانت نامه متقابل منابع فارسی بسیار محدود بود و میتوان گفت مقاله، کتاب و یا پایان نامه ای که به طور اختصاصی به این موضوع پرداخته باشد موجود نبود، به همین دلیل منابع اصلی این پایان نامه انگلیسی است و ترجمه های بسیاری در این مورد انجام شده است.بعنوان نتیجه ضمانت نامه متقابل یک سند بین بانکی است و معمولا در روابط تجار از دو کشور مختلف مورد استفاده قرار میگیرد . این ضمانت نامه ماهیتا سندی مستقل است و ایرادات ناشی از قرارداد پایه و ضمانت نامه اصلی در مقابل ذینفع این ضمانت نامه قابل استناد نیست، به همین دلیل بانک صادر کننده تنها با رعایت شروط مندرج در ضمانت نامه متقابل می تواند وجه آنرا مطالبه کند و نیازی به اثبات شروط مندرج در ضمانت نامه اصلی ندارد. مگر در موراد استثنا که مهمترین آنها استثنای تقلب ذینفع در مطالبه وجه ضمانت نامه اصلی است. از آنجاییکه در زمینه ضمانت نامه متقابل هیچ قانون مدونی در کشور ما وجود ندارد و اختلافات بسیاری نیز در این مورد مخصوصا در عرصه بین المللی به وقوع می پیوندد. به نظر می رسد، این ضمانت نامه به قوانین مدونی نیاز دارد که به قوانین بین المللی نزدیک بوده و رویه متحدالشکلی را برای بانکها بوجود بیاورد. از طرفی اصرار بیش از حد بر قانون و دادگاه ایران با توجه به اینکه در اکثر موراد خلاف اصل بوده و در عمل نیز نادیده گرفته می شود، منطقی به نظر نمی رسد، بهتر است به جای قوانین کشورهای مختلف بررسی شده و نمونه مناسبی از آن انتخاب شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول مفاهیم واصول حاکم برضمانت نامه متقابل ۱۱

بخش اول: مبانی و ماهیت ضمانت نامه متقابل ۱۲

مبحث اول: تعریف ومفهوم ضمانت نامه متقابل ۱۲

گفتار اول:تعریف ضمانت نامه ۱۲

گفتار دوم:نظر نویسندگان در مورد ضمانت نامه متقابل ۱۴

گفتار سوم:تعریف ضمانت نامه متقابل ۱۸

مبحث دوم: اصول حاکم بر ضمانت نامه متقابل ۱۹

گفتار اول: تجاری بودن و اصل تضامن ۱۹

گفتار دوم: اصل استقلال ۱۹

بند اول: استثناء و محدودیتهای اصل استقلال ۲۹

بند دوم: ماهیت مستقل ضمانت نامه متقابل و محدودیتهای آن در رویه قضایی ۳۰

مبحث سوم:تفاوت ضمانت نامه متقابل با اصطلاحات مشابه ۳۸

گفتار اول :ضمانت نامه غیر مستقیم ۳۹

گفتار دوم: ضمانت نامه متقابل و تضمین متقابل ۳۹

گفتار سوم: ضمانت نامه متقابل و ضمانت نامه تایید شده ۴۰

گفتار چهارم: ضمانت نامه متقابل و اعتبار نامه تضمینی یا اعتبار اسنادی ضمانتی ۴۰

بخش دوم: کاربرد و جایگاه ضمانت نامه متقابل ۴۱

مبحث اول: در عرصه بین المللی ۴۲

گفتار اول: در میان کشورها ۴۲

گفتار دوم :قوانین و مقررات بین المللی ۴۴

بند اول: مقررات متحدالشکل ضمانت نامه های عندالمطالبه( URDG) ۴۴

بند دوم: مقررات اعتبارات اسنادی ضمانتی ۴۵

بند سوم: کنوانسیون سازمان ملل برای ضمانت نامه های مستقل و اعتبار اسنادی ضمانتی ۴۵

مبحث دوم : جایگاه ضمانت نامه متقابل در میان سایر ضمانت نامه ها ۴۶

بخش سوم: فرایند صدور ضمانت نامه متقابل ۴۷

مبحث اول: مراجعه ضمانت خواه یا متعهد اصلی به بانک ۴۸

مبحث دوم: درخواست بانک داخلی از بانک خارجی ۵۰

مبحث سوم: صدور ضمانت نامه متقابل ۵۱

بخش چهارم: اوصاف و مشخصات ضمانت نامه متقابل ۵۶

مبحث اول: مبلغ و پرداخت در ضمانت نامه متقابل ۵۶

گفتار اول: مبلغ ۵۷

گفتار دوم: پرداخت ۵۹

مبحث دوم: دوره اعتبار و تاریخ انقضا ۶۲

گفتار اول: دوره اعتبار و تاریخ آغاز تعهدات ۶۲

گفتار دوم: تاریخ انقضا و خاتمه تعهدات ۶۴

مبحث سوم: انتخاب قانون حاکم و دادگاه صالح ۶۹

نتیجه ۷۱

فصل دوم احکام و آثار ضمانت نامه متقابل ۷۴

بخش اول: آثار ضمانت نامه متقابل نسبت به طرفین آن ۷۶

مبحث اول: حقوق و تعهدات ضمانت خواه و بانک اول (بانک دستوردهنده) ۷۶

گفتار اول:تکالیف و تعهدات ضمانت خواه نسبت به بانک دستوردهنده ۷۶

گفتار دوم: وظایف بانک دستوردهنده نسبت به ضمانت خواه ۷۷

مبحث دوم: حقوق و تعهدات بانک اول و بانک دوم ۸۲

گفتار اول: وظایف بانک صادرکننده ۸۴

گفتار دوم: وظایف بانک دستوردهنده ۸۷

مبحث سوم: حقوق و تعهدات بانک دوم و ضمانت خواه ۸۸

بخش دوم: تاثیر ضمانت نامه متقابل در تجارت بین الملل ۸۹

مبحث اول: تاثیر ضمانت نامه متقابل در افزایش یا کاهش ریسکهای تجاری ضمانت خواه ۸۹

گفتار اول: مضرات ضمانت نامه متقابل ۹۰

گفتار دوم : مزایای ضمانت نامه متقابل ۹۳

مبحث دوم: تاثیر ضمانت نامه متقابل در افزایش یا کاهش ریسکهای تجاری ذینفع ۹۴

گفتار اول :مزایا ۹۴

گفتار دوم : معایب ۹۵

بخش سوم: مطالبه مبلغ ضمانت نامه و اختلافات ناشی از آن ۹۶

مبحث اول: قصور یا تقصیر اطراف ضمانت نامه ۹۷

گفتار اول: آلترناتیو تمدید یا پرداخت ۹۷

گفتار دوم: قصور در بازگرداندن اسناد ضمانت نامه ۱۰۱

گفتار سوم: عدم اظهار تصفیه در مورد ضمانت نامه متقابل در صورت انقضای ضمانت نامه اصلی ۱۰۲

مبحث دوم : تقلب و آثار آن در ضمانت نامه بانکی، دستور موقت مبنی بر منع پرداخت وجه ضمانت نامه ۱۰۴

گفتار اول: تقلب در ضمانت نامه بانکی ۱۰۴

گفتار دوم: دستور موقت عدم پرداخت ۱۰۷

بند اول: دستور موقت در حقوق ایران ۱۰۸

بند دوم :دستور موقت در حقوق انگلیس ۱۰۹

بند سوم :دستور موقت حقوق فرانسه ۱۰۹

بند چهارم: دستور موقت عدم پرداخت بعد از پرداخت وجه ضمانت نامه اصلی ۱۱۲

بند پنجم: دستور موقت عدم پرداخت قبل از پرداخت وجه ضمانت نامه اصلی ۱۱۳

مبحث سوم: قانون حاکم و دادگاه صالح ، قواعد حل تعارض ۱۱۵

نتیجه ۱۲۴

نتیجه نهایی ۱۲۷

منابع ۱۳۵

ضمایم ۱۴۱

کلیدواژه ها

  • بانک ها
  • بانک های تجاری
  • قانون و قانونگزاری
  • قانون بین المللی
  • اعتبار(روایی)
  • ضمانت نامه
  • ضمانت متقابل
  • سند بین المللی
  • ضمانت نامه بانکی
  • ضمانت نامه
  • ضمانت نامه متقابل