مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی مطالعه تطبیقی حقوق ایران و انگلستان
 | |
| عنوان | مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی مطالعه تطبیقی حقوق ایران و انگلستان |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سحر علی پور |
| استاد راهنما | ابراهیم تقی زاده |
| استاد مشاور | محمود عباسی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور استان تهران |
مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی مطالعه تطبیقی حقوق ایران و انگلستان عنوان رساله ای است که توسط سحر علی پور، با راهنمایی ابراهیم تقی زاده و با مشاوره محمود عباسی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع دکتری دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.
چکیده
یاری و کمک به همنوع به ویژه زمانی که جان فردی در خطر باشد یک وظیفه اخلاقی و تکلیف قانونی است.این امر زمانی اهمیت مضاعف می یابد که یاری رسان فردی باشد که از لحاظ قانون و شرع به چنین تکلیفی متعهد باشد.بر اساس این پژوهش حاضر مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی را از دو بعد مورد بررسی قرار داده است; الف: مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات یا امتناع از درمان بیماران اورژانسی ب: مسیولیت مدنی پزشک در ازای قصور در درمان بیماران اورژانسی. هم چنین این پژوهش به دنبال مطالعه تطبیقی دو نظام حقوقی ایران و انگلستان در راستای شناخت و تبیین تفاوت ها و تشابهات در خصوص موضوع مذکور بوده است.یافته های پژوهش نشان میدهد که بر اساس ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی ، صرف ترک نجات جان یا امتناع از درمان بیماران اورژانسی توسط پزشک(ترک فعل) از مصادیق بارز تقصیر به شمار می آید و مسیولیت مدنی پزشک را به دنبال خواهد داشت، و چنانچه از این ترک فعل، نتیجه مجرمانه ای چون فوت یا نقص عضو نیز حادث شود پزشک به دلیل سهل انگاری بر اساس ماده ۲۹۵ و ۴۵۰ ق.م.ا ضامن خواهد بود.از طرفی هرچند بر اساس قانون ، اخذ رضایت به درمان و جراحی در فوریت های پزشکی از بیمار یا ولی وی (در صورت در دسترس نبودن) لازم نیست لیکن چنین استثنایی مجوز تقصیر نخواهد بود، بر این اساس پزشک در صورت تقصیر در جریان درمان یا جراحی بر اساس مواد ۴۹۷–۴۹۵ و ۴۵۰ ق.م.ا مسیول است.در نظام حقوقی انگلستان نیز به دلیل فقدان قوانین موضوعه ، اصل بر عدم مسیولیت پزشک به عنوان تارک فعل در قبال نجات بیماران اورژانسی است . با این وجود رویه های قضایی متفاوت در این کشور نشان می دهد امروزه بر این اصل استثنایاتی مبنی بر پذیرش وجود یک "رابطه خاص"(میان پزشک و بیمار) وارد شده است. به علاوه پزشکان در طول درمان موظف به رعایت یک استاندارد مراقبتی با معیار"فرد متعارف عضو همان گروه به همان میزان تخصص" هستند. چرا که درمان پزشکی در طبقه قراردادهای خدماتی جای دارد . از طرفی دادگاهها با دعاوی سوء عملکردهای پزشکی به شکل" شبه جرم" برخورد می کنند.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
بیان مسیله ۳
اهمیت و ضرورت تحقیق ۵
سوالات تحقیق ۶
فرضیات تحقیق ۶
پیشینه تحقیق ۸
روش تحقیق ۱۰
ساماندهی تحقیق ۱۰
فصل اول: کلیات ۱۲
مبحث اول: مفهوم شناسی موضوع ۱۳
گفتار اول: مفهوم مسیولیت ۱۳
گفتار دوم: انواع مسیولیت ۱۴
گفتار سوم: مفهوم مسیولیت مدنی ۱۴
گفتار چهارم: مفهوم پزشک ۱۶
گفتار پنجم: مسیولیت پزشکی ۱۷
گفتار ششم: مفهوم فوریت ۱۷
گفتار هفتم: مصادیق فوریت ۱۹
مبحث دوم:تاریخچه مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی در طول تاریخ ۲۰
مبحث سوم: قلمرو مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی ۲۳
بند اول:حالت مداخله پزشک به دعوت عموم ۲۷
بند دوم: حالت پزشک معین شده از جانب بیمارستان ۲۹
فصل دوم: ابعاد و ارکان مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی ۳۸
مبحث اول: مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات یا امتناع از درمان بیماران اورژانسی ۴۰
گفتار اول:–مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات بیماران اورژانسی در قوانین موضوعه ۴۹
گفتار دوم: مسیولیت های ناشی از نقض تکلیف به نجات مراکز درمانی و مسیولان آنان ۵۴
گفتار سوم:دیدگاههای مکاتب در خصوص تکلیف پزشکان به نجات جان بیماران ۵۶
گفتار چهارم: دیدگاه فقها در خصوص مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات و امتناع از درمان ۶۰
بند اول: اطعام مضطر ۶۰
الف:فقه امامیه ۶۰
ب: فقه عامه ۶۴
بند دوم:التقاط لقیط ۶۵
الف:فقه امامیه ۶۶
ب: فقه عامه ۶۷
گفتار پنجم: مبنای عدم مسیولیت پزشک در قبال ترک نجات بیماران اورژانسی ۶۸
بند اول: قاعده لزوم حفظ ۷۰
بند دوم: قاعده احسان ۷۰
بند سوم: حکم حکومت ۷۶
گفتار ششم:ارکان مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات یا امتناع از درمان بیماران اورژانسی ۷۹
بند اول:عمل ناروا ۷۹
بند دوم:ضرر و انواع آن ۸۱
الف: ضرر بدنی ۸۱
ب: ضرر معنوی ۸۲
ج: ضرر مادی ۸۵
بند سوم: رابطه سببیت ۸۶
مبحث دوم:–مسیولیت مدنی پزشک در قبال خطای ( قصور)در درمان بیماران اورژانسی ۹۲
گفتار اول:فوریت ها و تاثیر آن در شرایط معافیت پزشکان و جراحان از مسیولیت ۹۲
بند اول: مرجع تشخیص اعمال جراحی یا طبی فوری ۹۳
بند دوم: تاثیر فوریت اعمال جراحی یا طبی در سقوط شرط رضایت ۹۵
بند سوم: تاثیر فوریت در شرط مشروعیت اعمال جراحی یا طبی ۹۷
گفتار دوم: دیدگاه فقها در خصوص مسیولیت پزشک در قبال قصور در درمان و لزوم اخذ رضایت ۹۹
بند اول: فقه امامیه ۹۹
بند دوم: فقه عامه ۱۰۴
گفتار سوم: مسیولیت مدنی پزشک در قبال قصور در درمان بیماران اورژانسی درمقررات موضوعه ۱۰۷
گفتار چهارم: مبانی نظری مسیولیت پزشک در قبال قصور در درمان بیماران اورژانسی ۱۱۲
بند اول: نظریه تقصیر ۱۱۳
بند دوم: نظریه خطر ۱۱۵
گفتار پنجم: مبنای حقوقی مسیولیت مدنی پزشک در قبال قصور در درمان بیماران اورژانسی ۱۱۶
بند اول: قانون مجازات اسلامی(۱۳۷۰) ۱۱۶
بند دوم: قانون مجازات اسلامی(۱۳۹۲) ۱۱۹
گفتار ششم: تحلیل و نقد چند رای صادره از کمسیونهای پزشکی در خصوص بیماران اورژانسی ۱۲۶
گفتار هفتم: ارکان مسیولیت مدنی پزشک در قبال قصور در درمان بیماران اورژانسی ۱۳۲
بند اول:خطای پزشکی ۱۳۲
الف: تقصیر و خطای پزشکی ۱۴۱
ب: مصادیق خطا در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۱۴۲
ج:حصری یا تمثیلی بودن مصادیق خطا در قانون مجازات ۱۵۱
بند دوم: ضرر و انواع آن ۱۵۳
الف: ضرر مادی ۱۵۴
ب: ضرر معنوی ۱۵۷
ج: شرایط ضرر قابل مطالبه ۱۶۲
بند سوم:رابطه سببیت ۱۶۷
الف: رابطه سببیت بین خطای فردی پزشک و ضرر ۱۶۸
ب:رابطه سببیت بین فعل بیمار و ضرر ۱۷۲
ج: مسیولیت تیم پزشکی در اعمال جراحی فوری ۱۸۵
گفتار هشتم:صور خاص فوریت ۱۹۹
بند اول:از دست دادن فرصت ۱۹۹
بند دوم: خلاقیت های کلینیکی ۲۰۶
بند سوم: زندگی خطا ۲۰۷
فصل سوم: شرایط و آثار مسیولیت مدنی پزشک در قبال بیماران اورژانسی ۲۱۱
مبحث اول: شرایط لازم مسیولیت مدنی پزشک در قبال ترک نجات و امتناع از درمان بیماران اورژانسی ۲۱۲
مبحث دوم:شرایط مسیولیت مدنی پزشک در قبال خطای در درمان بیماران اورژانسی ۲۱۹
گفتار اول: شرایط غیر ضروری جهت مسیولیت پزشک ۲۲۰
بند اول: عدم لزوم قرارداد بین پزشک و بیمار ۲۲۰
بند دوم: عدم لزوم آگاه سازی بیمار ۲۲۰
بند سوم: عدم لزوم اخذ رضایت بیمار ۲۲۴
الف: مفهوم حقوقی رضایت ۲۲۶
ب: انواع رضایت ۲۳۰
ج: شرایط درمان بدون رضایت ۲۳۸
د: سایر رضایت نامه ها ۲۵۳
م: استثنایات وارده بر رضایت ۲۷۰
ه: بررسی دو نهاد برایت و رضایت و نقد ایرادات وارده بر قانون مجازات ۱۳۹۲ ۲۸۰
بند چهارم: عدم لزوم رعایت اصول فنی و استاندارد شغلی ثابت ۲۸۳
گفتار دوم: شرایط ضروری جهت عدم مسیولیت پزشک ۲۸۸
بند اول: اجازه قانون گذار ۲۸۹
بند دوم:قصد درمان ۲۹۰
بند سوم: مشروع بودن اعمال پزشکی ۲۹۱
بند چهارم: رعایت موازین فنی ۲۹۲
مبحث سوم: دلایل مشروعیت مسیولیت پزشک از دید فقها ۲۹۵
گفتار اول: دلالت کتاب ۲۹۵
گفتار دوم: دلالت سنت( قاعده لاضرر) ۲۹۶
مبحث چهارم:اثبات خطای پزشک و نحوه جبران خسارت ۲۹۷
گفتار اول:اثبات خطای پزشک ۲۹۷
بند اول: معیار خطا پزشک ۳۰۳
بند دوم:درجه خطای پزشک ۳۱۱
گفتار دوم: نحوه جبران خسارت ۳۲۷
بند اول: شیوه جبران خسارت در مسیولیت های قهری ۳۲۹
بند دوم: خسارت مازاد بر دیه ۳۳۲
مبحث پنجم:جایگاه قراردادهای خصوصی در مسیولیت مدنی پزشک ۳۳۵
گفتار اول:شرط برایت ۳۳۵
بند اول: ماهیت حقوقی شرط برایت ۳۳۶
بند دوم: ماهیت فقهی شرط برایت ۳۳۶
بند سوم: شرط برایت از ضمان در موارد اورژانسی ۳۳۸
گفتار دوم: شرط عدم مسیولیت ۳۴۴
گفتار سوم: بیمه مسیولیت مدنی پزشکان ۳۴۸
گفتار چهارم: ماده
قانون بیمه اجباری و توجه به بیماران اورژانسی ۳۵۷
نتیجه گیری و پیشنهاد ها ۳۵۹
کتابشناسی ۳۶۹
کلیدواژه ها
- بیماران اورژانسی
- مسیولیت مدنی
- پزشک
- تقصیر
- نظام حقوقی انگلستان
- مسیولیت مدنی
- پزشک
- بیمار
- وضع اضطراری
- نظام حقوقی
- ایران
- انگلستان
- بررسی تطبیقی