مطالعه تطبیقی شروط منصفانه در قراردادها در فقه و حقوق ایران و انگلیس
 | |
| عنوان | مطالعه تطبیقی شروط منصفانه در قراردادها در فقه و حقوق ایران و انگلیس |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | مرضیه حاجی محمدی |
| استاد راهنما | علیرضا پور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۷ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود |
مطالعه تطبیقی شروط منصفانه در قراردادها در فقه و حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط مرضیه حاجی محمدی، با راهنمایی علیرضا پور در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.
چکیده
امروزه تحمیل شروط ناعادلانه و غیرمنصفانه توسط طرف قوی قرارداد برطرف ضعیف، به ویژه درقراردادهای مصرف کالا و خدمات، واقعیتی انکارناپذیر می باشد. در حقوق اروپا و کامن لا، در ابتدا در دادگاه ها به نفع طرف ضعیف مداخله و به سود تکنیک های تفسیری از ظرفیتهای موجود در قواعد عمومی قراردادها برای مقابله با این گونه شروط بهره گرفته اند و در گام بعدی رویکرد حمایت از مصرف کننده در برابر شروط ناعادلانه توسط قانونگذاران تعقیب گردید (مانند قانون حمایت از مصرف کننده ۱۹۷۷ انگلستان). در حال حاضر در قانون مصرف اغلب کشورها قوانینی به شروط ناعادلانه اختصاص یافته که طی آن شروط خاص ناعادلانه توصیف و باطل اعلام گردیده اند. اما متاسفانه در ایران قانون حمایت از مصرف کنندگان فاقد چنین مقرراتی است؛ لذا در شرایط فعلی خلا قانونی و با توجه به ضرورت مقابله با شروط مزبور، کنترل قضایی تنها راه چاره است. بررسی شیوه مقابله دادگاه ها با این گونه شروط در کشورهای دیگر نشان می دهد که در حقوق ایران نیز ابزارهای حداقلی لازم برای چنین کنترلی در دسترس است. مشخص نبودن چارچوب قوانین ویژه ای در جهت وضع شروط منصفانه و نبودضمانت اجرای لازم از خلاء قوانین قراردادها در ایران می باشد که مهمترین ابزار قانونی مبارزه با شروط ناعادلانه در حال حاضر مفهوم نظم عمومی (موضوع ماده ۹۷۵ قانون مدنی) می باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده
مقدمه
۱– تعریف مسیله
۲– سوابق پژوهش
۳– فرضیات پژوهش
۴– اهداف پژوهش
۵– روش پژوهش
۶– تقسیم مطالب
فصل اول کلیات
گفتار اول : مفهوم شرط
الف) معنای لغوی شرط
ب)معنای اصطلاحی شرط
ج)شرط در اصطلاح حقوقی
گفتار دوم: تاریخچه انصاف، مفهوم و جایگاه اهداف
مبحث اول: تاریخچه انصاف به طور کلی
بند اول:تاریخچه انصاف
بند دوم:تاریخچه انصاف در حقوق و رویه قضایی ایران
بند سوم : تاریخچه ی انصاف در حقوق انگلستان
بند چهارم:پیشینه انصاف در فقه شیعه
مبحث دوم:معنای انصاف و مقایسه ی آن با نهادهای مشابه
بنداول : معنای انصاف در لغت
بند دوم:معنای انصاف در اصطلاح
الف)معنای انصاف در اصطلاح حقوقدانان ایرانی
ب)انصاف و عدالت در کلام بزرگان فلاسفه
ج) معنای انصاف از دیدگاه حقوقدانان انگلیسی
بند سوم: انصاف و مفاهیم مشابه
الف– معنی لغوی حسن نیت
ب– معنای اصطلاحی حسن نیت
ج– مقایسه ی حسن نیت و انصاف
د – عدالت
۱– عدالت در لغت و اصطلاح
۲– مقایسه ی عدالت و انصاف
مبحث سوم: منابع عدل و انصاف
بنداول: منابع فقهی
الف– کتاب: آیات مربوط به عدل و انصاف
ب– سنت
ج) عقل
د– اجماع
بند دوم: منابع قانونی
الف– قانون اساسی
ب) قانون مدنی
ج) سایر قوانین
گفتار سوم: تاریخچه و مفهوم شروط غیرمنصفانه
مبحث اول: تاریخچه شروط غیرمنصفانه
بند اول: مفهوم غیرمنصفانه بودن قرارداد
الف) معنای لغوی
ب) معنای اصطلاحی
ج– مفهوم و تعریف شرایط غیرمنصفانه
بند دوم: تاریخچه و شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران
بندسوم: تاریخچه شروط غیرمنصفانه در حقوق انگلستان
گفتار چهارم: تاریخچه و مفهوم شروط منصفانه
مبحث اول: تاریخچه شروط منصفانه
بند اول: تاریخچه و بررسی انواع شرط در حقوق ایران
بند دوم مفهوم شروط منصفانه در حقوق ایران
بند سوم: محدوده شروط منصفانه
مبحث دوم: شروط منصفانه در حقوق انگلستان
فصل دوم : مواد قانونی و احکام قابل استناد برای غیر منصفانه بودن قرارداد در ایران
گفتار اول: مصادیق شروط غیرمنصفانه
مبحث اول: مصادیق فقهی و قانونی
بند اول: قانون مدنی خیار غبن
بند دوم: قانون اجرای سیاست های کلی اصل
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
مبحث دوم: برخی مصادیق شروط غیرمنصفانه در معنای خاص در حقوق ایران
الف– شرط عدم مسیولیت
۱– مفهوم شرط عدم مسیولیت
۲– اعتبار یا عدم اعتبار شرط عدم مسیولیت
۳– بررسی امکان تعدیل ( منصفانه کردن) شرط عدم مسیولیت
ب– وجه التزام یا شرط کیفری
۱– مفهوم وجه التزام یا شرط کیفری
۲– بررسی امکان تعدیل ( منصفانه کردن) وجه التزام
۳– نظریه شرط کیفری وجه التزام
بند سوم: برخی از مصادیق شروط غیرمنصفانه در حقوق انگلستان
مبحث اول: شروط در قرارداد بیمه
الف) شروط غیرمنصفانه در قراردادهای بیمه
ب) ویژگی های شروط غیرمنصفانه در قراردادهای بیمه
مبحث دوم: برخی مصادیق شروط غیرمنصفانه ( قراردادهای مستقل)
بند اول: قراردادهای الحاقی
الف– تعریف قراردادهای الحاقی
ب– ویژگی های قراردادهای الحاقی
ج– تاریخچه و ماهیت قراردادهای الحاقی
د–مصادیق قراردادهای الحاقی
ه– بررسی امکان تعدیل ( منصفانه کردن) قراردادهای الحاقی
بند دوم: قرارداد نمونه
الف– تعریف قرارداد نمونه
ب– اقسام قرارداد نمونه
ج– تفاوت قرارداد الحاقی و نمونه
گفتار دوم: معیار و ملاک تشخیص شروط منصفانه
بند اول: معیار تشخیص شروط منصفانه در حقوق ایران
الف– معیار تشخیص شروط منصفانه در قانون تجارت الکترونیکی
ب– معیار تشخیص شروط منصفانه در قانون دریایی ایران (قانون دریایی ایران ماده
سال ۱۳۴۳)
ج– معیار تشخیص وجه التزام منصفانه در حقوق ایران
بند دوم: معیار تشخیص شروط منصفانه یا استاندارد در حقوق انگلستان
گفتار سوم: مصادیق قانونی شروط منصفانه در حقوق ایران
الف– ماده
قانون مدنی ایران
ب) ماده ۹۷۵ قانون مدنی
ج) ماده
قانون مدنی
د)اصل چهلم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
گفتار چهارم: برخی از مصادیق شروط منصفانه و قاعده ی فقهی
الف) اصل عدالت
ب– اصل انصاف
ج– اصل حسن نیت
گفتار پنجم: برخی از مصادیق شروط منصفانه در حقوق انگلیس
الف) قرارداد و شروط استاندارد
۱– تعریف قرارداد استاندارد
۲– شروط استاندارد
ب– شروط سیف در حقوق دریایی انگلیس
فصل سوم: ضمانت اجراهای قانونی در خصوص شروط منصفانه و قواعد عمومی قابل اعمال در موارد سکوت قانون
گفتار اول: ضمانت اجرا
مبحث اول: ضمانت اجراهای قانونی در خصوص شروط منصفانه
بند اول: ماده
قانون تجارت الکترونیکی
بند دوم: ماده
و
قانون دریایی ایران راجع به قراردادهای کمک و نجات
بند سوم: قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب ۱۳۸۸
مبحث دوم: ضمانت اجرای قوانین انگلستان در خصوص شروط منصفانه
بند اول: شرایط گزاف در قراردادهای قرض و اعطای وام
بند دوم: شرایط حفظ مالکیت در حقوق انگلستان به عنوان ضمانت اجرای قرارداد
بند سوم: مقررات شروط غیرمنصفانه در قراردادهای مصرف کننده
بند چهارم: دستورالعمل شورای اتحادیه اروپا
گفتار دوم: قواعد عمومی قابل اعمال نسبت به شرط منصفانه در موارد سکوت قانونی
مبحث اول: تیوری شروط مبتنی بر انصاف
مبحث دوم: تیوری شروط مبتنی بر حسن نیت
مبحث سوم: تیوری شروط ضمنی
مبحث چهارم: تیوری نقض اساسی قرارداد با نقض شرط اساسی
الف– انواع نقض قرارداد
۱– نقض واقعی قرارداد
۲– نقض احتمالی قرارداد
ب) مفهوم شروط اساسی
مبحث پنجم: قاعده ی لاضرر
مبحث ششم: قاعده ی نفی عسر و حرج
مبحث هفتم: تیوری سوء استفاده از اضطرار
الف– اضطرار در لغت و اصطلاح
ب– وضعیت معاملات مضطر در قانون مدنی
مبحث هشتم: تیوری نظم عمومی و اخلاق حسنه
بند اول: مفهوم نظم عمومی و اخلاق حسنه
بند دوم: رابطه ی نظم عمومی و اخلاق حسنه
بند سوم: استناد به مفهوم نظم عمومی در حقو ق انگلستان برای مقابله با شروط ناعادلانه
بند چهارم: بررسی امکان کنترل قضایی شروط ناعادلانه در ایران با استناد به ماده ۹۷۵ قانون مدنی
مبحث نهم: قاعده عدل و انصاف
بند اول: حکومت قاعده ی فقهی عدل و انصاف بر سایر احکام
بند دوم : قوانین موضوعه و رگه هایی از مفهوم و معنای انصاف در حقوق ایران
نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع و ماخذ
کلیدواژه ها
- شروط منصفانه
- حاکمیت اراده
- عدالت و انصاف
- نظم عمومی
- حمایت از طرف ضعیف