مطالعه تطبیقی مبادله کالا به کالا در حقوق ایران و افغانستان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مطالعه تطبیقی مبادله کالا به کالا در حقوق ایران و افغانستان
عنوانمطالعه تطبیقی مبادله کالا به کالا در حقوق ایران و افغانستان
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومحمود حیدری
استاد راهنمامحمد عابدی
استاد مشاوراعظم انصاری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه فردوسی مشهد



مطالعه تطبیقی مبادله کالا به کالا در حقوق ایران و افغانستان عنوان پایان نامه ای است که توسط محمود حیدری، با راهنمایی محمد عابدی و با مشاوره اعظم انصاری در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد دفاع گردید.

چکیده

با گذشت زمان و گسترش روابط و نیازهای بشر مبادله کالا به کالا و یا معاوضه جای خود را به بیع داد که این روش معاملاتی مشکلات معاوضه را به همراه نداشته و قوانین حقوقی خاصی را به خود اختصاص داده است. در کشورهای مختلف نیز معاوضه و بیع از اهمیت زیادی برخوردار است و هم اکنون نیز با وجود بیع، در مواردی عقد معاوضه میان افراد، جوامع و کشورهای مختلف صورت می گیرد؛ بنابراین شناخت قواعد حقوقی حاکم بر آن ها اهمیت می یابد. افغانستان نیز همانند کشورهای دیگر قوانین حقوقی برای این دو عقد طرح ریزی کرده است. بدین ترتیب، حقوق ایران و افغانستان در خصوص وضعیت مبادله کالا به کالا، با دو عبارت متفاوت بیان می شوند و از شرایط متفاوت و اوصاف متفاوت برخوردار هستند و افتراقات این دو کشور نسبت به موضوع، بیشتر از اشتراکات آن ها است. به طوری که برخی حقوقدانان همانند قانون مدنی افغانستان، معاوضه را نوعی عقد بیع می دانند. اما عده ای از حقوقدانان همان گونه که در حقوق ایران ذکر شده است، عقد معاوضه را مستقل از عقد بیع دانسته و معیار تمیز و تشخیص عقد معاوضه از عقد بیع را قصد طرفین، مورد معامله و قضاوت عرف می دانند. هنگامی که قصد طرفین در عنوان عقد بیان نشده باشد و ماهیت عقد مبهم باشد، حاکم عرف است؛ یعنی مبادله کالا به کالا معاوضه و مبادله کالا به پول، عقد بیع تلقی می شود. لذا در خصوص آثار، شروط و برخی احکام معاوضه و مقایضه، قانون مدنی ایران و افغانستان مشترکات و تفاوت هایی دارند. به طوری که در خصوص حق حبس، شفعه و ضمان معاوضی، قوانین مدنی ایران و افغانستان یکسان عمل کرده اند. همچنین در خصوص انحلال عقد نیز مشترکاتی وجود دارد که در صورت فسخ عقد در نتیجه یکی از خیارات، انفساخ عقد، تفاسخ یا اقاله، عقد باطل می گردد. اما در خصوص خیارات در قوانین ایران و افغانستان تفاوت هایی وجود دارد. به طوری که حقوق ایران خیارات مجلس، حیوان، ثمن، شرط، رویت، عیب و غبن را مورد بحث قرار داده است. اما قانون مدنی افغانستان چون معاوضه را نوعی از انواع عقد بیع می داند، تمام خیاراتی که در عقد بیع جاری است در مقایضه نیز جاری می داند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف– بیان مسیله

ب– پیشینه پژوهش

پ– ضرورت و اهمیت موضوع

ج– سوالات تحقیق

د– فرضیه های تحقیق

ر– اهداف تحقیق

و– روش شناسی تحقیق

ه– کاربردهای تحقیق

ی– ساختار اصلی تحقیق

فصل نخست: مبانی نظری پژوهش

مبحث نخست: سیر تاریخی بیع و معاوضه

گفتار نخست: سیر تاریخی بیع و معاوضه پیش از اسلام

گفتار دوم: سیر تاریخی بیع و معاوضه بعد از اسلام

مبحث دوم: شناسایی عقد معاوضه و مقایضه

گفتار نخست: تعریف عقد معاوضه در حقوق ایران و افغانستان

گفتار دوم: اوصاف عقد معاوضه در حقوق ایران و افغانستان و فقه اسلامی

بند اول: اوصاف عقد معاوضه در حقوق ایران

بند دوم: اوصاف مقایضه در حقوق افغانستان

بند سوم: اوصاف عقد معاوضه در فقه امامیه

گفتار سوم: مبنای تشخیص بایع از مشتری در عقد معاوضه

مبحث سوم: تمیز قرارداد معاوضه از قرارداد بیع

گفتار نخست: معیار قصد طرفین معامله

گفتار دوم: تمیز معاوضه از بیع از نظر تاریخی و عرفی

گفتار سوم: مزایای تمایز عقد بیع و معاوضه ازنظر عملی

فصل دوم: شرایط انعقاد عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران و افغانستان

مبحث نخست: اراده و اهلیت در انعقاد معاوضه و مقایضه

گفتار نخست: اراده در انعقاد معاوضه و مقایضه

گفتار دوم: اهلیت در انعقاد معاوضه و مقایضه

مبحث دوم: عوضین و جهت در عقد معاوضه و مقایضه

گفتار نخست: عوضین و شرایط آن در عقد معاوضه و مقایضه

بند نخست: مال مورد عوض در عقد معاوضه و مقایضه

بند دوم: شرایط مال مورد عوض در عقد معاوضه و مقایضه

گفتار دوم: جهت در عقد معاوضه و مقایضه

بند نخست: جهت عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران

بند دوم: جهت عقد معاوضه و مقایضه در حقوق افغانستان

فصل سوم: آثار عقد معاوضه و مقایضه و موجبات انحلال آن در حقوق ایران و افغانستان

مبحث نخست: آثار عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران و افغانستان

گفتار نخست: آثار عقد معاوضه و مقایضه نسبت به متعاملین

بند نخست: اصل لزوم قرارداد معاوضه و مقایضه

گفتار دوم: حق حبس و حق شفعه و ضمان معاوضی در عقد معاوضه و مقایضه

بند نخست: حق حبس در عقد معاوضه و مقایضه

بند دوم: حق شفعه در عقد معاوضه و مقایضه

بند سوم: ضمان معاوضی در عقد معاوضه و مقایضه

مبحث دوم: موجبات انحلال عقد معاوضه در حقوق ایران و افغانستان

گفتار نخست: خیار فسخ در معاوضه و مقایضه

بند دوم: انواع خیارات در عقد معاوضه و عقد مقایضه

گفتار دوم: اقاله و انفساخ عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران و افغانستان

بند نخست: اقاله عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران و افغانستان

بند دوم: انفساخ عقد معاوضه و مقایضه در حقوق ایران و افغانستان

نتیجه گیری

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

  • بیع
  • حقوق افغانستان