مطالعه تطبیقی مفهوم «اصل صحت» در تفسیر قراردادها
مطالعه تطبیقی مفهوم «اصل صحت» در تفسیر قراردادها نام مقاله ای از محمدصادق طباطبائی و حمید آرائی است که در دوره صفر شماره بیست و یکم فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.
چکیده
یکی از مباحث مهم و در عین حال پیچیدة حقوق قراردادها، حوزه تفسیر است. تفسیر قرارداد در واقع پل ارتباطی است بین عرصه نظری حقوق با آنچه که در جهان خارج و در صحنه اجرا اتفاق می‌افتد. هنر یک دادرس در این است که با استفاده از اصول و قواعد حاکم بر تفسیر به رفع ابهام از قرارداد همت گمارد. نظام تفسیر، قواعد و ابزارهای خاص خود را دارد که صرفاً بر اساس آن اصول، کشف اراده مشترک میسر می‌گردد. یکی از تکنیک‌های تفسیر که نقش بسیارممتازی در تبیین مفاد قرارداد و روشن ساختن مفهوم آن دارد، اصل صحت است. اصل صحت در قراردادها در حقوق اسلام و ایران (ماده 223 قانون مدنی) مورد پذیرش قرار گرفته است. این اصل که به عنوان یک قاعده جهانی درقلمرو حقوق شناخته می‌شود، در دیگر نظام‌های حقوقی و نیز کنوانسیون‌ها و رویه‌های قضایی بین‌المللی، صراحتاً مورد توجه قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت این است که بین مفهوم اصل صحت درحقوق ایران با آنچه که در حقوق تجارت بین‌الملل حقوق کشورهای غربی به عنوان اصل صحت در تفسیر که همان «عدم لغویت عبارات قرارداد» است، تفاوت اساسی وجود دارد. گر چه اکثر حقوق‌دانان ما بین این دو مفهوم خلط کرده‌اند و برخی دیگر بین این دو قاعده در حقوق ایران و سایر نظام‌های حقوقی تفاوت قائل شده‌اند، لیکن به نظر می‌رسد اصل صحت در تفسیر قراردادها در حقوق غربی کاملاً منطبق با اصل صحت مصطلح درحقوق ما نباشد بلکه تنها به عنوان یکی از آثار حقوقی آن شناخته می‌شود. در این پژوهش سعی شده است که دو قاعده فوق، ارتباط بین آن‌ها و همچنین آثارحقوقی آن مورد مطالعه قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
- تفسیر قرارداد
- اصل صحت
- عدم لغویت
- ابهام قرارداد
- اصل تقدم معنای معتبر