مطالعه تطبیقی مفهوم و مراتب قصد در مسوولیت مدنی و آثار آن در حقوق ایران و کامن لا

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مطالعه تطبیقی مفهوم و مراتب قصد در مسوولیت مدنی و آثار آن در حقوق ایران و کامن لا
عنوانمطالعه تطبیقی مفهوم و مراتب قصد در مسوولیت مدنی و آثار آن در حقوق ایران و کامن لا
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوفایزه تاج مزینانی
استاد راهنماابراهیم عبدی پور
استاد مشاورسیدحسن وحدتی شبیری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه قم



مطالعه تطبیقی مفهوم و مراتب قصد در مسوولیت مدنی و آثار آن در حقوق ایران و کامن لا عنوان پایان نامه ای است که توسط فایزه تاج مزینانی، با راهنمایی ابراهیم عبدی پور و با مشاوره سیدحسن وحدتی شبیری در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

در رابطه با موضوعات حقوقی، موضوع مسوولیت مدنی از اهمیت ویژه و رو به رشدی در نظام حقوقی برخوردار است چرا که به دلیل تحولات جوامع بشری وگستردگی روابط اجتماعی لزوم بحث وبررسی دراینخصوص بیش از پیش احساس می شود و به تبع آن لزوم تحقیق در خصوص مفهوم قصد درحوزه مسوولیت مدنی وآثارآن حایز اهمیت می باشد. با بررسی ومطالعه دراینخصوص به این نتیجه می رسیم که مفهوم قصدغیر از انگیزه می باشدو عبارت است اراده انجام فعل که در مرحله اجرای تصمیم محقق می شود واین مفهوم دارای حداقل وحداکثری است وباتوجه به چگونگی بروز اراده درخارج، مراتب قصد به صورت خطای محض، شبه عمد وعمد به وقوع می پیوندد. در زمینه اثرقصد در مسوولیت مدنی به طورکلی بایدگفت که قصد مرتکب در تحقق تقصیر آنجا که مسوولیت مبتنی برتقصیراست،نقش دارد ودر مسوولیت بدون تقصیرنیز، قصد نفس فعل در استناد عرفی ضرر به فاعل زیان موثراست که توضیح آن خواهدآمد وهدف از اجرای این پایان نامه نیل به این مساله و تبیین آثار عملی قصد درحوزه بیمه مسوولیت وشروط تحدیدکننده مسوولیت است است، هم چنین سعی برآن شده است تا با مطالعه تطبیقی موضوع در حقوق کامن لا، موضوع هر چه بیشتر روشن شده چراکه قصد در حقوق مسوولیت مدنی در کامن لا نیز دارای مراتبی است و تمیزعمد وغیر عمد قصد مرتکب ، نقش موثری در تمیز شبه جرم ها داشته ودارای آثار عملی است ودر بعضی موارد وجود عمد مرتکب جهت تحقق شبه جرم ضروری است .

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

فصل نخست : کلیات ۶

مبحث نخست : مفاهیم ۶

گفتاراول: مفهوم مسوولیت مدنی ۶

الف: مفهوم مسوولیت مدنی در حقوق موضوعه ایران ۷

ب: مفهوم مسوولیت مدنی در کامن لا ۹

گفتاردوم: ارکان مسوولیت مدنی و رابطه قصد مرتکب با آن ۱۱

الف : ارتکاب فعل زیانبار و قصد مرتکب در ارتباط با آن ۱۱

۱–لزوم نامشروع بودن فعل ۱۲

۲– تقصیر ۱۳

۲–۱– معیار نوعی یا شخصی ۱۵

۲–۲– اقسام تقصیر ۱۶

ب: وجود ضرر و قصد مرتکب در راتباط با آن ۲۰

ج: رابطه سببیت و نقش قصد مرتکب درتحقق آن ۲۴

گفتار سوم : مفهوم قصد ۲۹

الف: مفهوم لغوی قصد ۲۹

ب: مفهوم اصطلاحی قصد ۳۱

۱– مفهوم قصدو اراده در اصطلاح فلسفی ۳۱

۲– مفهوم قصد در اصطلاح حقوقی ۳۳

۲–۱– مفهوم قصد در حقوق قراردادها ۳۴

۲–۲– مفهوم قصد در حقوق کیفری ۳۸

۲–۳–مفهوم قصد در مسوولیت مدنی ۴۲

۲–۳–۱– اتلاف ۴۳

۲–۳–۲–تسبیب ۴۴

۲–۳–۳– ضمان تعدی و تفریط ۴۵

۲–۴– مفهوم قصد در مسوولیت مدنی در کامن لا ۴۸

مبحث دوم: تاریخچه ۵۱

گفتاراول: تاریخچه مسوولیت مدنی در حقوق ایران ۵۱

گفتاردوم: تاریخچه مسوولیت مدنی در کامن لا ۵۲

فصل دوم : ماهیت قصد و مراتب آن ۵۹

مبحث نخست : تحلیل ماهیت قصدوتمایزآن ازمفاهیم مشابه ۵۹

گفتاراول: مفهوم رضایت ورابطه آن با قصد ۵۹

الف: درحقوق ایران ۵۹

ب: درکامن لا ۶۲

گفتاردوم: مفهوم سوء نیت ورابطه آن با قصد ۶۳

الف: درکامن لا ۶۳

ب: در حقوق ایران ۶۵

گفتار سوم: مفهوم تمیز ورابطه با آن قصد ۶۷

الف: درحقوق ایران ۶۷

ب: درکامن لا ۷۳

مبحث دوم : مراتب و درجات قصد در مسوولیت مدنی ۷۴

گفتاراول: مراتب قصد در حقوق ایران ۷۵

الف: فقدان قصد فعل(نسبت به زیان دیده) و قصد نتیجه (خطای محض) ۷۵

ب: وجود قصد فعل بدون قصد نتیجه آن (شبه عمد) ۷۹

ج: وجود قصد فعل و قصد نتیجه (عمد) ۸۲

گفتار دوم : مراتب قصد در کامن لا ۸۹

الف: غیر ارادی ۸۹

ب: قصد فعل بدون پیش بینی نتایج حاصل از آن ۹۰

ج: قصد فعل همراه با پیش بینی نتایج حاصل از آن ۹۱

د: قصد فعل و قصد نتیجه آن ۹۲

فصل سوم : آثار قصد در مسوولیت مدنی ۹۹

مبحث نخست : آثار مستقیم قصد ۱۰۰

گفتار اول: قاعده کلی ۱۰۰

گفتار دوم: اثر قصد در اتلاف ۱۰۱

گفتارسوم: اثر قصد در تسبیب ۱۰۵

گفتارچهارم: اثر قصد در ضمان تعدی و تفریط ۱۰۹

گفتارپنجم: اثر قصد در ضمان غصب ۱۱۲

گفتارششم: اثر قصد در ضمان غرور ۱۱۴

مبحث دوم : آثار غیر مستقیم قصد ۱۱۶

گفتاراول: اثر قصد در بیمه مسوولیت ۱۱۶

الف: مفهوم بیمه مسوولیت ۱۱۶

ب: نقش قصد مرتکب فعل زیانباردرتعیین محدوده بیمه مسوولیت ۱۱۸

گفتاردوم: اثر قصد در شرط عدم مسوولیت ۱۲۳

الف: مفهوم شرط عدم مسوولیت ۱۲۳

ب: نقش قصدمرتکب فعل زیانباردرتعیین محدوده شرط عدم مسوولیت ۱۲۵

گفتار سوم: اثر قصد در شرط محدود کننده مسوولیت ۱۲۸

الف: مفهوم شرط محدود کننده مسوولیت ۱۲۸

ب: نقش قصدمرتکب فعل زیانباردرتعیین دامنه شرط محدودکننده مسوولیت ۱۲۹

گفتار چهارم: اثر قصد در علل رافع مسوولیت ۱۳۰

الف: دفاع مشروع و اثر قصد در آن ۱۳۱

ب: حکم قانون یا مقام صالح و اثر قصد درآن ۱۳۳

ج: اضطرار و اثر قصد در آن ۱۳۴

د: رضایت زیان دیده و اثر قصد در آن ۱۳۷

مبحث سوم : آثار قصد در حقوق کامن لا ۱۳۹

گفتار اول: اثر قصددر شبه جرم تجاوز و تعدی به ملک دیگری ۱۴۰

گفتاردوم: اثر قصد در شبه جرم ایراد ضرب و جرح ۱۴۱

گفتارسوم: اثر قصد در شبه جرم تهدید به حمله و شبه جرم افترا ۱۴۲

گفتارچهارم: اثر قصد در شبه جرم فریب ۱۴۳

نتیجه گیری و پیشنهاد ۱۴۴

فهرست منابع ۱۴۶

کلیدواژه ها

  • مسیولیت اجتماعی
  • تعهد قانونی
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • حقوق عرفی
  • مسیولیت مدنی
  • قصد (اراده)
  • قصد
  • اراده
  • مسوولیت مدنی
  • شبه جرم