مطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی انحلال عقد وکالت در حقوق ایران و افغانستان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی انحلال عقد وکالت در حقوق ایران و افغانستان
عنوانمطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی انحلال عقد وکالت در حقوق ایران و افغانستان
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوروح الله یوسفی
استاد راهنماعلی ساعتچی
استاد مشاوراعظم انصاری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه فردوسی مشهد



مطالعه تطبیقی وضعیت حقوقی انحلال عقد وکالت در حقوق ایران و افغانستان عنوان پایان نامه ای است که توسط روح الله یوسفی، با راهنمایی علی ساعتچی و با مشاوره اعظم انصاری در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد دفاع گردید.

چکیده

در حقوق موضوعی، عقد وکالت در زمره عقود معین معرفی شده که دارای اوصافی بوده که می توان به عقدی، جایزی، شخصی، امانی و معین بودن آن را بیان نمود؛ برای انحلال آن نیاز به شرایطی دارد که می توان از وجود قصد و اراده، رضایت طرفین و اهلیت آن را نام برد. نظر به آن که وکالت عقد جایز و اذنی می باشد به دو شکل قابل انحلال می باشد؛ طریق اول آن طور اختیاری و دیگری به طور غیر اختیاری و قهری است. موکل می تواند از اذن خود منصرف شود و وکیل را عزل نماید و هم وکیل می تواند از وکالت استعفاء دهد که از موارد انحلال اختیاری بوده و موکل می تواند بعد از تفویض صلاحیت به وکیل، مورد وکالت را خود انجام دهد و با مرگ، حجر(جنون و اغماء) موکل یا وکیل و در حالت ورشکستگی موکل، در مورد موضوعاتی که وکالت مربوط به امور مالی وی باشد، از بین رفتن متعلق وکالت، مقدور نبودن انجام امور وکالت، انقضای مدت وکالت، موضوع وکالت به طریق قهری قابل انحلال می باشد. پژوهش حاضر با روش توصیفی؛ تحلیلی و تطبیقی، ضمن بررسی موارد فوق الذکر در دو نظام حقوقی ایران و افغانستان به این نکته دست یافته است که اصولا دو نظام حقوقی در موارد مختلف بایکدیگر شباهت داشته و در پاره ای از موارد تفاوت هایی وجود دارد از جمله در موارد انحلال ارادی در جایی که تعهد به نفع شخص ثالث باشد. چنین موضوعی از موارد عدم امکان انحلال عقد وکالت در نظام حقوقی افغانستان تلقی می گردد؛ همچنین در موضوع انحلال قهری؛ اغماء حالتی است که در نظام حقوقی افغانستان از موارد عدم امکان انحلال قهری است در حالی که در نظام حقوقی ایران چنین موضوعی صراحتا در قانون مدنی منعکس نشده است و بر اساس دکترین فقهی غالب این مورد از موارد انحلال قهری تلقی می شود. در بحث ورشکستگی موکل، قانون تجارت افغانستان وکالت در امور مالی را از جمله موارد انحلال قهری عقد وکالت محسوب نموده است؛ در حالیکه در نظام حقوقی ایران چنین موضوعی صراحتا در قانون مدنی منعکس نشده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف) بیان مساله و تبیین موضوع

ب) ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

ج) هدف اصلی تحقیق

ج) پیشینه تحقیق (مرور مطالعات گذ شته مرتبط با موضوع):

د) سوالات تحقیق

ه) فرضیه های تحقیق

و) روش تحقیق

ز) ساختار تحقیق

فصل اول: مبادی تصوری تحقیق

مبحث اول: بررسی اجمالی مفاهیم عقد وکالت

گفتار اول: عقد وکالت در لغت

گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی وکالت از دیدگاه فقهی

گفتار سوم: مفهوم اصطلاحی عقد وکالت از دیدگاه حقوقی

بند اول– اعطای نیابت:

بند دوم– انجام عمل حقوقی :

گفتار چهارم: مقتضای ذات عقد وکالت

مبحث دوم: خصوصیات (اوصاف) عقد وکالت

گفتاراول: عقدی بودن وکالت

گفتار دوم: مجانی بودن عقد وکالت

گفتار سوم: جایزی بودن عقد وکالت

گفتار چهارم: غیر معاوضی بودن عقد وکالت

گفتار پنجم: اذنی بودن عقد وکالت

گفتار ششم: رضایی بودن عقد وکالت

گفتار هفتم: شخصی بودن عقد وکالت

گفتار هشتم: معین بودن عقد وکالت

گفتار نهم: امانی بودن عقد وکالت

گفتار دهم: عهدی نبودن عقد وکالت

فصل دوم: انحلال ارادی عقد وکالت

مبحث اول: انحلال ارادی عقد وکالت

گفتار اول: انحلال

گفتار دوم: شرایط انحلال

مبحث دوم: احکام و اصول کلی عزل وکیل از سوی موکل

گفتار اول: مبانی حقوقی عزل وکیل از سوی موکل

بند اول – اراده ضمنی موکل

بند دوم– صرف نظر نمودن موکل از حق خود

بند سوم – صلاحیت موکل جهت اداره امور خود به طور بی واسطه

گفتار دوم: مبانی قانونی عزل وکیل از سوی موکل

بند اول: اعتبار شخص وکیل درجریان امور وکالت

بند دوم: تطبیق قواعد کلی حاکم برعقد وکالت

الف: عزل وکیل توسط موکل که در بدل اجرت امور وکالت را انجام دهد

ب: عزل وکیل که بطور مجانی و متبرع انجام مورد وکالت می نماید

گفتار سوم: شروط عزل وکیل از سوی موکل

بند اول: شرایط عزل

بند دوم: برکناری غیر منصفانه

گفتار چهارم: اثر حقوقی عزل قبل از وصول علم به وکیل و تاثیر آن نسبت به معامله با فرد ثالث

بند اول: اطلاع و اگاهی وکیل نسبت به عزل از سوی موکل

بند دوم: اطلاع و اگاهی طرف معامله وکیل (شخص ثالث) نسبت به عزل از طرف موکل

گفتار پنجم: استثنایات وارد بر عزل وکیل از سوی موکل

بند اول: وکالت به مصلحت غیر انعقاد یافته باشد

بند دوم: وکالت بطور شرط نتیجه ضمن عقد لازم انعقاد یافته باشد

مبحث سوم: استعفاء وکیل

گفتار اول: اعتبار و اثر برکناری بوسط خود وکیل (استعفاء)

گفتار دوم: حکم اقدام وکیل بعد از استعفاء

گفتارسوم: سلب حق استعفاء

گفتار چهارم: شرط وکالت ضمن عقد لازم

بند اول: شرط نتیجه ضمن عقد لازم

بند دوم: شرط فعل ضمن عقد لازم ۵۰ گفتار پنجم: شرط وکالت ضمن عقد جایز ۵۰ گفتار ششم: شرط عدم عزل ضمن عقد جایز

فصل سوم: انحلال قهری عقد وکالت

محبث اول: شرط انحلال در عقود اذنی

گفتار اول: انحلال قهری در عقود اذنی

گفتار دوم: موقف اذن در عقد وکالت

مبحث دوم: موارد انحلال قهری عقد وکالت در حقوق ایران و افغانستان

گفتار اول: موت موکل یا وکیل در جریان امور عقد وکالت

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

بند سوم: تاثیر حقوق علم و آگاهی وکیل نسبت به فوت یا جنون موکل

گفتار دوم: از بین رفتن موکل به (مورد یا موضوع) عقد وکالت

گفتار سوم: پایان مدت (انقضاء میعاد) عقد وکالت

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

گفتار چهارم: جنون وکیل یا موکل در جریان امور وکالت

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

مبحث سوم: حالات محجوریت موکل یا وکیل و اثر آن بر عقد وکالت

گفتار اول: انحلال عقد وکالت به سبب حجر

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

گفتار دوم: انحلال عقد وکالت به سبب غیررشید بودن موکل

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

گفتار سوم: انحلال عقد وکالت به سبب سفاهت

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

گفتار چهارم: انحلال عقد وکالت به سبب ورشکستگی

بند اول: حقوق افغانستان

بند دوم: حقوق ایران

گفتار پنجم: انحلال عقد وکالت افراد به سبب اغماء (بیهوشی)

بند اول –حقوق ایران

بند دوم: حقوق افغانستان

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • عقد وکالت
  • انحلال قهری
  • انحلال اختیاری
  • تعهد به نفع ثالث
  • اغماء
  • ورشکستگی