معاملات محجورین در حقوق ایران و افغانستان

عنوان	معاملات محجورین در حقوق ایران و افغانستان
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	هایده واعظی
استاد راهنما	اعظم انصاری
استاد مشاور	محمد عابدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه فردوسی مشهد

معاملات محجورین در حقوق ایران و افغانستان عنوان پایان نامه ای است که توسط هایده واعظی، با راهنمایی اعظم انصاری و با مشاوره محمد عابدی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد دفاع گردید.

چکیده

در انجام معاملات، یکی از موارد خطرآفرین، نقص در اهلیت طرف معامله است. از این رو، اغلب نظام های حقوقی، میزانی از صلاحیت را که به آن اهلیت استیفا می گویند و بواسطه آن می توان حقوق مالی را استیفا کرد، برای طرفین عقد ضروری دانسته اند. گروهی از افراد که قوای فکری و دماغی آنها نقص داشته و اصطلاحا محجورین نامیده می شوند، در برقراری روابط مالی با سایرین با محدودیت هایی روبرو هستند. این گروه از افراد همواره مورد توجه فقه اسلامی و نظام های حقوقی اسلامی بوده اند که در خصوص معاملات آنان، قواعد مختلفی وضع گردیده است. قرابت حقوقی و فقهی در حقوق ایران و افغانستان باعث شده تا این سیوال مطرح شود که وضعیت معاملات محجورین در حقوق هر دو کشور چگونه است و چه مشابهت ها و تفاوت هایی در این موضوع میان این دو نظام حقوقی وجود دارد. پایان نامه نشان می دهد وجوه اشتراک زیادی پیرامون بحث محجورین مشاهده می شود. از جمله اینکه حکم معاملات صغیر غیر ممیز و مجنون در هر دو نظام، بطلان است. معاملات صغیر ممیز و سفیه در صورتی که صرفا نافع باشد صحیح، اگر صرفا مضر باشد باطل و معاملات متضمن نفع و ضرر آنها غیر نافذ است. معاملات مجنون ادواری در حالت جنون باطل و در حالت افاقه صحیح است، مشروط بر این که افاقه وی مسلم باشد و در دوران مشکوک نیز معاملات مجنون باطل بوده و مدعی صحت معاملات باید افاقه او را ثابت کند. ولی با لحاظ مبانی متفاوت فقهی هر دو نظام حقوقی، یعنی فقه امامیه و فقه حنفیه، تفاوت هایی نیز در این دو نظام حقوقی وجود دارد. از جمله اینکه، اسباب حجر در نظام حقوقی ایران صغر، جنون و عدم رشد و در نظام حقوقی افغانستان صغر، جنون، معتوهیت، سفاهت و غفلت است. معاملات متضمن نفع و ضرر صغیر ممیز، در حقوق ایران بعد از رد ولی، باطل اما در حقوق افغانستان بعد از عدم تنفیذ، موقوف می گردد که صغیر بعد از رسیدن به سن رشد می تواند آن را تنفیذ یا رد کند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عناوین صفحه مقدمه ۱ الف: بیان مسیله ۱ ب: اهمیت و ضرورت تحقیق ۱ پ: پیشینه تحقیق ۲ ت: سوالات تحقیق ۶ ث: فرضیات تحقیق ۶ ج: اهداف تحقیق ۷ چ: روش تحقیق ۷ ح: ساختار تحقیق ۷ فصل اول: مبادی نظری تحقیق ۹ مبحث اول: انواع معامله و وضعیت حقوقی آن

گفتار اول: انواع معاملات ۱۰ بند اول: انواع معاملات از حیث معاوضی یا غیر معاوضی بودن ۱۱ الف) معامله معاوضی ۱۱ ب) معامله غیر معاوضی ۱۲ ۱– عقد تبرعی ۱۳ ۲– عقد مشارکتی ۱۳ بند دوم: انواع معاملات از حیث هدف اقتصادی انعقاد آن ۱۴ الف) معامله مسامحی ۱۴ ب) معامله مغابنی ۱۵ گفتار دوم: انواع وضعیت معامله ۱۵ بند اول: بطلان ۱۵ بند دوم: فساد ۱۷ بند سوم: عدم نفوذ ۱۸ بند چهارم: موقوف ۱۹ بند پنجم: عدم قابلیت استناد ۲۰ بند ششم: قابلیت فسخ ۲۲ مبحث دوم: انواع محجورین ۲۲ گفتار اول: محجورین حمایتی ۲۵ بند اول: صغیر ۲۶ الف: صغیرغیر ممیز ۲۷ ب: صغیر ممیز ۲۸ بند دوم: سفیه و ذو غفله ۲۹ الف: سفیه ۲۹ ب: ذوغفله ۳۰ بند سوم: مجنون و معتوه ۳۱ الف: مجنون ۳۱ ۱– مجنون دایمی ۳۲ ۲– مجنون ادواری ۳۲ ب: معتوه ۳۳ گفتار دوم: محجورین سوء ظنی ۳۴ بند اول: مریض متصل به موت ۳۴ بند دوم: مفلس و ورشکسته ۳۵ الف: مفلس ۳۵ ب: ورشکسته ۳۶ فصل دوم: معاملات محجورین در حقوق ایران ۳۷ مبحث اول: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ۳۸ گفتار اول: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز ۳۹ الف: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز در فقه امامیه ۴۰ ب: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز در حقوق ایران ۴۰ گفتار دوم: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز ۴۲ الف: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز در فقه امامیه ۴۲ ب: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز در حقوق ایران ۴۳ مبحث دوم: وضعیت حقوقی معاملات سفیه ۴۹ الف: وضعیت حقوقی معاملات سفیه در فقه امامیه ۴۹ ب: وضعیت حقوقی معاملات سفیه در حقوق ایران ۵۱ مبحث سوم: وضعیت حقوقی معاملات مجنون ۶۰ الف: وضعیت حقوقی معاملات مجنون در فقه امامیه ۶۰ ب: وضعیت حقوقی معاملات مجنون در حقوق ایران ۶۰ مبحث چهارم: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت و مفلس و ورشکسته ۶۴ گفتار اول: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت ۶۴ الف: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت در فقه امامیه ۶۴ ب: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت در حقوق ایران ۶۵ گفتار دوم: وضعیت معاملات حقوقی مفلس ۶۶ الف: وضعیت معاملات حقوقی مفلس در فقه امامیه ۶۶ ب: وضعیت معاملات حقوقی مفلس در حقوق ایران ۶۷ گفتار سوم: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته ۶۸ الف: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته در فقه امامیه ۶۸ ب: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته در حقوق ایران ۶۹ فصل سوم: معاملات محجورین در حقوق افغانستان ۷۳ مبحث اول: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ۷۶ گفتار اول: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز ۷۷ الف: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز در فقه اهل سنت ۷۷ ب: وضعیت حقوقی معاملات صغیر غیر ممیز در حقوق افغانستان ۷۸ گفتار دوم: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز ۷۸ الف: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز در فقه اهل سنت ۷۸ ب: وضعیت حقوقی معاملات صغیر ممیز در حقوق افغانستان ۸۲ مبحث دوم: وضعیت حقوقی معاملات سفیه و ذوغفله ۸۴ گفتار اول: وضعیت حقوقی معاملات سفیه ۸۴ الف: وضعیت حقوقی معاملات سفیه در فقه اهل سنت ۸۵ ب: وضعیت حقوقی معاملات سفیه در حقوق افغانستان ۸۶ گفتار دوم: وضعیت حقوقی معاملات ذوغفله ۸۸ الف: وضعیت حقوقی معاملات ذوغفله در فقه اهل سنت ۸۸ ب: وضعیت حقوقی معاملات ذوغفله در حقوق افغانستان ۸۹ مبحث سوم: وضعیت حقوقی معاملات مجنون و معتوه ۹۰ گفتار اول: وضعیت حقوقی معاملات مجنون ۹۰ الف: وضعیت حقوقی معاملات مجنون در فقه اهل سنت ۹۰ ب: وضعیت حقوقی معاملات مجنون در حقوق افغانستان ۹۱ گفتار دوم: وضعیت حقوقی معاملات معتوه ۹۲ الف: وضعیت حقوقی معاملات معتوه در فقه اهل سنت ۹۲ ب: وضعیت حقوقی معاملات معتوه در حقوق افغانستان ۹۳ مبحث چهارم: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت و مفلس و ورشکسته ۹۴ گفتار اول: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت ۹۴ الف: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت در فقه اهل سنت ۹۴ ب: وضعیت معاملات حقوقی مریض متصل به موت در حقوق افغانستان ۹۴ گفتار دوم: وضعیت معاملات حقوقی مفلس ۹۵ الف: وضعیت معاملات حقوقی مفلس در فقه اهل سنت ۹۵ ب: وضعیت معاملات حقوقی مفلس در حقوق افغانستان ۹۶ گفتار سوم: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته ۹۸ الف: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته در فقه اهل سنت ۹۸ ب: وضعیت معاملات حقوقی ورشکسته در حقوق افغانستان ۹۸ نتیجه گیری ۱۰۱ پیشنهادات ۱۰۴ منابع ۱۰۵

کلیدواژه ها

• اهلیت
• محجور
• معامله
• نظارت
• نمایندگی