معناشناسی «وعده» و «تعهد» و تاثیر آن بر تفسیر ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی ایران
معناشناسی «وعده» و «تعهد» و تاثیر آن بر تفسیر ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی ایران نام مقاله ای است از منصوره سادات میرباقری و مریم سادات محقق داماد که در شماره هفتاد و هفت، دوره بیست و هفتم (آبان۱۴۰۱) دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) منتشر شده‌است.
چکیده
مفهوم واژهٔ «وعده» در اصطلاح حقوقی و تشابه یا تفاوت معنایی آن با مفهوم «تعهد»، از موضوعات اختلافی میان حقوق دانان است. این واژه در قوانین ایران، تنها در ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی و درباب «وعدهٔ نکاح» به کار رفته‌است. از همین رو، اختلاف نظر دربارهٔ معنای وعده، سببب شده‌است تا حقوق دانان تفاسیر متفاوتی از این ماده ارائه دهند. هدف این پژوهش، بررسی دقیق معانی دو واژهٔ «وعده» و «تعهد»، بیان آراء متفاوت و تلاش در جهت برگزیدن معنای صحیح این واژگان است. در نهایت، تاثیر این اختلاف نظر، در بروز برداشت‌های متفاوت از ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی مورد بررسی قرارگرفته و تفسیر صحیح تر از ماده فوق، ارائه و تبیین خواهدشد. نوشتار حاضر، پژوهشی از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات آن به روش کتابخانه ای گردآوری شده‌است. بررسی‌های به عمل آمده نشان داد، اولا وعده به معنای قول و قرار ساده، مفهومی متمایز از تعهد و فاقد عنصر الزام‌آوری است؛ ثانیاً، با این بیان، حکم ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی مبنی بر الزام‌آور نبودن وعدهٔ نکاح، محدود به موارد «وعدهٔ صرف» به نکاح بوده و شامل مواردی که حاوی تعهد طرفین به ازدواج در آینده می‌باشد، نخواهدبود.
کلیدواژه‌ها
- وعده
- تعهد
- وعدهٔ نکاح
- تعهدبرنکاح
- عقد جایز
- ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی ایران