مفهوم اصل تاخر حادث و موارد کاربرد آن در قوانین موضوعه

عنوان	مفهوم اصل تاخر حادث و موارد کاربرد آن در قوانین موضوعه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	ربابه غلامی نصفجی
استاد راهنما	محمدرضا داداشی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی

مفهوم اصل تاخر حادث و موارد کاربرد آن در قوانین موضوعه عنوان پایان نامه ای است که توسط ربابه غلامی نصفجی، با راهنمایی محمدرضا داداشی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

حادث، امری است که در عالم خارج محقق شده است و حادث در برابر معدوم به کار رفته است. بعد از اینکه امری در عالم خارج واقع شد و یقین به تحقق آن حاصل شد، از دو جهت ممکن است برای فقیه اهمیت پیدا کند؛ یکی تقدم و تاخر زمانی امر حادث و دیگری تقدم و تاخر امر حادث نسبت به حادث دیگر است. هر گاه علم و یقین به وجود چیزی وجود داشته باشد اما شک وجود داشته باشد که آیا قبل از زمان معلوم نیز وجود داشته یا معدوم بوده است حکم به تاخر حادث می شود، پس آثار شرعی و یا حقوقی ثابت نمی شود زیرا وجود آن احراز نشده است؛ فقها از این اصل تعبیر به اصل تاخر حادث می کنند. بحث اصولی اصل تاخر حادث در مقام دادرسی بسیار شایع می باشد همچنین این اصل در مقام وضع قانون نیز مبنا قرار گرفته است. یافته ها نشان داد،که هرگاه به وجود آمدن دو امر در خارج مسلم باشد ولی تاریخ تقدم و تاخر به وجود آمدن هریک نسبت به دیگری مجهول باشد، استصحابی مطرح می شود که به اصل تاخر حادث معروف است و منظور از آن استصحاب عدم شیء معین در یک زمان خاص می باشد.از جمله مواد قانونی که محاکم، گاه در تفسیر مفهوم آن دچار مشکل می شوند، ماده ۸۷۳ قانون مدنی است. قسمت صدر این ماده، حکم عدم توارث افرادی را بیان می کند که تاریخ فوت و تقدم و تاخر مرگ آن ها نسبت به یکدیگر معلوم نیست. علت این حکم نیز تعارض اصل تاخر حادث در خصوص تاریخ مرگ هر یک از متوارثین نسبت به یکدیگر است. لیکن قسمت اخیر این ماده، مرگ اشخاص به علت غرق شدن و زیر آوار ماندن را از این حکم استثنا نموده است این در حالی است که دو استثنای یاد شده، مخالف با اصل و قاعده عمومی حاکم بر ارث در فقه و حقوق می باشد. از مباحث اصل تاخر حادث، بحثی که در مبحث استصحاب مطرح می شود، بحث تعارض دلیل استصحاب با سایر دلایل است؛ بدین معنا که گاهی استصحاب به عنوان یک دلیل با دلیل دیگری در اثبات یا نفی یک موضوع تعارض می کند. حال اگر دلیل معارض دلیل اجتهادی باشد، با توجه به مبنای علمای متاخر که استصحاب را اصل عملی می دانند، دلیل اجتهادی بر استصحاب، مقدم می گردد ولی در تعارض این اصل با سایر اصول عملیه، گاهی استصحاب مقدم می گردد و گاهی رجحان با دلیل دیگر است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده د مقدمه

الف–بیان مسیله

ب–اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

ج–اهداف تحقیق

د–سوالات تحقیق

ه–فرضیه ها

و–روش تحقیق

ز–پیشینه ی تحقیق

ح–ساختار تحقیق

فصل اول: کلیات ۱–۱–مفهوم و ماهیت اصل تاخر حادث

۱–۲–مفهوم اصل استصحاب

۱–۳–ادله حجیت استصحاب

۱–۴–شرایط استصحاب

۱–۵–تعارض استصحاب با سایر ادله

۱–۵–۱– تعارض استصحاب با امارات

۱–۵–۲–تعارض استصحاب با اصول عملیه

۱–۵–۳–تعارض استصحاب با اصاله الصحه

۱–۶–جایگاه حقوقی اصل تاخر حادث

۱–۷–مبانی ماده ۸۷۳ ق م

فصل دوم: اعتبار و حجیت اصل تاخر حادث ۲–۱–مثبت بودن اصل تاخر حادث

۲–۱–۱– اعتبار اصل تاخر به شکل مطلق

۲–۱–۲– اصل تاخر به شکل اضافی

۲–۱–۲–۱– تبیین اصل تاخر اضافی

۲–۱–۲–۱–۱–تفصیل میر عبد الفتاح مراغی

۲–۱–۲–۱–۲–نقد و بررسی

۲–۱–۲–۲– اجرای استصحاب در اصل تاخر اضافی

۲–۱–۳–اصل تاخر نسبی و تحقق اصل مثبت

۲–۲– اصل تاخر حادث در صورت احتمال تقارن

۲–۳– جریان اصل تاخر حادث در فقه شیعه

۲–۴– آثار اجرای استصحاب در اصل تاخر حادث

فصل سوم: قلمرو کاربرد اصل تاخر حادث در حقوق موضوعه ۳–۱–کاربرد اصل تاخر حادث در ماده ۸۷۳ قانون مدنی

۳–۱–۱– استثناء قاعده در غرق و هدم

۳–۱–۲–شرایط ارث بردن غرق شدگان و زیر آوارماندگان

۳–۲– محدوده حکم توارث در موارد غرق و هدم

۳–۳– آثار اصل تاخر حادث در معاملات

۳–۴–اصل تاخر حادث در ماده ۸۷۴ قانون مدنی

۳–۵–اجرای اصل تاخر حادث در ارتباط با غایب مفقودالاثر

۳–۶–اجرای اصل تاخر حادث در فرض رجوع واهب ازهبه بعد از قبض متهب

۳–۷–اجرای اصل تاخر حادث در ارتباط با تعدد وکیل

نتیجه گیری

پبشنهادات

فهرست منابع و ماخذ

کلیدواژه ها

• اصل تاخر حادث
• اصل استصحاب
• مبانی ماده ۸۷۳
• اصل مثبت
• اصل عدم