مفهوم و آثار تلف حکمی در فقه امامیه و حقوق ایران

عنوان	مفهوم و آثار تلف حکمی در فقه امامیه و حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمدرضا چشمه
استاد راهنما	علی اکبر فرح زادی
استاد مشاور	عباسعلی داروی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

مفهوم و آثار تلف حکمی در فقه امامیه و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدرضا چشمه، با راهنمایی علی اکبر فرح زادی و با مشاوره عباسعلی داروی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

چکیده

مراد از تلف حکمی آن است که با این که عین مال در عالم خارج موجود است اما امکان رجوع به عین مال برای مالک وجود ندارد و سبب این امر نیز می تواند عواملی همچون منع شارع و قانونگذار یا وجود موانعی بر سر راه بازگرداندن عین مال یا زوال سلطه مالک از مال باشد. تلف حکمی مسایل حقوقی مختلفی را تحت الشعاع قرار می دهد و از مسایل کاربردی در داد و ستد بین افراد محسوب می شود اما به طور کافی در قانون به آن پرداخته نشده و مفهوم مشخصی برای آن ارایه نشده است. با بررسی های صورت گرفته این نتیجه حاصل گشته که تلف حکمی مال قبل از انحلال عقد پایه مانع رجوع مالک به عین می شود و او تنها مستحق مثل یا قیمت مال خواهد بود و در صورت عدم وقوع تلف حکمی، مالک حق رجوع به عین مال خود را دارد. این که چه موارد و حالاتی تلف حکمی محسوب می شود همواره مورد اختلاف است اما می توان مصداق بارز آن را تصرفات ناقله مشتری قبل از اعمال خیارات قانونی، انفساخ و اقاله بیع دانست در حالی که در فرض بطلان بیع یا وجود خیارات قراردادی وقوع تلف حکمی ممکن نخواهد بود. البته با تمام این ها پیشنهاد می شود برای تشخیص تلف حکمی متغیر هایی همچون عدالت در معاملات، نظم عمومی جامعه، حسن یا سوء نیت معامله گران، رسمی یا عادی بودن معاملات بعدی و امکان یا عدم امکان رفع موانع اعاده عین به مالک نیز مورد توجه قرار گیرد. با عنایت به مبانی فقهی و حقوقی تلف حکمی و لزوم توجه به متغیر هایی برای حکم نمودن به تلف حکمی مال، باید عرف را نیز به عنوان ملاکی برای تشخیص تلف حکمی مد نظر داشت.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱ الف)تبیین موضوع تحقیق ۱ ب)ضرورت و اهداف تحقیق ۲ ج)سوالات تحقیق ۲ د)فرضیه های تحقیق ۳ ه)پیشینه تحقیق ۳ و)قلمرو تحقیق ۴ ز) روش تحقیق ۴ ر)ساختار تحقیق ۴ فصل اول: کلیات و مفاهیم ۱–۱– مفهوم شناسی تحقیق ۵ ۱–۱–۱– مفهوم تلف ۵ ۱–۱–۱–۱– انواع تلف ۶ ۱– ۱– ۱– ۲– تمایز تلف از اتلاف ۶ ۱–۱– ۲– مفهوم حسن نیت ۸ ۱– ۱– ۳– ویژگی های فسخ ۱۰ ۱–۱– ۴– اقسام شرط فعل ۱۳

–۲– مفهوم تلف حکمی ۱۶ ۱– ۲– ۱– مبانی تلف حکمی ۱۸ ۱–

–۲– منابع سلطه و سلطنت مالک ۱۸ ۱– ۲– ۳– اسباب تلف حکمی ۲۰ ۱– ۲– ۴– مفهوم حکمی در عبارت تلف حکمی ۲۲ ۱– ۲– ۵– امکان بازگشت حقوقی یا مادی ۲۳ ۱– ۲– ۶– موارد تلف حکمی ۲۴ فصل دوم: آثار تلف حکمی ۲– ۱– تلف حکمی در اعمال حقوقی ۲۷ ۲– ۱– ۱– تلف حکمی در بیع ۲۷ ۲– ۱– ۱– ۱– آثار بیع صحیح ۲۷ ۲– ۱– ۱– ۲– تلف حکمی در فرض فسخ بیع ۲۹ ۲– ۱– ۱– ۳– تلف حکمی در فرض انحلال بیع ۳۱ ۲– ۱– ۱– ۴– تلف حکمی در فرض بطلان بیع ۳۲ ۲– ۱– ۱– ۵– تاثیر فسخ بعدی در تصرفات گذشته ۳۳ ۲– ۱– ۱– ۶– بدل در تلف حکمی ۴۲ ۲– ۱– ۱– ۷– اعاده عین به ملکیت مشتری ۴۴ ۲– ۱– ۲– تلف حکمی در شفعه ۴۶ ۲– ۱– ۳– تلف حکمی در اقاله ۴۸ ۲– ۱– ۳– ۱– لزوم رد بدل مال تلف شده ۴۸ ۲– ۱– ۳– ۲– وضعیت منافع در اقاله ۵۱ ۲– ۱–

– آثار تلف حکمی در خیارات ۵۵ ۲– ۱– ۵– آثار تلف حکمی در نماآت ۶۴ ۲– ۱–

– تلف حکمی در اجاره ۶۸ ۲– ۱– ۶– ۱– تاثیر فسخ در عقد اجاره ۷۰ ۲– ۱– ۶– ۲– وضعیت خاص برخی خیارات در عقد اجاره ۷۲ ۲– ۱– ۶– ۳– حق انتقال منافع به غیر و تاثیر آن در فسخ اجاره و رد عوضین ۷۳ ۲– ۱– ۷– تلف حکمی در عقد حبس ۸۱ ۲– ۱– ۸– تلف حکمی در عاریه

۲– ۱– ۹– تلف حکمی در عقد رهن ۸۸ ۲– ۱– ۱۰– تلف حکمی در هبه ۹۹ ۲–۱– ۱۱– تلف حکمی در وصیت ۱۰۵ ۲– ۲– تلف حکمی در غصب ۱۰۵ ۲– ۳– مصادیق تلف حکمی ۱۰۹ فصل سوم: تلف حکمی در رویه قضایی ۳– ۱– بررسی اصل و استثناء موجود در تلف حکمی مورد معامله در نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه ۱۱۵ ۳– ۲– بررسی موارد تلف حکمی در آراء صادره از شعب دادگاه ها ۱۱۷ ۳–۳– بررسی تلف حکمی در رای وحدت رویه شماره ۸۱۰ ۱۱۹ نتایج و پیشنهاد ها ۱۲۲ فهرست منابع ۱۲۴

کلیدواژه ها

• تلف حکمی
• تصرفات منتقل الیه
• اعاده عین