مقایسه حقوقی قرارداد نفتی نسل چهارم با قراردادهای نفتی موجود در ایران

عنوان	مقایسه حقوقی قرارداد نفتی نسل چهارم با قراردادهای نفتی موجود در ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمد جواد حاجی حسینی
استاد راهنما	سام محمدی
استاد مشاور	همایون مافی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه مازندران

مقایسه حقوقی قرارداد نفتی نسل چهارم با قراردادهای نفتی موجود در ایران عنوان رساله ای است که توسط محمد جواد حاجی حسینی، با راهنمایی سام محمدی و با مشاوره همایون مافی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع دکتری دانشگاه مازندران دفاع گردید.

چکیده

ر حقوق نفتی ایران، نسل جدیدی از قرارداد های نفتی تحت عنوان آی.پی.سی. با اهدافی همچون حفظ و ارتقای جایگاه ایران در اوپک و بازار جهانی نفت و گاز طبیعی در افق بلندمدت، ایجاد تحول در فرآیند توسعه، اکتشاف و بهره برداری بهینه میادین نفت و گاز کشور و... تدوین شده اند. با وجود اینکه آی.پی.سی. ایرادات بیع متقابل را بهبود می بخشد ولی خود دارای ابهامات اساسی است. قرارداد جدید نفتی آی.پی.سی. علی رغم اینکه به لحاظ حقوقی از نوع عقود معین [قانون سرمایه گذاری خارجی] و در زمره قراردادهای مشارکت است، اما به لحاظ طولانی بودن مدت قرارداد سهم قابل توجهی از تولید میدان که نصیب شرکت های نفتی خارجی می شود،کاملا مشابه قراردادهای امتیازی است و در بررسی این قراردادها خواهیم دید که ساختار آی.پی.سی به گونه ای است که جایگاه کارفرما نسبت به قراردادهای بیع متقابل تقلیل می یابد و اساسا در آی.پی.سی، کارفرما به معنای سابق نقش موثری ندارد؛ زیرا پیمانکار تمام دوره توسعه و تولید را در اختیار دارد و هر عملکردی، نتیجه خود را در میزان تولید نشان می دهد و بر سود پیمانکار تاثیر می گذارد که این موضوع حاکی از آن است که قرارداد نسل چهارم نمی تواند الگوی مناسبی برای نظام قراردادهای نفتی باشد.این پژوهش؛ قراردادهای نفتی ایران به ویژه قراردادهای نسل چهارم، که جدیدترین قرارداد نفتی محسوب می شوند را مورد بررسی قرار می دهد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوانصفحهمقدمه۱الف) بیان مساله۴ب) اهمیت موضوع۷پ) اهداف تحقیق۸ت) پرسش های تحقیق۸ث) فرضیات تحقیق۸ج) پیشینه تحقیق۹۱– پژوهش های خارجی۹۲– پژوهش های داخلی۱۰چ) روش تحقیق۱۱ح) ساختار تحقیق۱۱فصل اول: کلیاتمبحث اول: مفاهیم، اوصاف و اهداف قراردادهای نفتی۱۴گفتار اول: مفاهیم قراردادهای نفتی۱۵بند اول: مفهوم قراردادهای نفتی به طور کلی۱۵بند دوم: تعریف قراردادهای نفتی از نظر عرصه فعالیت۱۹الف) قراردادهای بالادستی۲۰ب) قراردادهای میان دستی۲۰پ) قراردادهای پایین دستی۲۱گفتار دوم: اوصاف قراردادهای نفتی۲۱بند اول: اوصاف قراردادهای نفتی از حیث عمومی یا خصوصی بودن۲۱بند دوم: اوصاف قراردادهای نفتی از حیث بین المللی بودن۲۳گفتار سوم: اهداف قراردادهای نفتی۲۶بند اول: اهداف اصلی۲۶الف) تملک سهمی از ذخایر نفتی۲۷ب) دریافت حق الزحمه۲۸پ) ترکیبی از تملک ذخایر و دریافت حق الزحمه۲۹بند دوم: اهداف فرعی و تبعی۳۰الف) انتقال تکنولوژی۳۰ب) آموزش نیروهای انسانی۳۰پ) حداکثر استفاده از منابع داخلی۳۱مبحث دوم: انواع قراردادهای نفتی۳۱گفتار اول: قراردادهای نفتی پیش از نسل چهارم۳۲بند اول: قراردادهای امتیاز۳۲بند دوم: قراردادهای مشارکت۳۴الف) مشارکت در تولید۳۷ب) مشارکت در سود۳۸پ) مشارکت در سرمایه گذاری۳۸بند سوم: قراردادهای خدماتی۴۰الف) قراردادهای خدماتی خالص۴۱ب) قراردادهای خدماتی خطرپذیر۴۱پ) قراردادهای خدماتی عملیاتی۴۲ت) بیع متقابل۴۳۱– نسل اول قراردادهای بیع متقابل۴۵۲– نسل دوم قراردادهای بیع متقابل۴۶۳– نسل سوم قراردادهای بیع متقابل۴۶گفتار دوم: قرارداد نفتی نسل چهارم۴۷مبحث سوم: پیشینه و ماهیت قراردادهای نفتی۵۰گفتار اول: پیشینه قراردادهای نفتی۵۰بند اول: پیشینه قراردادهای نفتی پیش از نسل چهارم۵۱الف) پیشینه قراردادهای امتیازی یا استاندارد۵۱ب) پیشینه قراردادهای مشارکتی۵۳پ) پیشینه قراردادهای خدماتی۵۶ت) پیشینه قراردادهای بیع متقابل۵۸بند دوم: پیشینه قرارداد نسل چهارم۶۰گفتار دوم: ماهیت قراردادهای نفتی۶۳بند اول: ماهیت قراردادهای نفتی از حیث معین یا غیرمعین بودن۶۴بند دوم: ماهیت قراردادهای نفتی از حیث عهدی یا تملیکی بودن۶۶بند سوم: ماهیت قراردادهای نفتی از حیث رضایی و تشریفاتی بودن۶۹فصل دوم: قوانین، مقررات و قواعد مشترک قراردادهای نفتیمبحث اول: قوانین و مقررات مشترک مربوط به قراردادهای نفتی۷۳گفتار اول: قوانین مربوط به قراردادهای نفتی۷۴بند اول: قانون اساسی۷۴بند دوم: قوانین عادی۷۵الف) قانون مدنی۷۵ب) قانون نفت۷۶۱– قانون نفت مصوب ۱۳۳۶۷۶۲– قانون نفت مصوب ۱۳۵۳۷۸۳– قانون نفت مصوب ۱۳۶۶۸۱۴– قانون اصلاح قانون نفت مصوب ۲۲/۳/۹۰۸۲۵– قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت مصوب ۱۹/۲/۹۱۸۶پ) قوانین مربوط به تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوب ۱۳۸۱۹۸گفتار دوم: مقررات مشترک حاکم بر قراردادهای نفتی جمهوری اسلامی ایران۱۰۰بند اول: قانون برنامه پنج ساله اول توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۹۱۰۱بند دوم: قانون برنامه پنج ساله دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۳۱۰۲بند سوم: قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۹۱۰۳بند چهارم: قانون برنامه پنج ساله چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۱/۶/۱۳۸۳۱۰۴بند پنجم: قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۵/۱۰/۱۳۸۹۱۰۵بند ششم: قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۵۱۰۸بند هفتم: قانون اجرای سیاستهای کلی اصل

قانون اساسی مصوب ۱۳۸۶۱۰۹گفتار سوم: اصول کلی حقوقی۱۱۰مبحث دوم: قواعد مشترک حاکم بر قراردادهای نفتی۱۱۱گفتار اول: شرایط انعقاد قراردادهای نفتی۱۱۱بند اول: قواعد مشترک شکلی قراردادهای نفتی۱۱۲الف) الزام به کتبی بودن قرارداد۱۱۲ب) لزوم شخص حقوقی بودن طرف قرارداد۱۱۵پ) لزوم تمدید مدت۱۱۵بند دوم: قواعد مشترک ماهوی قراردادهای نفتی۱۱۷الف) قواعد مربوط به طرفین قرارداد۱۱۷۱– کارفرما۱۱۷۲– پیمانکار۱۲۰ب) قواعد مربوط به موضوع قرارداد۱۲۶پ) قواعد مربوط به شیوه حل اختلاف۱۲۹۱– رجوع به دادگاه ها (روش قضایی)۱۳۰۲– رجوع به داوری (روش شبه قضایی)۱۳۲۳– طریقه سازش (روش غیرقضایی)۱۳۷گفتار دوم: قواعد مشترک اجرای قراردادهای نفتی۱۴۰بند اول: قواعد مشترک اجرای تعهدات پیمانکار در قراردادهای نفتی۱۴۰الف) اکتشاف۱۴۰ب) توسعه۱۴۱۱– هزینه های سرمایه ای مستقیم۱۴۲۲– هزینه های غیرمستقیم۱۴۵۳– هزینه پول (هزینه های بانکی)۱۴۶پ) تولید۱۴۷بند دوم: قواعد مشترک اجرای تعهدات کارفرما در قراردادهای نفتی۱۴۷الف) تخصیص سهمی از مالکیت۱۴۸ب) پرداخت هزینه ها۱۴۸فصل سوم: قواعد اختصاصی قراردادهای نفتیمبحث اول: قواعد اختصاصی قراردادهای نفتی پیش از نسل چهارم۱۵۰گفتار اول: قواعد اختصاصی قراردادهای امتیاز۱۵۰بند اول: قواعد اختصاصی مربوط به انعقاد۱۵۱بند دوم: قواعد اختصاصی مربوط به اجرا۱۵۵بند سوم: قواعد اختصاصی مربوط به انحلال۱۶۱گفتار دوم: قواعد اختصاصی قراردادهای مشارکت۱۶۲بند اول: قواعد اختصاصی مربوط به انعقاد۱۶۲بند دوم: قواعد اختصاصی مربوط به اجرا۱۶۵بند سوم: قواعد اختصاصی مربوط به انحلال۱۶۶گفتار سوم: قواعد اختصاصی قراردادهای خدماتی۱۶۷بند اول: قواعد اختصاصی مربوط به انعقاد۱۶۷بند دوم: قواعد اختصاصی مربوط به اجرا۱۶۹بند سوم: قواعد اختصاصی مربوط به انحلال۱۷۰گفتار چهارم: قواعد اختصاصی قراردادهای بیع متقابل۱۷۱بند اول: قواعد اختصاصی مربوط به انعقاد۱۷۲بند دوم: قواعد اختصاصی مربوط به اجرا۱۷۴بند سوم: قواعد اختصاصی مربوط به انحلال۱۷۶مبحث دوم: قواعد اختصاصی قراردادهای نفتی نسل چهارم۱۷۷گفتار اول: قواعد اختصاصی مربوط به انعقاد۱۷۸گفتار دوم: قواعد اختصاصی مربوط به اجرا۱۸۴گفتارسوم: قواعد اختصاصی مربوط به انحلال۱۸۶نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۸۸الف: نتیجه گیری۱۸۸ب: پیشنهادها: ۱۹۴فهرست منابع۲۰۹

کلیدواژه ها

• قرارداد نفتی، نسل چهارم، بیع متقابل، آی.پی.سی.
• قرارداد نفتی، نسل چهارم، بیع متقابل، آی.پی.سی.