مقایسه ی لایحه اصلاحی قانون تجارت با قانون تجارت 1311 در خصوص برات سفته و چک

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مقایسه ی لایحه اصلاحی قانون تجارت با قانون تجارت ۱۳۱۱ در خصوص برات سفته و چک
عنوانمقایسه ی لایحه اصلاحی قانون تجارت با قانون تجارت ۱۳۱۱ در خصوص برات سفته و چک
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومحمد امیدی مهر
استاد راهنمامهدی شهلا
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



مقایسه ی لایحه اصلاحی قانون تجارت با قانون تجارت ۱۳۱۱ در خصوص برات سفته و چک عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد امیدی مهر، با راهنمایی مهدی شهلا در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

نگارنده در این پایان نامه با توجه به تدوین مقررات لایحه قانونی ۱۳۸۴ به بررسی مقررات حاکم بر اسناد تجاری (برات، سفته و چک) در قانون تجارت و مقایسه و تطبیق این مقررات با مواد قانونی تدوین شده در لایحه مذکور در این خصوص پرداخته است. در این زمینه پژوهشگر با تحقیق در چهارچوب موضوع رساله تمامی مقررات موجود در خصوص هر سه سند تجاری در قانون تجارت و لایحه قانونی مذکور را مورد بررسی و مقایسه و تطبیق قرار داده و سعی نموده است با بررسی و مقایسه مواد پیش بینی شده در قانون تجارت و لایحه قانونی و نیز بیان نقاط قوت و ضعف مقررات لایحه در مقایسه با قانون تجارت فعلی و هم چنین وجوه افتراق و اشتراک مقررات مذکور به پاسخی برای پرسش های مطرح شده در این رساله برسد.آنچه در این رساله بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت داشته و محقق نیز به دنبال رسیدن به آن بوده است این موضوع بوده که لایحه قاونی ۱۳۸۴ تا چه حد توانسته است نواقص و کاستی های موجود در قانون تجارت کنونی در خصوص اسناد تجاری را بر طرف نماید. در جهت دستیابی به این مهم و رسیدن به پرسش های تحقیق، محقق پایان نامه را در سه فصل تنظیم و در نهایت به بیان یک نتیجه گیری به شرح ذیل پرداخته است:لایحه قانونی ۱۳۸۴ در مقایسه با قانون تجارت ۱۳۱۱ با الهام از برخی مقررات کنوانسیون های بین المللی از جمله کنوانسیون ژنو و آنسیترال دارای نوآوری های خوبی می باشد و بعضی از نواقص و کاستی های موجود در قانون فعلی از این طریق برطرف گردیده است. با این وجود علیرغم انتظار زیاد تغییرات و اصلاحات اساسی در مقررات قانون تجارت در خصوص اسناد تجاری به عمل نیامده است چرا که تغییرات ایجاد شده بیشتر به صورت جزیی از حیث نگارشی و هم چنین افزایش مواد تدوین شده در این خصوص به لحاظ تکرار احکام مشترک برات و سفته و چک می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

کلیات ۶

مبحث اول: تعریف اسناد تجاری و اقسام آن ۸

گفتار اول: تعریف اسناد تجاری ۸

گفتار دوم: اقسام اسناد تجاری ۹

بند اول: اسناد تجاری به معنای عام و خاص ۹

بند دوم: اسناد براتی و اسناد غیر براتی ۱۰

مبحث دوم: تعریف اسناد تجاری به معنی اخص ۱۳

گفتار اول: برات ۱۳

گفتار دوم: سفته ۱۶

گفتار سوم: چک ۱۷

فصل اول ۲۲

مبحث اول: شرایط شکلی حاکم بر برات و ضمانت اجرای آنها ۲۴

گفتار اول: شرایط شکلی حاکم بر برات ۲۴

بند اول: قید کلمه برات در روی ورقه ۲۵

بند دوم: نام و محل اقامتگاه صادرکننده برات ۲۶

بند سوم: تاریخ صدور به روز، ماه و سال ۲۹

بند چهارم: محل صدور برات ۳۰

بند پنجم: مبلغ برات ۳۲

بند ششم: موعد پرداخت مبلغ برات ۳۳

بند هفتم: نشانی کامل محل پرداخت برات ۳۵

بند هشتم: نام و محل اقامتگاه براتگیر ۳۷

بند نهم: نام شخصی که برات در وجه یا حواله کرد او باید پرداخت شود ۳۸

بند دهم: قید اینکه نسخه اول، دوم، سوم یا الی آخر است ۴۰

بند یازدهم: امضاء یا مهر براتکش ۴۲

گفتار دوم: ضمانت اجرای عدم قید شرایط شکلی برات ۴۳

مبحث دوم: قبول و نکول برات ۴۹

گفتار اول: قبول برات ۴۹

بند اول: شرایط قبولی ۴۹

الف – اعلام قبولی ۵۰

ب– محل درج قبولی ۵۱

ج– تاریخ قبولی ۵۲

د– اشکال قبولی ۵۴

ه– – خصایص دیگر قبولی ۵۶

بند دوم: آثار قبولی ۵۸

الف – عدم توجه ایرادات در مقابل دارنده ۵۸

ب– الزام به پرداخت و مسیولیت تضامنی ۵۸

گفتار دوم: نکول برات ۶۱

بند اول: اشکال نکول ۶۱

بند دوم: احراز نکول ۶۳

بند سوم: آثار نکول ۶۴

الف – اثر نکول نسبت به براتگیر ۶۵

ب– آثار نکول نسبت به مسیولان دیگر برات ۶۵

گفتار سوم: قبولی شخص ثالث ۶۶

مبحث سوم: ظهرنویسی برات ۶۹

گفتار اول: ظهرنویسی انتقالی ۷۰

بند اول: شرایط شکلی ظهرنویسی انتقالی ۷۱

الف – امضای ظهرنویس ۷۱

ب– قید نام منتقل الیه ۷۲

۱– ظهرنویسی به نام شخص معین ۷۲

۲– ظهرنویسی سفید امضاء ۷۳

۳– ظهرنویسی در وجه حامل ۷۴

ج – تاریخ ظهرنویسی ۷۵

د– تسلسل ظهرنویسی ها ۷۷

ه––منع ظهرنویسی ۷۸

و– ظهرنویسی به صورت جزیی ومشروط ۸۱

۱– ظهرنویسی جزیی ۸۱

۲– ظهرنویسی مشروط ۸۲

بند دوم: آثار ظهرنویسی انتقالی ۸۳

الف – انتقال تمام حقوق ناشی از برات و ملحقات آن ۸۳

ب– ضمانت تضامنی ظهرنویسان ۸۴

ج– ایرادات در مقابل دارنده سند ۸۶

گفتار دوم: ظهرنویسی به عنوان وکالت ۹۰

گفتار سوم: ظهرنویسی به عنوان وثیقه ۹۳

مبحث چهارم: پرداخت برات ۹۵

گفتار اول: تکالیف و حقوق قانونی دارنده برات ۹۵

بند اول: تکالیف دارنده ۹۵

الف– وظیفه تحصیل قبولی ۹۵

ب– تکلیف مطالبه وجه و تشریفات قانونی در صورت عدم پرداخت ۹۸

ج– ارسال اطلاعنامه ۱۰۲

بند دوم: حقوق دارنده برات ۱۰۴

الف – حق طرح دعوی ۱۰۴

ب– تامین خواسته در دعاوی مربوط به برات ۱۰۸

گفتار دوم: پرداخت وجه برات توسط براتگیر ۱۱۰

بند اول: نوع پول پرداخت ۱۱۰

بند دوم : تاریخ تادیه وجه برات ۱۱۲

بند سوم: امتناع از پرداخت به حکم قانون ۱۱۵

بند چهارم: پرداخت در صورت مفقود شدن برات ۱۱۶

بند پنجم: پرداخت جزیی از برات ۱۲۲

گفتار سوم: پرداخت برات توسط شخص ثالث ۱۲۴

گفتار چهارم: مسیولیت امضاء کنندگان برات ۱۲۸

بند اول: مسیولیت تضامنی امضاء کنندگان ۱۲۸

الف–براتکش ۱۲۹

ب– براتگیر ۱۳۰

ج– ظهرنویسان ۱۳۲

د– ضامنان ۱۳۳

بند دوم: حدود مسیولیت امضاء کنندگان ۱۳۷

بند سوم: ورشکستگی مسیولین برات ۱۴۰

گفتار پنجم: اعتراض یا (واخواست) برات ۱۴۴

بند اول: مفهوم اعتراض ۱۴۴

بند دوم: انواع اعتراض ۱۴۵

۱– در مورد نکول ۱۴۵

۳– در مورد عدم تادیه ۱۴۵

بند سوم: تشریفات اعتراض ۱۴۶

بند چهارم: معافیت از اعتراض ۱۵۱

گفتار ششم: مرور زمان در برات ۱۵۳

گفتار هفتم: برات و قوانین خارجی ۱۵۵

بند اول: قانون حاکم بر صدور برات و تعهدات برواتی ۱۵۶

بند دوم: قانون حاکم بر طرق اعمال حقوق ناشی از برات ۱۵۸

فصل دوم: ۱۶۰

مبحث اول: شرایط شکلی حاکم بر سفته و ضمانت اجرای آنها ۱۶۲

گفتار اول: شرایط شکلی حاکم بر سفته ۱۶۲

بند اول: قید کلمه سفته ۱۶۳

بند دوم: تاریخ و محل صدور ۱۶۳

بند سوم: مبلغ سفته ۱۶۴

بند چهارم: گیرنده وجه ۱۶۵

بند پنجم: تاریخ پرداخت ۱۶۶

بند ششم: نشانی کامل محل پرداخت ۱۶۸

بند هفتم: نام و امضاء متعهد ۱۶۹

گفتار دوم: ضمانت اجرای عدم قید شرایط شکلی سفته ۱۷۱

مبحث دوم: پرداخت سفته ۱۷۳

گفتار اول: تکالیف وحقوق قانونی دارنده سفته ۱۷۳

بند اول: تکالیف دارنده ۱۷۳

الف– ارایه سفته برای تحصیل تادیه و مطالبه وجه ۱۷۴

ب– واخواست سفته ۱۷۵

ج– ارسال اطلاعنامه ۱۷۹

بند دوم:حقوق دارنده ۱۷۹

الف– اقامه دعوی ۱۷۹

ب– حق درخواست تامین خواسته ۱۸۱

گفتار دوم: پرداخت وجه توسط صادر کننده ۱۸۲

گفتار سوم: مسیولیت امضاءکنندهگان سفته ۱۸۴

گفتار چهارم: پرداخت وجه سفته از طریق اجرای ثبت ۱۸۷

گفتار پنجم:مرور زمان در سفته ۱۹۰

فصل سوم: ۱۹۲

مبحث اول: شرایط شکلی حاکم بر چک و ضمانت اجرای آنها ۱۹۳

گفتار اول: شرایط شکلی حاکم بر چک ۱۹۴

بند اول: قید کلمه چک ۱۹۵

بند دوم: دستور بدون قید شرط پرداخت مبلغی معین با حروف و عدد ۱۹۵

بند سوم: نام بانک محال علیه ۱۹۷

بند چهارم: ذینفع یا گیرنده وجه ۱۹۸

بند پنجم: نام صاحب حساب ۲۰۰

بند ششم: نشانی محل پرداخت ۲۰۱

بند هفتم: تاریخ صدور ۲۰۱

بند هشتم: محل صدور ۲۰۴

بند نهم: شماره حساب صادر کننده ۲۰۵

بند دهم: امضاء یا مهر و امضای صادر کننده ۲۰۶

گفتار دوم: ضمانت اجرای عدم قید شرایط قانونی چک ۲۰۷

مبحث دوم: پرداخت چک ۲۱۱

گفتار اول: تکالیف و حقوق قانونی دارنده چک ۲۱۱

بند اول: تکالیف قانونی دارنده ۲۱۱

الف – مهلت ارایه چک و مطالبه وجه آن ۲۱۱

ب– ارسال اطلاعنامه ۲۱۳

بند دوم: حقوق قانونی دارنده ۲۱۴

الف – اقامه دعوی ۲۱۴

ب– تامین خواسته ۲۱۶

گفتار دوم: تکالیف بانک ۲۱۷

بند اول: احراز هویت دارنده و پرداخت وجه چک ۲۱۷

بند دوم: مطابقت امضاء صادر کننده با نمونه امضاء موجود دربانک ۲۱۷

بند سوم: تکالیف بانک در خصوص صاحبان حساب ۲۱۹

الف – مسدود کردن حساب جاری برخی از متخلفین ۲۱۹

ب – تکلیف بانک مبنی بر ضبط و افشای اطلاعات ۲۲۱

ج– احراز و شناسایی هویت صاحبان حساب ۲۲۲

د– سایر تکالیف ۲۲۳

بند چهارم: تکالیف محال علیه در مورد عدم پرداخت حتی در فرض بودن محل ۲۲۴

الف– دستور عدم پرداخت از سوی صادر کننده چک ۲۲۵

ب– اعلام فوت و حجر صادر کننده ۲۲۹

ج– اعلام ورشکستگی صادر کننده ۲۳۱

د– توقیف وجه چک نزد محال علیه و عدم پرداخت آن ۲۳۲

گفتار سوم: ضمانت اجراهای عدم پرداخت چک ۲۳۳

بند اول: مسیولیت مدنی ۲۳۳

الف – مسیولیت تضامنی امضاء کنندگان ۲۳۳

ب – حدود مسیولیت امضاء کنندگان ۲۳۶

ج – ورشکستگی امضاء کنندگان ۲۳۷

بند دوم: ضمانت اجرای کیفری صدور چک بلامحل ۲۳۸

الف– چک قابل تعقیب جزایی ۲۳۸

ب– شرایط شکلی تعقیب صادر کننده ۲۴۲

۱ – شکایت شاکی ۲۴۲

۲– گواهی عدم پرداخت ۲۴۸

ج– طرق رسیدگی به شکایت کیفری ۲۵۲

د– مواردی که صادر کننده چک قابل تعقیب کیفری نیست ۲۵۴

بند سوم: مسیولیت تضامنی نماینده و صاحب حساب ۲۵۵

بند چهارم: صدور اجراییه ۲۵۸

نتیجه گیری ۲۶۱

فهرست منابع: ۲۶۷

الف– کتب ۲۶۷

ب– مجلات و مقالات ۲۶۸

ج– قوانین و مقررات ۲۶۹

د– لوایح ۲۶۹

لایحه قانون تجارت مصوب ۱۳۸۴ ۲۶۹

ه–– جزوات ۲۶۹

کلیدواژه ها

  • اسناد تجاری
  • برات
  • چک
  • حقوق تجارت
  • سفته
  • ظهرنویسی
  • مسیولیت مدنی
  • نکول
  • شکایت
  • برات – سفته – چک