نحوه اعلام اراده در اصول حقوق قراردادهای اروپا حقوق ایران و فقه امامیه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نحوه اعلام اراده در اصول حقوق قراردادهای اروپا حقوق ایران و فقه امامیه
عنواننحوه اعلام اراده در اصول حقوق قراردادهای اروپا حقوق ایران و فقه امامیه
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومحمود عارفی
استاد راهنماعزیزاله فهیمی
استاد مشاورسیدحسن وحدتی شبیری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه قم



نحوه اعلام اراده در اصول حقوق قراردادهای اروپا حقوق ایران و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط محمود عارفی، با راهنمایی عزیزاله فهیمی و با مشاوره سیدحسن وحدتی شبیری در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

اصولا اعلام اراده قراردادی هر نوع رفتاری است که بتوان از آن اراده شخص را مبنی بر ایجاب یا قبول استنباط نمود، تفاوتی ندارد آن رفتار صریحا دلالت بر اعلام اراده قراردادی نماید یا با استفاده از اوضاع و احوال، بتوان استنباط نمود. الفاظ بهترین وسیله برای اعلام اراده تلقی می شوند و اعلام اراده به وسیله نوشتن نیز مثل استعمال الفاظ می باشد، زیرا نوشته نیز وسیله عرفی برای بیان اراده می باشد. اعلام اراده تلفنی، همان اعتبار اعلام اراده شفاهی را دارد و اعلام اراده ازطریق تلگرام و نامه و نمابر و هرگونه دستگاه الکترونیکی که قصد نویسنده را منعکس می نماید، همانند اعلام اراده کتبی دارای اعتبار است و حقیقت هر امر انشایی، وابسته به اعتبار نفسانی آن است که به واسطه مظهر خارجی (قول، کتابت، فعل، وسایل الکترونیکی، اینترنت و حتی سکوت همراه با قراین) اعلام می گردد. در اصول حقوق قراردادهای اروپا، مواد ۲/۱۰۱ و ۲/۲۰۴ و در فقه امامیه، نظر اکثرفقهای معاصر و در قانون مدنی، مواد۱۹۲ و ۱۹۱، به کار بردن وسایل دیگر، غیر از الفاظ در اعلام اراده قراردادی، صراحتا تایید و بیان شده است و صحت اعلام اراده قراردادی (فعلی از قبیل معاطات یا داد و ستد) استنباط می شود، زیرا تشخیص موضوعات عقود از مخترعات مقنن نبوده، بلکه تشخیص موضوعات با عرف است و در عرف هم در اعلام اراده، قراردادی، قول یا صیغه مخصوص، لازم نیست و این مطلب منافاتی با وجود تشریفات در بعضی از عقود به جهت نظم عمومی یا عرف ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱ بیان مسیله ۱

۲ انگیزه و اهمیت تحقیق ۲

۳ اهداف تحقیق ۲

۴ پرسش های اصلی و فرعی تحقیق ۳

۵ فرضیه های تحقیق ۴

۶ پیشینه تحقیق ۴

۷ ساختار تحقیق ۵


فصل اول: کلیات

مبحث اول: مفهوم، تقسیمات و نحوه شکل گیری اراده ۷

گفتار اول: مفهوم و تقسیمات اراده ۷

الف) مفهوم اراده ۷

ب) تقسیمات اراده ۸

۱ اراده استقبالی – فعلی ۹

۲ اراده انشایی– حقیقی ۹

۳ اراده تکوینی – تشریعی ۹

۴ اراده استعمالی – جدی ۱۰

گفتار دوم: مراحل شکل گیری اراده ۱۰

الف) مرحله تصور: ۱۰

ب) تدبیر و سنجش: ۱۱

ج) تصمیم یا رضا: ۱۱

د) قصد انشاء: ۱۱

مبحث دوم: نقش اراده و اعلام آن در قرارداد ۱۲

گفتار اول: جایگاه و چگونگی تاثیر قصد ۱۲

الف) نقش اراده در قرارداد در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۱۲

ب) حقوق ایران و فقه امامیه ۱۳

۱ جایگاه قصد در اعلام اراده: ۱۳

۲ شرایط قصد برای اعلام اراده انشایی ۱۵

۳ چگونگی تاثیر انواع قصد در اعلام اراده ۱۶

گفتار دوم: آثار فقدان یا معیوب بودن اراده ۱۷

الف) در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۱۷

۱ اشتباه: ۱۷

۲ تدلیس، موجب بطلان عقد است ۱۸

۳ اکراه، بطلان عقد را در پی دارد ۱۸

ب) در حقوق ایران و فقه امامیه ۱۸

گفتار سوم: تطابق اراده طرفین ۲۰

الف) در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۲۲

ب) درحقوق ایران و فقه امامیه ۲۶

ج) اراده موجب، عنصر اصلی در تشکیل عقد ۲۸

۱ بیان نظریه ۲۸

۲ آثار مترتب بر نظریه ۲۹

۳ مبانی نظریه ۳۲

۱–۳ قصد با انشاء پدید می آید ۳۲

۲–۳ درخصوص هویت عقد ۳۲

۳–۳ هویت عقد به ایجاب موجب ۳۳

۴ تطبیق نظریه بر اصول حقوق قراردادهای اروپا ۳۳

مبحث سوم: نمایندگی یا اعلام اراده قراردادی توسط شخص ثالث ۳۴

گفتار اول: انواع نمایندگی ۳۴

الف) عهدی یا قراردادی ۳۴

ب) قانونی ۳۵

ج) قضایی ۳۵

گفتار دوم: شرایط نمایندگی ۳۶

الف) داشتن اختیار نمایندگی ۳۶

۱ در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۳۶

۲ در حقوق ایران و فقه امامیه ۳۸

ب) رعایت غبطه یا مصلحت اصیل ۳۹

۱ در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۳۹

۲ در حقوق ایران و فقه امامیه ۳۹

ج) قصد نمایندگی و تصریح به آ ن ۴۱

۱ تعیین اصیل ۴۱

۱–۱ در اصول حقوق قراردادهای اروپا و قوانین بین المللی ۴۲

۲–۱ در حقوق ایران و فقه امامیه ۴۳

۲ ذکر نام و هویت اصیل ۴۵

۱–۱ در اصول حقوق قراردادهای اروپا و قوانین بین المللی ۴۶

۲–۱ در حقوق ایران و فقه امامیه ۴۶

نتیجه بحث نمایندگی ۴۷


فصل دوم: اعلام اراده انشایی، شفاهی و کتبی حضوری

مبحث اول: اعلام اراده انشایی از طریق لفظ شفاهی ۵۰

گفتار اول: در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۵۰

گفتار دوم: در حقوق قراردادی ایران در مقایسه مختصر با حقوق خارجی و قوانین بین المللی ۵۱

گفتار سوم: در فقه امامیه ۵۳

الف) نظریه مشهور فقها ۵۴

ب) نظریه فقهای معاصر ۵۶

مبحث دوم: اعلام اراده انشایی کتبی ۵۸

گفتار اول: در اصول قراردادهای اروپا در مقایسه با بعضی قوانین بین المللی و کشورهای اروپا ۵۸

گفتار دوم: در حقوق قراردادی ایران ۶۰

گفتار سوم: در فقه امامیه ۶۱

الف) دلایل قایلین به عدم اعتبار اعلام اراده کتبی ۶۱

ب) پاسخ فقهای معاصر به نظر مشهور فقها ۶۲

ج) نحوه اعلام اراده در عقد نکاح در فقه امامیه ۶۴

نتیجه بحث اعلام اراده انشایی کتبی ۶۴


فصل سوم: اعلام اراده انشایی از طریق فعل اشاره، معاطات و وسایل الکترونیکی

مبحث اول: اعلام اراده از طریق اشاره و معاطات ۶۷

گفتار اول: اعلام اراده انشایی از طریق اشاره ۶۷

الف) اشاره در اصول حقوق قرارداهای اروپایی ۶۷

ب) در حقوق ایران در مقایسه با فقه و حقوق کشورهای خارجی ۶۸

ج) در فقه امامیه ۷۰

۱ مفهوم اشاره ۷۰

۲ اقسام اشاره ۷۱

گفتار دوم: تاثیر سکوت در اعلام اراده انشایی ۷۵

الف) در اصول حقوق قراردادهای اروپایی و حقوق خارجی ۷۶

ب) در حقوق قراردادی ایران ۷۹

ج) در فقه امامیه ۸۰

۱ دیدگاه فقهاء در مورد بیع معاطاتی ۸۰

۲ معاطات در عقود دیگر (غیر از بیع) ۹۱

گفتار سوم: اعلام اراده انشایی از طریق سکوت ۱۰۰

الف) در اصول حقوق قراردادهای اروپا و حقوق خارجی ۱۰۱

ب) در حقوق ایران ۱۰۱

ج) در فقه امامیه ۱۰۲

مبحث دوم: اعلام اراده انشایی از طریق وسایل الکترونیکی ۱۰۴

گفتار اول: در اصول حقوق قراردادهای اروپا ۱۰۷

الف) ماده ۱۰۱/۲ اصول ۱۰۷

ب) ماده۲۰۴/۲ اصول ۱۰۷

ج) ماده۱۰۱/۳ اصول ۱۰۷

گفتار دوم: در حقوق ایران و فقه امامیه ۱۱۰

الف) شرایط و زمان اعتبار حقوقی ایجاب و قبول الکترونیکی ۱۱۰

ب) سرعت اعلام اراده الکترونیکی و تا ثیر آن بر قصد ۱۱۲

ج) نامعلوم بودن یا مبهم بودن هویت طرفین در اعلام اراده الکترونیکی ۱۱۴

د) سرویس دهنده دلال یا نماینده؟ ۱۱۵

ه‍( لزوم صراحت و شفافیت در اعلام اراده الکترونیکی ۱۱۵

و) زمان اعتبار اعلام اراده الکترونیکی ۱۱۶

ز) ترتیب در اعلام اراده الکترونیکی ۱۱۶

ح) اقسام قرادادهای الکترونیکی با توجه به زمان قبول ۱۱۸

ط) زمان اعتبار قبول در اقسام قراردادهای الکترونیکی ۱۱۹

ی) تحلیل حقوقی اعلام اراده الکترونیکی خودکار(اتوماتیک) ۱۲۳

ک) حالت های قابل تصور در تشکیل قرادادهای الکترونیکی ۱۲۷

ل) اشتباه در نحوه اعلام اراده الکترونیکی ۱۳۴

نتیجه تحقیق ۱۴۱

فهرست منابع و مآخذ ۱۴۴

کلیدواژه ها

  • حقوق (علم)
  • قرارداد
  • اروپا
  • اراده
  • قانون مدنی
  • قانون بین المللی
  • فقه جعفری
  • هویت
  • قراردادهای الکترونیکی
  • اعلام اراده قراردادی
  • اصول حقوق قراردادهای اروپا
  • اعلام اراده صریح
  • اعلام اراده ضمنی