نظریة ادغام و آثار مبین واقعیت: بیان واقعیت یا نقض؟

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

نظریة ادغام و آثار مبین واقعیت: بیان واقعیت یا نقض؟ نام مقاله ای از زینب شعبانی و محمود حکمت نیا است که در شماره دوم (پاییز و زمستان 1400) فصلنامه حقوق خصوصی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

عنصر کلیدی در تشخیص نقض آثار ادبی و هنری بررسی میزان شباهت‏های میان آثار مورد مناقشه است. اما در خصوص آثار مبین واقعیت، که به طور عمده متشکل از واقعیات غیرقابل حمایت هستند، دادگاه‏هایی که با پرونده‏های نقض این آثار سروکار داشته‌اند می‏انگارند با ‌توجه ‏به اینکه شیوه‏های بیان ایدة واقعی محدودند ممکن است به ‌نظر برسد هر گونه بیانِ بعدی آن ایده اساساً مشابه کلماتی است که پدید‏آورندة نخست برای بیان ایده استفاده کرده است. در چنین مواردی، یک نظریة به‌خصوص وارد تحلیل می‏شود: ادغام ایده و بیان. به موجب این نظریه زمانی که ایده فقط به شیوه‌ای خاص می‏تواند بیان شود بیان قابل حمایت نیست. این نظریه ارتباطی ویژه با آثار بیان‌کنندة واقعیت دارد. زیرا روش‌های محدودی برای بیان واقعیت‌ها، که خود قابل حمایت نیستند، وجود دارد. این مسئله موجب طرح این سؤال اساسی می‏شود که با توجه به این ماهیت خاص و نقش پر‏رنگ نظریة ادغام در استثنا کردن شباهت‏ها نقض آثار مبین واقعیت در چه شرایطی تحقق می‏یابد؟ نظر به نامشخص بودن وضعیت حقوق ایران در این زمینه، پژوهشگران در پژوهش حاضر با به‏کارگیری روش توصیفی‌ـ تحلیلی در بررسی عملکرد قضات در پرونده‏های نقض مصادیق مختلف آثار بیانگر واقعیت درصدد پاسخ‏گویی به این سؤال برآمدند و نتیجه گرفتند این آثار معیار نقض متفاوتی می‏پذیرند، چنان‌که تنها شباهت نزدیک به یکسان شدن آثار وقوع نقض را اثبات می‏کند.

کلیدواژه ها

  • آثار مبین واقعیت
  • شباهت اساسی
  • مالکیت ادبی و هنری
  • نظریه ادغام

مواد مرتبط