نظریه شماره 326 مورخ 1395/02/20 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
 | |
| شماره نظریه | ۳۲۶ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۵۹-۷۸۱/۳-۴۳ |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۵/۰۲/۲۰ |
نظریه شماره ۳۲۶ مورخ ۱۳۹۵/۰۲/۲۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه: اولا: دیه طبق بند پ ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ از جمله مجازات های اصلی در ارتکاب با جرایم است.
ثانیا: پرداخت دیه از بیت المال نیاز به رسیدگی و صدور حکم دارد و اصولا مسئولیت پرداخت دیه به عهده مرتکب جرم است و پرداخت آن از بیت المال امری استثنایی است.
ثالثا: موارد پرداخت دیه از بیت المال در قانون پیش بینی شده است. مورد سؤال در میان آن موارد نیست و فتوایی نیز در مورد وجوب پرداخت دیه از بیت المال در فقه امامیه و اهل سنت در مورد شهید ملاحظه نشد و اصولا موضوع پرسش تخصصا از مسأله پرداخت دیه از بیت المال خارج است. زیرا این موضوع (شهادت) به نحوی که در فقه اسلامی مطرح است از موضوعات جهاد در راه خدا است و چون جهاد در هر دو قسم ابتدایی و دفاعی واجب کفایی است، بنابراین برای مکلفی که ادای تکلیف می کند، فضایل جهاد در راه خدا قرار داده شده است که در آیات و روایات مربوط به جهاد ذکر شده است. ضمنا در برخی کتب فقهی تنها در یک مورد دیه شهید را به عهده بیت المال می دانند و آن هنگامی است که کفار اسیران مسلمان را به عنوان سپر انسانی برای غلبه بر مسلمانان در جلوی سپاه خود قرار داده باشند و مسلمانان برای جلوگیری از شکست مجبور باشند، آنها را به قتل برسانند.