نظریه شماره 7/1400/290 مورخ 1400/03/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تفهیم اتهام در مرحله تجدیدنظر
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۲۹۰ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۱۶۸-۲۹۰ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۰/۰۳/۲۵ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | تفهیم اتهام |
چکیده نظریه شماره 7/1400/290 مورخ 1400/03/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره تفهیم اتهام در مرحله تجدیدنظر: در مواردی که شاکی خصوصی یا دادستان از حکم برائت تجدید نظرخواهی کرده باشند، در صورت وجود دلایل کافی و توجه اتهام به متهم، تفهیم اتهام و دلایل آن الزامی است و در صورتی که دادگاه تجدید نظر عقیده بر محکومیت متهم داشته باشد، آخرین دفاع وی نیز باید اخذ شود؛ اما در مواردی که متهم (محکوم) از رأی محکومیت خود تجدید نظرخواهی کرده باشد، چون رسیدگی دادگاه تجدید نظر در محدوده تجدید نظر خواهیِ به عمل آمده از سوی محکوم صورت می گیرد، در این حالت تفهیم اتهام و دلایل آن موضوعیت ندارد.
استعلام
۱- بعد از صدور کیفرخواست اصحاب دعوی و وکیل مربوط در جلسه رسیدگی دادگاه کیفری دو حاضر شود و پس از طی تشریفات قانونی، به متهم اتهام تفهیم می شود و متعاقبا آخرین دفاع هم اخذ می گردد. دادگاه قرائن و امارات مندرج در پرونده محاکماتی را مفید علم قضایی ندانسته و مبادرت به صدور رأی بر برائت متهم می کند شاکی نسبت به رأی برائت اعتراض می کند:
۱- در صورتی که دادگاه تجدیدنظر با همان امارات و قرائن قبلی عقیده به محکومیت متهم داشته باشد، آیا تفهیم اتهام و آخرین دفاع انجام شده در دادگاه نخستین مکفی است یا الزاما بایستی در مرحله تجدید نظر هم به متهم اتهام تفهیم و آخرین دفاع اخذ شود؟
۲- با توجه به بخشنامه شماره ۹۰۰۰/۶۶۸۶۸/۶۰۰ مورخ ۱۳۹۸/۶/۳ رئیس محترم قوه قضاییه که دادگاه های تجدید نظر را از رعایت وقت رسیدگی موضوع بند ث ماده ۴۵۰ قانون آیین دادرسی کیفری معاف دانسته است آیا می توان با تمسک به این بخشنامه در این فقره از معافیت از وقت رسیدگی استفاده کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- لزوم یا عدم لزوم تفهیم اتهام و دلایل آن برای استماع دفاعیات متهم توسط دادگاه تجدید نظر استان موضوع بند ب ماده ۴۵۱ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ حسب مورد متفاوت است؛ در مواردی که شاکی خصوصی یا دادستان از حکم برائت تجدید نظرخواهی کرده باشند، در صورت وجود دلایل کافی و توجه اتهام به متهم، تفهیم اتهام و دلایل آن الزامی است و در صورتی که دادگاه تجدید نظر عقیده بر محکومیت متهم داشته باشد، آخرین دفاع وی نیز باید اخذ شود؛ اما در مواردی که متهم (محکوم) از رأی محکومیت خود تجدید نظرخواهی کرده باشد، چون رسیدگی دادگاه تجدید نظر در محدوده تجدید نظر خواهیِ به عمل آمده از سوی محکوم صورت می گیرد، در این حالت تفهیم اتهام و دلایل آن موضوعیت ندارد.