نظریه شماره 7/1400/292 مورخ 1400/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم اذن سازمان ميراث فرهنگی بر تحقیقات قضایی
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۰/۲۹۲ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۰-۱۸۶/۱-۲۹۲ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۰/۰۵/۱۹ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | تحقیقات قضایی |
چکیده نظریه شماره 7/1400/292 مورخ 1400/05/19 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره لزوم اذن سازمان ميراث فرهنگی بر تحقیقات قضایی: اگر براساس تشخیص مقام قضایی نیاز به حفاری و کاوش باشد، با توجه به ممنوعیت حفاری و لزوم قانونی بودن تحقیقات مقدماتی باید با سازمان میراث فرهنگی هماهنگی صورت بگیرد، که شامل کاوش در مناطق به ثبت رسیده و به ثبت نرسیده نیز می‌شود.
استعلام
به موجب مواد ۵۶۰ و ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) هر گونه حفاری و کاوش باید با اجازه میراث فرهنگی باشد. در یک پرونده قضایی افرادی به لحاظ حفاری غیر مجاز تحت تعقیب قرار گرفته اند و بر اساس تشخیص مقام قضایی، برای کشف حقیقت و صیانت از آثار فرهنگی و دفینه های موجود و بیت المال، اقدام به حفاری و کاوش لازم است.
۱- آیا مقام قضایی نیز با توجه به مواد ذکر شده می بایست همانند دیگر افراد برای حفاری از میراث فرهنگی مجوز اخذ کند؟
۲- در صورتی که پاسخ مثبت باشد، آیا مواد ذکر شده شامل مناطقی است که به ثبت میراث فرهنگی رسیده است یا این که مناطق ثبت نشده را هم شامل می شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- اصولا قاضی در انجام تحقیقات مقدماتی و کشف جرم و تحصیل دلایل آن، نیاز به هیچ گونه مجوزی ندارد؛ لیکن در فرض سؤال، با توجه به ممنوعیت حفاری غیر مجاز و تعریف تحقیقات مقدماتی طبق ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، مرجع قضایی بدون هماهنگی با سازمان میراث فرهنگی مجاز به حفاری نیست و در خصوص مرتکب جرم موضوع ماده ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵ نیز باید با توجه به اوضاع و احوال حاکم بر قضیه و اشیاء و اموالی که از حفاری غیر مجاز به دست آمده و آثار و شواهد موجود تعیین تکلیف کند و وظیفه حفظ و صیانت از اموال تاریخی و فرهنگی احتمالی موجود در محل حفاری نیز با متولی این امر یعنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.
۲- طبق ماده ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب ۱۳۷۵، هرگونه حفاری و کاوش به قصد به دست آوردن اموال تاریخی و فرهنگی ممنوع است؛ اعم از این که مرتکب در اماکن و محوطه های تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده باشد، اقدام به حفاری غیر مجاز کند یا سایر اماکن و محوطه های تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده باشد و مجازات مرتکب نیز حسب مورد طبق ماده پیش گفته تعیین می شود و چنانچه مقام قضایی در رسیدگی به اتهام مرتکب حفاری غیر مجاز تشخیص دهد که نیاز به ادامه حفاری است، با توجه به آن چه که در بند یک نیز اعلام شد، ادامه حفاری باید با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باشد.
مواد مرتبط
- ماده ۹۰ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۵۶۰ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
- ماده ۵۶۲ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)