نظریه شماره 7/1402/246 مورخ 1402/04/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قرار منع تعقیب به علت جرم نبودن یا فقدان یا عدم کفایت دلیل عمل ارتکابی
چکیده نظریه شماره 7/1402/246 مورخ 1402/04/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره قرار منع تعقیب به علت جرم نبودن یا فقدان یا عدم کفایت دلیل عمل ارتکابی: در موردی که علت صدور قرار منع تعقیب، جرم نبودن عمل ارتکابی باشد، قرار مذکور پس از قطعی شدن تا زمانی که به یکی از طرق قانونی فوق العاده شکایت از آراء نقض نشده است اعتبار امر مختوم داشته و نمی توان متهم را به لحاظ همان رفتار هر چند تحت عنوان دیگری مجددا مورد تعقیب قرار داد؛ اما در فرضی که علت صدور قرار منع تعقیب، فقدان یا عدم کفایت دلیل باشد، پس از قطعیت قرار و در صورت کشف دلیل جدید بر وقوع جرم یا ارتکاب آن توسط متهم، تعقیب مجدد متهم مطابق ترتیب مقرر در این ماده فقط برای یک بار دیگر امکان پذیر است
 | |
| شماره نظریه | ۷/۱۴۰۲/۲۴۶ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۱۴۰۲-۱۶۸-۲۴۶ک |
| تاریخ نظریه | ۱۴۰۲/۰۴/۲۳ |
| موضوع نظریه | آیین دادرسی کیفری |
| محور نظریه | قرار منع تعقیب |
استعلام
با عنایت به مواد ۲۷۸ و ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ نظر به اینکه قانونگذار در رابطه با پرونده های مطروحه در دادسرا یا دادگاه اعلام نموده: ... هرگاه به علت جرم نبودن عمل ارتکابی قرار منع تعقیب صادر و به هر دلیلی قطعی شود، نمی توان بار دیگر متهم را به همان اتهام تعقیب کرد ...
قانونگذار در مواد یادشده در خصوص جرم نبودن عنوان اتهامی مورد درخواست رسیدگی تکلیفی بیان نموده؛ ولی در عمل رویه های متهافتی در دادسرا و دادگاه مورد عمل می باشد بدین نحو که:
الف- چنانچه عمل ارتکابی جرم نباشد و منتهی به صدور قرار منع تعقیب گردد، چه موضوع جرائم تا درجه ۶ بوده یا درجه ۷ و ۸ برخی از همکاران محترم قضایی در صورتی که شخص مدعی تقاضای تجویز مجدد رسیدگی را نماید، شروع به رسیدگی و اتخاذ تصمیم مقتضی می نمایند و برخی دیگر با عنایت به متن صریح قانون موضوع را کان لم یکن تلقی و پرونده را مختومه می نمایند. با توجه به اختلاف عمل، نظریه آن اداره محترم را جهت بهره برداری همکاران اعلام فرمایید.
ب- چنانچه شخص مدعی، ادله ای جهت اثبات ادعایش ارائه نموده و همکار محترم قضایی دادسرا یا دادگاه با توجه به درجه مجازات جرم اعلامی به جهت جرم نبودن عمل مورد اشاره اقدام به صدور قرار منع تعقیب نماید، در صورتی که مجددا همان اتهام را با ادله جدید مورد تقاضای رسیدگی قرار دهد، آیا مجوزی برای طرح مجدد موضوع می باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
با عنایت به اصول حقوق کیفری و صراحت حکم مقنن در صدر ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ که همسو با اصول مذکور است، در موردی که علت صدور قرار منع تعقیب، جرم نبودن عمل ارتکابی (به مفهوم رفتار موضوع ماده ۲ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲) باشد، قرار مذکور پس از قطعی شدن تا زمانی که به یکی از طرق قانونی فوق العاده شکایت از آراء نقض نشده است اعتبار امر مختوم داشته و به استناد بند چ ماده ۱۳ قانون موصوف نمی توان متهم را به لحاظ همان رفتار هر چند تحت عنوان دیگری مجددا مورد تعقیب قرار داد؛ اما در فرضی که علت صدور قرار منع تعقیب، فقدان یا عدم کفایت دلیل باشد، با عنایت به قسمت اخیر ماده ۲۷۸ قانون پیش گفته پس از قطعیت قرار و در صورت کشف دلیل جدید بر وقوع جرم یا ارتکاب آن توسط متهم، تعقیب مجدد متهم مطابق ترتیب مقرر در این ماده فقط برای یک بار دیگر امکان پذیر است.
مواد مرتبط
- ماده ۲۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری
- ماده ۲ قانون مجازات اسلامی
- ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری