نظریه شماره 7/99/1396 مورخ 1399/10/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بزه تغییر کاربری غیر مجاز
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۹/۱۳۹۶ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۹-۱۹۲-۱۳۹۶ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۱۰/۰۲ |
| موضوع نظریه | حقوق کیفری |
| محور نظریه | اجرای احکام کیفری |
چکیده نظریه شماره 7/99/1396 مورخ 1399/10/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره بزه تغییر کاربری غیر مجاز: در مواردی که دادگاه حکم برائت متهم را صادر می کند یا مرتکب بزه مذکور به لحاظ شمول مرور زمان قابل تعقیب نیست، صدور حکم به قلع و قمع بنا نیز منتفی است. مأمورین جهاد کشاورزی بدون صدور حکم به قلع و قمع بنا و جزای نقدی، رأسا مجاز به قلع و قمع بنا نیستند.
استعلام
در پرونده های مربوط به تغییر کاربری غیر مجاز اراضی زراعی و کشاورزی با عنایت به رأی وحدت رویه ۷۵۹ مورخ ۱۳۹۶/۴/۲۱ هیئت عمومی دیوان عالی کشور مشعر بر درجه هفت تلقی شدن بزه مقرر در این قانون و همچنین مدت سه سال مرور زمان برای جرائم درجه هفت، در صورت طرح شکایت در محکمه کیفری و صدور قرار موقوفی تعقیب به دلیل مرور زمان، آیا مأموران اداره جهاد کشاورزی با حضور نماینده دادسرا می توانند بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون فوق الذکر رأسا نسبت به قلع و قمع بنا و مستحدثات اقدام کنند یا این که به دلیل طرح پرونده محاکماتی سابق، چنین امکانی فراهم نیست؟ به عبارتی، در فرض سؤال که در مورد بزه تغییر کاربری غیر مجاز اراضی کشاورزی زراعی و باغات صرفا به صورت شکلی و بر اساس مقررات مرور زمان قرار موقوفی تعقیب صادر شده است، آیا استناد به تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون یادشده برای قلع و قمع همچنان امکان پذیر است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
در بزه تغییر کاربری غیر مجاز موضوع ماده ۳ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، قلع و قمع بنا موضوع تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون مذکور توسط مأمورین جهاد کشاورزی پس از رسیدگی قضایی و صدور حکم و به تبع امر کیفری امکان پذیر است؛ زیرا در ماده ۳ اصلاحی (۱/۸/۱۳۸۵) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها آمده است: علاوه بر قلع و قمع بنا به پرداخت جزای نقدی محکوم خواهند شد . عبارت محکوم خواهند شد شامل قلع و قمع بنا و جزای نقدی (هر دو) می باشد که مختص دادگاه است. رأی وحدت رویه شماره ۷۰۷ مورخ ۲/۱۲/۱۳۸۶ هیأت عمومی دیوان عالی کشور نیز قلع و قمع بنا در بزه تغییر کاربری غیرمجاز را جزء لاینفک حکم کیفری دانسته است. بنابراین در مواردی که دادگاه حکم برائت متهم را صادر می کند یا مرتکب بزه مذکور به لحاظ شمول مرور زمان قابل تعقیب نیست، صدور حکم به قلع و قمع بنا نیز منتفی است. مأمورین جهاد کشاورزی بدون صدور حکم به قلع و قمع بنا و جزای نقدی، رأسا مجاز به قلع و قمع بنا بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون صدرالذکر نیستند و آنچه در این تبصره و آیین نامه اجرایی آن آمده است (رأسا نسبت به قلع و قمع بنا اقدام و وضعیت زمین را به حالت اولیه اعاده نمایند) ناظر به چگونگی اجرای حکم صادره از مراجع قضایی در این خصوص است و حضور نماینده دادسرا یا دادگاه در اجرای حکم قلع و قمع موضوع تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون صدرالذکر و تبصره ۱ ماده ۱۲ آیین نامه اجرایی این قانون از باب نظارت دادستان یا دادگاه در اجرای حکم مذکور است.