نظریه شماره 726/96/7 مورخ 1396/03/30 اداره کل حقوقی قوه قضاییه

شماره نظریه	۷۲۶/۹۶/۷
شماره پرونده	۶۹-۶۸۱/۱-۷۸۳
تاریخ نظریه	۱۳۹۶/۰۳/۳۰

استعلام: نظر به اینکه حسب مفاد ماده ۱۰۵ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب۱۳۹۲ با گذشت زمان حسب نوع و درجه بزه تعقیب متهم موقوف می گردد و بزه بی احتیاطی در امر رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی شبه عمد با وصف رانندگی بدون گواهی نامه فارغ از دیه ای که باید به مصدوم پرداخت شود حسب محازات قانونی از جمله جرایم تعزیری درجه ۶ محسوب می شود که با گذشت پنج سال از تاریخ وقوع بزه یا آخرین اقدام تعقیبی تعقیب متهم موقوف می گردد حال با توجه به موضوع فوق سوالات ذیل مطرح می گردد که :

اولا: با توجه به اینکه حسب مفاد ماده۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب۹۲ دیه جزء مجازات ها محسوب می گردد آیادر خصوص جرایم دو جنبه ای منجر به دیه مانند بزه فوق قواعد مرور زمان جاری می باشد یا خیر؟

ثانیا: در صورت مثبت بودن پاسخ سوال اول آیا باید حسب مفاد ماده۱۱۳ قانون مجازات اسلامی مصوب۹۲ که از عبارت دعوی استفاده نموده است بعد از صدور قرار موقوفی تعقیب شاکی ارشاد به طرح دعوی در مراجع حقوقی غیر کیفری گردد یا اینکه حسب مفاد ماده ۸۵ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب۹۲ باید پرونده جهت صدور حکم مقتضی به دادگاه کیفری ارسال گردد.

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه

۱- اگرچه مطابق بند (ث) ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ دیه، یکی از اقسام مجازات ها است اما مفاد مواد ۱۰۵ تا ۱۱۳ قانون یاد شده و تبصره ۱ ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نشان می دهد که مرور زمان صرفا در مجازاتهای تعزیری مجرا است و شامل دیه نمی شود و در جرائم دو جنبه ای مثل بی احتیاطی در رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی، مرور زمان فقط شامل جنبه تعزیری می شود. به عبارت دیگر دیه علیرغم قرار گرفتن در عدد مجازات ها، مجرایی برای مرور زمان نیست ولی این امر موجب نمی شود که اگر جرمی دارای تعزیر و دیه باشد، مقررات مرور زمان نسبت به جنبه تعزیری آن جاری نشود.

۲- در فرض سؤال، در صورتی که جنبه تعزیری بزه بی احتیاطی در امر رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی، مشمول مرور زمان شود، پس از صدور قرار موقوفی در دادسرا، مطابق ماده ۸۵ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲، پرونده به دستور دادستان برای صدور حکم مقتضی در خصوص دیه به دادگاه ارسال می شود.