نقدی بر ابطال ضمنی مقررات دولتی توسط قضات شعب دیوان عدالت اداری
نقدی بر ابطال ضمنی مقررات دولتی توسط قضات شعب دیوان عدالت اداری نام مقاله‌ای از حسین آیینه نگینی و محمد امین ابریشمی راد است که در شماره هفتادویکم (شهریور 1400) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
به موجب اصل 170 قانون اساسی، قضات دادگاه‌ها مکلف شده‌اند تا از اجرای مقررات مغایر با قوانین و مقررات اسلامی خودداری کنند. در قالب پژوهشی توصیفی-تحلیلی، به استناد اطلاق عبارت «قضات دادگاه‌ها» در اصل مزبور، جایگاه دیوان عدالت اداری در نظام قضایی ایران و رویه آن دیوان، این مطلب اثبات شد که قضات شعب دیوان عدالت اداری مشمول حکم اصل یادشده هستند و مکلفند در جریان دادرسی از ترتیب اثر دادن به اینگونه مقررات خودداری کنند. در این زمینه با توجه به تبصره ماده 11 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری – مصوب 1392- که مراجع محکوم‌علیه در شعب دیوان را مکلف کرده تا مفاد رأی دیوان را در تصمیمات و اقدامات بعدی خود مراعات نمایند، این نتیجه بدست آمد در صورتی که قضات شعب دیوان مقرره‌ای را مغایر با قوانین و مقررات اسلامی تشخیص دهند، با تحقق شرایطی امکان استناد به آن مقرره را به صورت کلی از بین خواهند برد که از این پدیده به عنوان «ابطال ضمنی مقررات دولتی» یاد شد. این در حالی است که این وضعیت با منطوق اصل 170 مبنی بر «موردی بودن اثر نظارت قضات دادگاه‌ها» و صلاحیت تفسیری سایر قضات دادگاه‌ها در اصل 73 مغایر است.
کلیدواژه‌ها
- ابطال ضمنی
- اصل 170 قانون اساسی
- قضات دادگاه‌ها
- قضات شعب دیوان عدالت اداری
- نظارت قضایی
- مقررات دولتی
مواد مرتبط
- اصل 170 قانون اساسی
- اصل 173 قانون اساسی
- اصل 156 قانون اساسی
- اصل 159 قانون اساسی
- اصل 161 قانون اساسی
- اصل 167 قانون اساسی
- اصل 169 قانون اساسی
- اصل 73 قانون اساسی
- ماده 10 قانون تشكلات و آیين دادرسی دیوان عدالت اداری
- ماده 11 قانون تشكلات و آیين دادرسی دیوان عدالت اداری
- ماده 12 قانون تشكلات و آیين دادرسی دیوان عدالت اداری
- ماده 16 قانون نظارت بر رفتار قضات
- ماده 8 قانون آیين دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب
- ماده 8 قانون رسيدگی به تخلفات اداری