نقش کاربردی علوم زیستی و بیومتریک در اثبات جرایم و چالش های موجود
 | |
| عنوان | نقش کاربردی علوم زیستی و بیومتریک در اثبات جرایم و چالش های موجود |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | علی استکی |
| استاد راهنما | امین امیریان فارسانی |
| استاد مشاور | مرتضی آبکار |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی |
نقش کاربردی علوم زیستی و بیومتریک در اثبات جرایم و چالش های موجود عنوان پایان نامه ای است که توسط علی استکی، با راهنمایی امین امیریان فارسانی و با مشاوره مرتضی آبکار در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی دفاع گردید.
چکیده
ادله اثبات در امور کیفری در ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی سال۱۳۹۲ احصا گردید که شامل اقرار، شهادت، قسامه، سوگند و علم قاضی می باشد. علم قاضی از طریق مستندات و قراین و امارات بین و در مفهوم خاص کلمه به کمک دلیل حاصل می شود و دلیل در اثبات جرایم و تحقق محکومیت کیفری در همه نظام های حقوقی یک شاه کلید محسوب می گردد. امروزه با توجه به پیشرفت هایی که در زمینه علوم جدید و نیز رشته های آزمایشگاهی نسبت به دهه های گذشته حاصل شده ادله اثباتی دیگر را تحت شعاع قرار داده است و دلایل علمی جایگاهی ویژه و ممتاز در فرآیند کشف و اثبات جرایم دارند. بدون شک علومی نظیر بیولوژی جنایی، شیمی جنایی، فیزیک جنایی و بیومتریک یا علوم زیست سنجی این امکان را فراهم می نمایند که همزمان با شیوه و شگرد های پیچیده مجرمان در روند ارتکاب جرم روش های علمی و سهل الوصول در خصوص کشف و اثبات جرایم و تحقق محکومیت کیفری به کار گرفته شود. سعی شده در فصول مختلف ادله علمی هم به صورت نظری و هم به صورت کاربردی بررسی و مطالعه گردد، در ابتدا مقدمه و بیان مسیله و سوالات و فرضیاتی مطرح گردیده و همچنین پیشینه تحقیق و مقالاتی که مبتنی بر واژگان کلیدی این پزوهش بررسی گردیده عنوان شده است و سپس اهداف تحقیق که شامل بررسی های نظری و کاربردی علوم زیستی و بیومتریک و نیز چالش ها و موانع موجود در مسیر استفاده از این ادله و لزوم انسجام و هماهنگی بین سازمان های متولی این امر مورد مطالعه قرار گرفته است. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و رویکرد آن توصیفی–تحلیلی و روش انجام آن مطالعه کتابخانه ای و استفاده از مقالات و فصلنامه های علمی و ابزار گردآوری اطلاعات آن فیش برداری می باشد. مطالب تدوین شده در این پایان نامه قابل استفاده برای تکنسین های بررسی صحنه جرم–متخصصین پزشکی قانونی–قضات دادگستری–وکلا و دانشجویان رشته حقوق می باشد. در فصل اول مفاهیم بنیادی و مبانی نظری تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است، در فصل دوم مبانی بیولوژی جنایی و شیمی جنایی و نحوه جمع آوری ادله علمی و کاربرد آن مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم مبانی نظری و کاربردی مرتبط با فیزیک جنایی و علوم بیومتریک یا زیست سنجی و ارتباط آن به کشف و اثبات جرایم بررسی شده است. در فصل چهارم چالش ها و موانع استفاده از ادله علمی در کشف و اثبات جرایم بررسی و مطالعه و در آخر نتیجه گیری و ارایه پیشنهادات و راهکارهایی به منظور استفاده هرچه بهتر در راستای ارتقاروش های به کارگیری ادله علمی ارایه گردیده است. البته چالش ها و مشکلات متعددی در پیش روی این نوع ادله موجود می باشد که از جمله چالش های تقنینی و قضایی، تامین منابع مالی، نیروی انسانی متخصص، تعدد متولیان و مقررات حوزه کارشناسی و فقدان مقررات ناظر بر حریم خصوصی افراد را می توان نام برد. در این تحقیق و پژوهش علاوه بر تبیین نقش کاربردی علوم زیستی و بیومتریک در روند اثبات جرایم به بررسی چالش های موجود در این مسیر و ارایه راهکارهای کاربردی پرداخته خواهد شد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
۱–بیان مسیله
۲–پیشینه تحقیق
۳–اهمیت و ضرورت تحقیق:
۴– فرضیه ها یا سوالهای تحقیق:
۵–اهداف تحقیق:
۶–روش تحقیق:
۷–کاربرد نتایج تحقیق:
۸– سازماندهی پژوهش:
فصل اول:مفاهیم و مبانی نظری تحقیق
مبحث اول: مفاهیم بنیادین
مبحث دوم:اعتبار نظریه کارشناس از منظر فقه و حقوق
مبحث سوم: صحنه جرم
گفتار اول: حفظ صحنه جرم و نتایج حاصل از آن
گفتار دوم: صحنه جرم چگونه بررسی می شود؟
گفتار سوم: چه اقداماتی باید در صحنه جرم انجام شود؟
گفتار چهارم: چالش های تقنینی مرتبط با صحنه جرم
فصل دوم: بررسی مبانی بیولوژی جنایی و شیمی جنایی
مبحث اول: بیولوژی جنایی
گفتار اول: بافت و سلول های خون و نقش آنها در بدن
گفتار دوم: گروه های خون و نقش آنها در علوم جنایی
گفتار سوم: نحوه جمع آوری و نمونه گیری آثار خون از صحنه ها
بند اول: خون تازه
بند دوم: نمونه گیری از خون مایع
بند سوم: نمونه گیری البسه خونی
بند چهارم: نمونه برداری از وسایل آغشته به خون تازه
بند پنجم: نمونه گیری از خون لخته شده
گفتار چهارم: آزمایش لکه های خون
گفتار پنجم: تست ادلر–کاستل میر– بنزدین–پرسیپتاسیون
گفتار ششم: تست الوشن
مبحث دوم: بررسی سایر مایعات بیولوژیک
گفتار اول: بزاق و طرز جمع آوری و نمونه گیری آن
بند اول: نحوه نمونه برداری از آب دهان
گفتار دوم: جمع آوری نمونه های آغشته به منی(اسپرم)
بند اول: نحوه نمونه گیری منی و لکه های منی
بند دوم: تست اسید فسفاتاز
بند سوم: تعیین گروه خونی مربوط به نمونه
مبحث سوم: مو و الیاف
گفتار اول: ساختمان موی انسان
گفتاردوم: نحوه نمونه برداری تارهای مو و الیاف موجود در صحنه جرم
مبحث چهارم: بیولوژی استخوان
گفتار اول: ساختمان و شکل استخوان
گفتار دوم: نمونه گیری از استخوان
مبحث پنجم: تشخیص هویت ژنتیکی
گفتار اول: ساختمان DNA
گفتار دوم: ساختمان کروموزوم انسان
بند اول: ژن
گفتار سوم: DNAهای تکرار شونده ماهواره ایSatellites
گفتار چهارم: ماهوارک ها و انگشت نگاری DNA
بند اول:کاربرد ماهوارک ها یا VNTR
بند دوم:ریز ماهوارک ها یا STR ها
بند سوم:CODIS (Combined DNA Index System)
گفتار پنجم: پارامترهای تشخیص هویت ژنتیکی
گفتار ششم: DNA از چه قسمت هایی به دست می آید
بند اول: کاربرد DNA در کشف جرایم:
بند دوم: موانع و چالش ها
گفتار هفتم: ژنتیک قانونی در حکم فرمایی جرم
گفتار هشتم: کاربرد ریز آرایه ها در جرم شناسی
گفتار نهم: میکرو RNA–کروموزوم Y و زیست شناسی محاسباتی در پزشکی قانونی
گفتار دهم: تشخیص غرق شدگی
مبحث ششم: شیمی جنایی
گفتار اول:کاربردهای شیمی جنایی
گفتار دوم:علوم مرتبط با شیمی جنایی
گفتار سوم: :سم شناسی جنایی
بند اول:طبقه بندی سموم و آزمایش های مربوط به هر گروه
بند دوم: ترکیبات ضد افسردگی
بند سوم: فلزات
بند چهارم: سموم نباتی
بند پنجم:شناسایی و دسته بندی مواد مخدر و اعتیادآور
گفتار چهارم: آثار انگشت
بند اول: بازسازی انگشتان مجهول الهویه جهت انگشت نگاری
بند دوم: تکنیک انگشت نگاری مغز
بند چهارم: موارد کاربردی انگشت نگاری مغز
مبحث هفتم: مصاحبه و بازجویی
گفتار اول: بازجویی مستقیم
گفتار دوم: بازجویی غیر مستقیم
بند اول: نشانه های احتمالی دروغگویی سوژه ها
مبحث هشتم: اصول و فنون مذاکره
مبحث نهم: پلی گراف(دروغ سنج)
مبحث دهم: بررسی اسناد و نوشته های مجعول در بسیاری از صحنه های جرم
گفتار اول: نحوه بررسی اسناد و نوشته های مشکوک و مجعول
بند اول:بررسی فیزیکی
بند دوم: بررسی شیمیایی
ج)بررسی مقایسه ای
گفتاردوم: تشخیص الحاق در متن اسناد ۵۰ مبحث یازدهم: تشخیص امحاء (محو کردن)
مبحث دوازدهم: حریق
گفتار اول: موارد مشکوک قابل بررسی در صحنه های حریق
مبحث سیزدهم:سندروم های روانشناسی
گفتار اول: روانشناسی جنایی و عوامل موثر در ایجاد جرم
فصل سوم:فیزیک جنایی و بیومتریک
مبحث اول: فیزیک جنایی
گفتار اول: فیلم ها و تصاویر مرتبط با صحنه ها
گفتار دوم: اسلحه شناسی جنایی
بند اول: پوکه
بند دوم: مرمی
بند سوم: زاویه و فاصله تیراندازی
بند چهارم: فاصله شلیک
بند پنجم: سلاح های گرم
بند ششم: آثار ناشی از شلیک با سلاح های گرم بر بدن
بند هفتم: زاویه شلیک
بند هشتم: نوع سلاح
بند نهم: بافت های مورد اصابت پس از شلیک گلوله یا ساچمه و اصابت به بدن
بند دهم: اقدامات آزمایشگاه اسلحه شناسی جنایی
مبحث دوم: علوم بیومتریک
گفتار اول: روش های بیومتریک
الف)انگشت نگاری :
ب) تشخیص هویت با استفاده از عنبیه چشم
ج)نحوه حرکت افراد:
د(صدا :
ه)فناوری بیومتریک تشخیص چهره:
و)دست خط و امضا
ز) DNA در مبحث علوم زیستی مشروحا بحث گردیده است
ژ)سایر روش های مورد استفاده در فناوری بیومتریک
مبحث سوم: پزشکی قانونی
گفتار اول: مقدمه و تاریخچه
گفتار دوم: وظایف پزشکی قانونی
گفتار سوم: نقش نظریات پزشکی قانونی در دادرسی های کیفری
گفتار چهارم:مرگ و بررسی اجساد از دیدگاه پزشکی قانونی
بند اول: سردی جسد
بند دوم:کبودی نعشی
بند سوم: جمود نعشی
بند چهارم:علایم دیررس فساد نعشی یا گندیدگی جسد
بند پنجم:مرمری شدن
بند ششم: صابونی شدن
بند هفتم: مومیایی شدن
گفتار پنجم: نبش قبر
گفتار ششم: بازسازی چهره از روی جمجمه
مبحث چهارم:گیاه شناسی جنایی
گفتار اول:دانش اکولوژی
فصل چهارم :چالش ها و راهکارها
مبحث اول: چالش های مرتبط با گیاه شناسی جنایی
مبحث دوم: چالش های مرتبط با تشخیص گفتار و اصوات
مبحث سوم: چالش ها و موانع استفاده از اثر انگشت
مبحث چهارم: چالش های مرتبط با فناوری بیومتریک تشخیص چهره
مبحث پنجم : چالش های مرتبط با پزشکی قانونی
مبحث ششم: چالش های اخلاقی با پزشکی قانونی ژنتیک
بند اول: راهکارها
مبحث هفتم: چالش های مربوط به کارشناسی تصادفات
مبحث هشتم: چالش های مربوط به ادله علمی
مبحث نهم: چالش های استفاده از ادله بیومتریک در تشخیص هویت
مبحث دهم: چالش های مرتبط با کارشناسان دادگستری در روند رسیدگی به دعاوی کیفری
بند اول: راهکارهای پیشنهادی
مبحث یازدهم: موانع و چالش های مرتبط با شناسایی اشخاص و کشف جرایم از طریق عکس و تصاویر
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری
پیشنهادات
منابع
Abstract
کلیدواژه ها
- بیومتریک
- اثبات جرایم