نقش کفر در ارث و مقایسه آن با فقه عامه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نقش کفر در ارث و مقایسه آن با فقه عامه
عنواننقش کفر در ارث و مقایسه آن با فقه عامه
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوحسین جدیدی
استاد راهنمامحسن قاسمی
استاد مشاورمجید عباس ابادی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



نقش کفر در ارث و مقایسه آن با فقه عامه عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین جدیدی، با راهنمایی محسن قاسمی و با مشاوره مجید عباس ابادی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

کفر یعنی پوشاندن، و به کسی کافر می گویند که حقیقتی را انکار کرده و می پوشاند. در فقه کافر به کسی می گویند که منکر خدا، رسالت پیامبر اسلام(ص)و یا یکی از ضروریات دین باشد.یکی از مسایل بحث برانگیز در ارث، مسیله ی توارث مسلمان و کافر می باشد و این که کفر چه نقشی در ارث دارد و آیا مسلمان از کافر و بالعکس ارث خواهند برد. این موضوع تحت عنوان مانعیت ارث در مذاهب اسلامی( امامیه و اهل سنت)آمده است . مطابق فتوای امامیه و حقوق ایران مسلمان از کافر ارث می برداما کافر ارث نمی برد.اما مطابق نظرات مذاهب چهار گانه اهل سنت بین ایشان هیچ گونه توارثی نخواهد بود.اقیلت های دینی نیز به مشکلاتی بر خورده اند که، گاهی از ماده ی ۸۸۱ مکرر قانون مدنی سوءاستفاده هایی می شود و باعث محروم شدن بعضی از وراث خواهد شد. موضوع مذکور در این پایان نامه بحث شده و با طرحی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی داده اند، ممکن است که در ذیل ماده ی۸۸۱ مکررقانون مدنی، اقلیت ها مستثنی شوند، لکن هنوز تصمیمی در مجلس شورای اسلامی گرفته نشده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول:کلیت

مبحث اول:مفهوم،اسباب و انواع کفر ۵

گفتار اول: معنای لغوی ۵

گفتار دوم: معنای اصطلاحی ۶

گفتار سوم: فرق شرک با کفر ۸

گفتار چهارم: مراتب شرک ۸

بند اول: شرک ذاتی ۸

بند دوم: شرک در خالقیت و فاعلیت ۸

بند سوم: شرک در عبادت و اطاعت ۸

بند چهارم: شرک صفاتی ۸

گفتار پنجم: اسباب کفر ۱۰

گفتار ششم: انواع کفر ۱۲

بند اول:انکار از روی علم ۱۲

بند دوم:انکار بدون علم ۱۳

بند سوم:کفر برایت ۱۳

بند چهارم:کفر ترک اوامر الهی ۱۴

بند پنجم:کفر به معنای ترک شکر ۱۴

مبحث دوم:مفهوم و انواع کافر ۱۵

گفتار اول: کافر در لغت ۱۵

گفتار دوم:کافر در اصطلاح فقه ۱۶

بند اول:اهل کتاب ۱۶

بند دوم: مرتد ۱۷

بند سوم: کافر اصلی ۱۷

گفتار سوم: کافر در اصطلاح کلام ۱۷

بند اول:کافر غیر توحیدی ۱۸

بند دوم:کافر توحیدی ۱۸

گفتار چهارم: آیا اهل کتاب کافرند ؟ ۱۹

گفتار پنجم: کافر از دیدگاه شیعه و اهل تسنن ۲۷

بند اول: دیدگاه فقهای شیعه ۲۸

بند دوم: اهل تسنن ۳۱

مبحث سوم: موانع ارث ۳۵

گفتار اول: موانع ارث در فقه امامیه ۳۶

گفتار دوم: موانع ارث در حقوق ایران ۳۷

بند اول: کفر ۳۷

بند دوم:لعان ۳۸

بند سوم: قتل ۳۸

بند چهارم: برده بودن ۳۹

بند پنجم :زنا زادگی(نسب نا مشروع) ۳۹

گفتار سوم: موانع ارث در مذهب اهل تسنن ۳۹

بند اول مذهب حنفی ۴۰

بند دوم مذهب مالکی ۴۰

بند سوم: مذهب حنبلی ۴۰

بند چهارم:مذهب شافعی ۴۰

فصل دوم: نقش کفر در ارث از دیدگاه مذهب امامیه و حقوق ایران

مبحث اول: امامیه ۴۲

گفتار اول: ارث بردن مسلمان از غیرمسلمان ۴۷

بند اول :اجماع فقها ۴۷

بند دوم: مقتضای قاعده ۴۷

بند سوم: روایات خاص ۴۸

گفتار دوم: حاجب بودن وارث مسلمان از ارث بردن وارث غیر مسلمان ۵۳

گفتار سوم: عدم حجب در صورتی که وارث صغیر باشد ۶۰

گفتار چهارم: امکان منع از حجب ضمن عقد ذمه ۶۵

گفتار پنجم: توارث کفار از یکدیگر از نگاه فقهای شیعه ۶۷

بند اول: ارث بردن مرتد از کافر اصلی ۶۸

بند دوم: میراث مرتد ۶۹

بند سوم: گرایش به اسلام قبل یا بعد از تقسیم ترکه ۷۰

الف: مورث مسلمان و وارث کافر واحد ۷۱

ب: مورث مسلمان وارثین کافر ۷۲

ج: مورث زنی که فرزندانش کافر باشد ۷۲

د : مورث شوهر و همسر مسلمان و فرزندان کافر ۷۳

بند چهارم: اسلام آوردن ورثه کافر پس از تقسیم بخشی از میراث ۷۴

بند پنجم: توارث مجوسیان در بین خود ۷۵

مبحث دوم: مانعیت کفر درحقوق ایران ۷۹

گفتار اول: مورث مسلمان ۸۰

بند اول: مورث مسلمان ، ورثه مسلمان ۸۰

بند دوم: مورث مسلمان،ورثه کافر ۸۱

الف: مورث مسلمان، ورثه بعضی کافروبعضی مسلمان ۸۲

ب: مورث مسلمان، ورثه کافر(غیر مرتد) ۸۲

گفتار دوم: مورث کافر، ورثه مسلمان ۸۳

بند اول: مورث کافر (غیر مرتد)، ورثه کافر(غیر مرتد) ۸۳

بند دوم: مورث کافر، ورثه بعضی کافرو بعضی مسلمان ۸۴

بند سوم: اسلام آوردن کافر قبل و بعد از تقسیم ترکه ۸۴

گفتار سوم: مورث و ورثه کافر (غیر مرتد) ۸۵

بند اول: مورث مرتد ، ورثه کافر ( غیر مرتد) ۸۷

بند دوم: مورث مرتد، ورثه مرتد ۸۷

گفتار چهارم: وضعیت ارث مذاهب مختلف در ایران ۸۷

بند اول: ارث اقلیت های دینی در ایران ۹۲

بند دوم: اصلاح ماده ۸۸۱ مکرر قانون مدنی ۹۵

۱ طرح مسیله ۹۶

۲ مبانی فقهی ماده (۸۸۱) مکرر قانون مدنی ۹۷

سه نکته پیرامون طرح ۹۸

فصل سوم: مانعیت کفر در مذاهب اصلی فقه عامه

مبحث اول: دیدگاه اهل سنت درخصوص ارث بردن مسلمان از کافر ۱۰۰

گفتار اول: مانعیت کفر از توارث در مذهب حنفی ۱۰۱

بند اول: اشنایی اجمالی با مذهب حنفی ۱۰۱

بند دوم: نظریات فقهای حنفی ۱۰۲

بند سوم: دلایل مذهب حنفی ۱۰۳

گفتار دوم : مانعیت کفر از توارث در مذهب مالکی ۱۰۴

بند اول: آشنایی اجمالی با مذهب مالکی ۱۰۴

بند دوم: نظریات فقهای مالکی ۱۰۵

بند سوم: دلایل مذهب مالکی ۱۰۵

۱ حدیث اسامه بن زید ۱۰۵

۲ حدیث علی بن ابی طالب(ع) ۱۰۶

۳ حدیث محمد بن اشعث ۱۰۶

گفتار سوم: مانعیت کفر از توارث در مذهب شافعی ۱۰۷

بند اول: اشنایی اجمالی با مذهب شافعی ۱۰۷

بند دوم: نظرات فقهای شافعی ۱۰۸

بند سوم: دلایل مذهب شافعی ۱۰۹

۱ حدیث اسامه بن زید ۱۰۹

۲ حدیث علی بن الحسین(ع) ۱۰۹

۳ حدیث عبد الله بن عمر ۱۰۹

گفتار چهارم: مانعیت کفر از توارث در مذهب حنبلی ۱۱۰

بند اول: اشنایی اجمالی با مذهب حنبلی ۱۱۰

بند دوم: نظرات فقهای مذهب حنبلی ۱۱۱

بند سوم: دلایل مذهب حنبلی ۱۱۲

۱ روایت اسامه بن زید ۱۱۲

۲ روایت عبد الله بن عمرو ۱۱۲

۳ قطع موالات مسلمان از کافر ۱۱۲

مبحث دوم: اشکال فقهای شیعه به اهل سنت ۱۱۲

گفتار اول: اختلافات مذاهب اسلامی ۱۱۳

گفتار دوم: ارایه راه حل برای برخی از اختلافات موجود بین مذاهب اسلامی ۱۱۵

نتیجه‏گیری: ۱۱۶

منابع و مآخذ: ۱۱۸

کلیدواژه ها

  • فقه
  • ارث
  • اهانت به مقدسات
  • شرک
  • برایت
  • شافعی
  • مسلمان
  • کفر
  • مانع
  • قانون مدنی

مواد مرتبط