واژه دولت به مفهوم یکی از قوای سه‌گانه در قانون اساسی
واژه دولت به مفهوم یکی از قوای سه‌گانه در قانون اساسی نام مقاله ای است از خیر الله پروین و مهدی نورایی که در شماره چهار دوره پنجاه و یک (زمستان 1400) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
تعدد معانی حقیقی یک لفظ را در علم منطق و اصول مشترک لفظی گویند که در مقابل مشترک معنوی از آن یاد می‌شود. در قانون اساسی برخی کلید‌واژگان از حیث لفظ مشترک‌اند و از حیث معنا و مفهوم، معانی متعددی را در بر‌می‌گیرند. فهم معنا و مفهوم دقیق واژگان مذکور برای جلوگیری از لوث مسئولیت‌ها و ممانعت از تداخل وظایف و کارکردها و موازی‌کاری نهادها به‌نحوی که به اتلاف سرمایه‌ها و ایجاد چالش‌های حقوقی منجر شود، مهم و ضروری است. بر این اساس در این مقاله مفهوم دانشواژه دولت در قانون اساسی بررسی و از مجموع چهار دسته معانی دولت در این قانون به بررسی یک دسته از معنای آن اکتفا شده است. در این دسته از معانی دولت مفاهیم قوه مجریه خاص و قوه مجریه عام قابل مشاهده است. روش به‌کاررفته در این مقاله برای پاسخ به پرسش اصلی این پژوهش در خصوص مفهوم دولت در قانون اساسی به‌صورت تحلیلی است. در مفهوم‌شناسی واژه دولت در قانون اساسی، فرضیه این پژوهش آن است که دانشواژه «دولت» در 8 اصل به معنای قوه مجریه به‌کار رفته است. لکن تمام نهادهای زیرمجموعه قوه مجریه به معنای اعم را در برنمی‌گیرد. مطالعات صورت‌گرفته نشان میدهد دولت در اصول 29، 43، 44، 147، 151 و 170 به معنای عام و در اصول 52، 80 به معنای خاص است.
کلیدواژه‌ها
- دولت
- قانون اساسی
- قوه مجریه به معنای عام
- قوه مجریه به معنای خاص