وظایف و اختیارات متولی وقف در فقه امامیه و حقوق ایران

عنوان	وظایف و اختیارات متولی وقف در فقه امامیه و حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	علی مبشری حسنی
استاد راهنما	جواد واحدی زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

وظایف و اختیارات متولی وقف در فقه امامیه و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط علی مبشری حسنی، با راهنمایی جواد واحدی زاده در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل دفاع گردید.

چکیده

وقف یکی از ماندگارترین مظاهر احسان و نیکوکاری و یکی از مصادیق والای غیر خواهی است. قانون مدنی در ماده ۵۵، وقف را حبس مال و تسبیل منفعت تعریف کرده است که پس از تحقق، دارای شخصیت حقوقی و دارایی مستقل از واقف گردیده و پس از تشکیل، نیازمند مدیری است که طبق شرایط واقف، آن را اداره نماید. اهمیت نهاد وقف و حفظ موقوفات، ضرورت وجود تولیت و اداره ی وقف را که از مهم ترین مباحث مربوط به موقوفات است نمایان می سازد؛ زیرا حفظ موقوفه، مستلزم اداری صحیح آن توسط مدیری توانا و مدبر است که با دقت نظر در نیت واقف و در موارد سکوت وقف نامد، با مراجعه به قانون و عرف در جهت اراده واقف، انجام وظیفه نماید. همچنین واقف می تواند بر متولی، ناظر قرار دهد که اعمال و عملکرد متولی را تحت نظارت اطلاعی یا استصوابی وی بگذارد. با وجود اهمیت نهاد وقف و نیز حساسیت اداره و نظارت آن توسط متولی و ناظر، قوانین موجود (قانون مدنی و قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه مصوب ۱۳۹۳/۱۰/۳)، راجع به صفات و ویژگی های متولی و ناظر از جمله دارا بودن او صافی چون اهلیت، کفایت، عدالت، اسلام ساکت می باشند؛ جز اینکه قانون تشکیلات و اختیارات، در تبصره ۴ ماده۷، راجع به وصف اهانت متولی و ناظر تصریح نموده است؛ بنابراین برای رفع ابهام در این خصوص، رجوع به منابع معتبر فقهی و آرای حقوق دانان امری ضروری است. شایان ذکر است که متولی و ناظر به لحاظ اقداماتی که در خصوص اداره ی موقوفه و نظارت بر آن، انجام می دهند، مستحق دریافت حق التولید و حق النظاره هستند. همچنین متولی و ناظر، امین موقوفه می باشند و در صورت تعدی یا تفریط با تخلفات دیگر (از قبیل مسامحه و اهمال)، ملزم به تادیه ی حقوق و وجوه و اموال و جبران خسارت ناشی از اعمال خود خواهند بود.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف– بیان مساله

ب– سوالات تحقیق

ج– پیشینه تحقیق

د– فرضیه های تحقیق

ه– اهداف تحقیق

و– روش تحقیق

ز– ساماندهی تحقیق

فصل اول: کلیات تحقیق ۱–۱– وقف

۱–۱–۱– مفهوم وقف

۱–۱–۱–۱– مفهوم لغوی وقف

۱–۱–۱–۲– مفهوم اصطلاحی وقف

۱–۱–۲– اقسام وقف و ماهیت حقوقی وقف

۱–۱–۲–۱– اقسام وقف

۱–۱–۲–۲– ماهیت حقوقی وقف

۱–۱–۳– ویژگی ها و شرایط صحت وقف

۱–۱–۳–۱– ویژگی های عقد وقف

۱–۱–۳–۲– شرایط صحت عقد وقف

۱–۲– تولیت

۱–۲–۱– مفهوم تولیت

۱–۲–۱–۱– مفهوم لغوی تولیت

۱–۲–۱–۲– مفهوم تولیت در فقه و حقوق

۱–۲–۲– اقسام تولیت و ماهیت حقوقی تولیت

۱–۲–۲–۱– اقسام تولیت

۱–۲–۲–۲– ماهیت حقوقی تولیت

۱–۲–۳– مقایسه تولیت با وصایت وکالت و نمایندگی

۱–۲–۳–۱– مقایسه تولیت با وصایت

۱–۲–۳–۲– مقایسه تولیت با وکالت

۱–۲–۳–۳– مقایسه تولیت با نمایندگی

فصل دوم: نحوه اداره موقوفه از نظر حقوق و فقه ۲–۱– مدیران وقف – شرایط و اوصاف ایشان

۲–۱–۱– مدیران وقف

۲–۱–۱–۱– متولی

۲–۱–۱–۲– ناظر

۲–۱–۲– شرایط و اوصاف مدیران وقف

۲–۱–۲–۱– شرایط ولالت بر وقف ( اوصاف متولی)

۲–۱–۲–۲– اوصاف مورد اشتراط

۲–۱–۳– اداره موقوفه

۲–۱–۳–۱– اداره موقوفه توسط شخص متولی

۲–۱–۳–۲– اداره موقوفه به وسیله سازمان اوقاف و امور خیریه

۲–۲– مراجع نصب و عزل مدیران وقف و نظارت بر وقف

۲–۲–۱– نصب مدیران وقف

۲–۲–۱–۱– مراجع نصب متولی

۲–۲–۱–۲– نصب ناظر

۲–۲–۲– عزل و انعزال مدیران وقف

۲–۲–۲–۱– نقش واقف در عزل متولی و ناظر

۲–۲–۲–۲– نقش اداره اوقاف در عزل متولی یا ممنوع المدخله نمودن وی یا ضم امین

۲–۲–۳– مرجع نظارت بر وقف

۲–۲–۳–۱– نظارت اشخاص و حاکم

۲–۲–۳–۲– نظارت سازمان اوقاف وامورخیریه

فصل سوم: حدود صلاحیت و وظایف متولیان اوقاف و امور خیریه (در فقه و حقوق) ۳–۱– نظام اداری حاکم بر تولیت

۳–۱–۱– حاکمیت اراده واقف– قانون و عرف

۳–۱–۱–۱– حاکمیت اراده واقف

۳–۱–۱–۲– حاکمیت عرف و قانون

۳–۱–۲– حدود صلاحیت مدیران وقف

۳–۱–۲–۱– استقلال چند متولی

۳–۱–۲–۲– اجتماع یا انضمام متولیان

۳–۱–۲–۳– حالت اطلاق

۳–۱–۳– وظایف و اختیارات مدیران وقف(متولی)

۳–۱–۳–۱– نگهداری مال موقوفه

۳–۱–۳–۲– تقسیم منافع و عایدات مال موقوفه

۳–۱–۳–۳– اجاره دادن مال موقوفه

۳–۲– وظایف و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه

۳–۲–۱– تصدی و نظارت بر امور موقوفات

۳–۲–۱–۱– موارد تصدی و لزوم دخالت اداره اوقاف و امور خیریه

۳–۲–۱–۲– اقدامات نظارتی اداره اوقاف بر موقوفات

۳–۲–۲– اقدامات شبه قضایی سازمان بر متولیان موقوفات

۳–۲–۲–۱– اداره کل تحقیق شعبه حقوقی – وظایف و صلاحیت آنها

۳–۲–۲–۲– چگونگی رسیدگی شعب تحقیق حقوقی

۳–۲–۳– اقدامات حمایتی سازمان اوقاف از موقوفات

۳–۲–۳–۱– حمایت قضایی

۳–۲–۳–۲– حمایت اداری و قانونی

نتیجه گیری

پیشنهادات

فهرست منابع و مآخذ

چکیده

کلیدواژه ها

• وقف
• متولی
• اختیارات
• شرایط
• حقوق
• تکالیف
• مسوولیت