وقف اموال فکری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
وقف اموال فکری
عنوانوقف اموال فکری
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوگلناز باقرپور شیانی
استاد راهنماخدیجه مرادی
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه



وقف اموال فکری عنوان پایان نامه ای است که توسط گلناز باقرپور شیانی، با راهنمایی خدیجه مرادی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه دفاع گردید.

چکیده

وقف عبارت از آن است که مالی از سوی مالک برای هدف خیری اختصاص یابد و منافع آن به طور دایمی، در جریان استفاده برای آن هدف ، مصرف شود . اختصاص مال علاوه بر این که آن را از دارایی مالک و واقف برای همیشه خارج می کند یک شخصیت حقوقی مستقل به وجود می آورد که مثل هر شخص دیگری از ویژگی استقلال دارایی و نام و سرمایه بهره مند می گردد. حقوق (مالکیت) معنوی یا فکری از سوی دیگر، اموالی اعتباری و غیر مادی هستند که جامعه به دانشمندان صاحب اندیشه و ابتکار خود اعطاء کرده است. با توجه به گسترش این نوع اموال امروزه بحث قابلیت وقف این اموال مطرح می گردد. از نمای قانون مدنی در بخش قرارداد وقف این گونه برمی آید که منظور از عین ، مالی است که امکان بهره برداری از اصل آن بدون اینکه با بهره برداری از اصلش بکاهد، ممکن است. با گشایش تنگنای موجود برای وقف این حقوق از دریچه موضوع آن درباره ی رکن قبض حقوق مالکیت فکری در راستای انعقاد قرارداد وقف نیز پیدایش قبض معنوی را درباره ی آن کافی بدانیم. غالب افراد با محدود کردن وقف به عین، موقتی بودن حقوق مالکیت معنوی ، عدم قابلیت قبض این حقوق و ... پذیرش وقف آن را منطقی نمی دانند. اما در مقابل با بررسی تحلیلی موضوع می توان به این نتیجه رسید که عینیت مال موقوفه نه مبتنی بر کتاب یا سنت است نه ، حداقل در حال حاضر پایه های منطقی قابل توجیه دارد. حقوق (مالکیت) معنوی مثل هر مال دیگری به تناسب ویژگی های خود قابل قبض و اقباض هستند و می توانند برای تمام مدت خود (به طور ابدی) و با قطع ارتباط از سوی صاحب آن ها ، وقف شوند و این حقوق طبق کنوانسیون ها و قوانین دارای مالیت هستند همچنین قابلیت بقاء دربرابر انتفاع دارند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۲

بیان مساله اساسی تحقیق به طور کلی : ۳

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ۴

مرور ادبیات و سوابق مربوطه ۵

جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق : ۵

اهداف مشخص تحقیق : ۵

سوالات تحقیق : ۶

فرضیه ها : ۶

روش تحقیق و گردآوری : ۶

ساختار تحقیق : ۷

فصل اول ۸

مفاهیم ، مبانی ، شرایط ۸

مبحث اول : تعاریف و ویژگی ها ۹

گفتار اول : تعریف وقف ۹

بند اول : تعریف وقف در لغت ۹

بنددوم : معنای فقهی وقف ۱۰

بندسوم: معنای حقوقی وقف ۱۶

گفتار دوم :ویژگی ها و انواع وقف ۱۷

بند اول : ویژگی های وقف ۱۷

عنوان صفحه

بنددوم : انواع وقف ۲۱

مبحث دوم : عمل حقوقی منشا وقف ، شرایط انعقاد وقف و مال موقوفه و شخصیت حقوقی وقف ۲۴

گفتار اول : عمل حقوقی منشا وقف ۲۴

گفتار دوم : شرایط انعقاد وقف ۲۹

بند اول : تراضی ۲۹

بند دوم : قبض مال موقوفه ۲۹

بندسوم : جهت مشروع ۳۱

بند چهارم : ابراز اراده ۳۲

بند پنجم : اثبات وقف ۳۲

بند ششم : اهلیت ۳۲

بند هفتم : موضوع عقد ۳۳

بند هشتم : مال موضوع وقف ۳۳

گفتار سوم : شرایط واقف و موقوف علیهم ۳۵

بند اول :واقف ۳۵

بند دوم : موقوف علیه ۳۷

گفتار چهارم : شرایط مال موقوفه ۳۹

بند اول : تعریف مال و مالیت ۳۹

بند دوم : شرایط مال موقوفه در فقه ۴۳

بند سوم : شرایط عمومی مال موقوفه ۴۶

بند چهارم : شرایط اختصاصی مال موقوفه ۴۸

عنوان صفحه

بند پنجم : وقف کلی ۴۸

بند ششم : وقف منفعت ۴۹

بند هفتم : وقف دین ۵۰

بند هشتم : وقف مال مشاع ۵۰

بند نهم : شرایط مال موقوفه در حقوق ایران ۵۱

گفتار پنجم : صیغه وقف ۵۳

بند اول: تعریف ۵۳

بنددوم: خلاصه حکم فقهی ۵۳

گفتار ششم : صدقه وتمایز آن با وقف ۵۶

بند اول : تعریف ۵۶

بند دوم : صدقه در وقف ۵۷

گفتار هفتم : آثار عقد وقف ۵۹

بند اول : انتقال مالکیت مال از واقف ۵۹

بند دوم : حبس شدن مال موقوفه ۵۹

بند سوم : لزوم استفاده از منافع در چهارچوب غرض واقف ۶۰

بند چهارم : قطع کامل ارتباط واقف با مال ۶۰

گفتار هشتم : شخصیت حقوقی ۶۱

بنداول : ایجاد شخصیت حقوقی ۶۱

بند دوم : تعریف شخصیت حقوقی در قانون مدنی ۶۱

بند سوم : شخصیت حقوقی وقف در دانش حقوق ۶۳

عنوان صفحه

بند چهارم : شخصیت حقوقی وقف در حقوق ایران ۶۴

مبحث سوم : شرایط اداره ، پایان وقف ۶۷

گفتار اول : اداره وقف ۶۷

گفتار دوم پایان ( انهاء ) وقف ۶۹

بند اول : تعریف ۶۹

فصل دوم ۷۰

تعاریف،مفاهیم ، مبانی و ویژگی های مالکیت فکری ۷۰

مبحث اول : تعاریف و تاریخچه ۷۱

گفتار اول : تعریف مالکیت فکری ( معنوی ) ۷۱

بند اول : انتقادبرعبارت – حقوق معنوی ۷۱

بند دوم : تعریف مالکیت فکری در اصطلاح و مصادیق آ ن ۷۳

بند سوم : مالکیت معنوی از منظر حقوق ۷۷

بند چهارم : مالکیت فکری در حقوق ایران ۷۸

گفتار دوم : تاریخچه حقوق مالکیت فکری ۷۹

مبحث دوم : دیدگاه فقهای شیعه ، جایگاه و مالیت مالکیت فکری ۸۱

گفتار اول : دیدگاه فقهای شیعه درباره حقوق مالکیت معنوی ۸۱

بند اول : دلایل مخالفان حقوق مالکیت معنوی ۸۱

بند دوم : دلایل موافقان حقوق مالکیت معنوی ۸۶

گفتارسوم : جایگاه حقوق مالکیت فکری در حقوق اموال ۹۹

بند اول : رابطه بین پدیدآورنده و پدیده فکری ۹۹

عنوان صفحه

بند دوم : عینی یا دینی بودن حقوق مالکیت فکری ۱۰۱

بند سوم : مثلی یا قیمی بودن حقوق مالکیت فکری ۱۰۳

گفتار سوم : مالیت حقوق مالکیت فکری ۱۰۴

بند اول : مالیت پدیده فکری ۱۰۴

بند دوم : زمان مالیت یافتن حقوق مالکیت فکری ۱۰۵

بند سوم : زوال مالیت حقوق مالکیت فکری ۱۰۵

بند چهارم : جایگاه حقوق مالکیت معنوی ( فکری ) ۱۰۶

گفتار چهارم : مبانی فقهی – حقوقی مالکیت معنوی (فکری ) ۱۰۷

بنداول : مالکیت معنوی ناشی از کار و مربوط به حقوق کار ۱۰۷

بند دوم : مالکیت معنوی ناشی از شخصیت آفریننده اثر است : ۱۰۸

گفتارپنجم : حقوق معنوی یک نوع مالکیت است ۱۰۸

مبحث سوم : رابطه حقوق معنوی با سایر حقوق ، ویژگی ها و زوال حقوق مالکیت معنوی ۱۱۲

گفتار اول : رابطه حقوق معنوی با سایر حقوق ۱۱۲

بند اول: حقوق مالکیت معنوی و حقوق عمومی و خصوصی ۱۱۲

بند دوم : حقوق معنوی وحقوق مالی و غیر مالی ۱۱۲

بند سوم : حقوق معنوی و حقوق عینی و دینی ۱۱۳

بند چهارم : حقوق معنوی و اموال منقول و غیر منقول ۱۱۴

گفتار دوم : ویژگی های حقوق مالکیت معنوی ۱۱۵

بند اول : غیر مادی بودن حقوق مالکیت معنوی ۱۱۵

بند دوم : انحصاری بودن حقوق (مالکیت ) معنوی ۱۱۵

عنوان صفحه

بند سوم : موقتی بودن حقوق معنوی ۱۱۶

بند چهارم : این حقوق مبتنی بر دانش و اطلاعات هستند ۱۱۶

بند پنجم : جهانی شدن این حقوق ۱۱۶

گفتارسوم : زوال حقوق مالکیت فکری ۱۱۷

فصل سوم ۱۱۹

مبانی فقهی –حقوقی وقف پذیری یا وقف ناپذیری اموال فکری ۱۱۹

مبحث اول : بطلان وقف حقوق مالکیت معنوی ۱۲۰

گفتار اول : بطلان وقف حقوق ( مالکیت ) معنوی به دلیل ویژگی های خود نهاد وقف ۱۲۱

بند اول : لزوم عینیت موقوفه ۱۲۱

بند دوم : عین موقوفه باید قابل قبض و اقباض باشد ۱۲۳

بند سوم : لزوم قابلیت بقا موقوفه در مقابل انتفاع ۱۲۳

بند چهارم: تابید و دایمی بودن وقف ۱۲۴

گفتار دوم : بطلان وقف ناشی از خود حقوق مالکیت معنوی ۱۲۶

بند اول : عدم مالیت حقوق مالکیت معنوی ۱۲۶

بند دوم : از جهت مبنای حقوق مالکیت معنوی ۱۲۷

بند سوم : محدودیت قانونی انتقال این حقوق ۱۲۷

بند چهارم : بقای حقوق معنوی برای پدیدآورنده ۱۲۸

مبحث دوم : صحت وقف حقوق مالکیت معنوی ۱۲۸

گفتار اول : عدم لزوم عینیت موقوفه ۱۲۹

بند اول : به لحاظ مبنایی و تاریخی ۱۲۹

عنوان صفحه

بند دوم : به لحاظ سنت ۱۳۰

بند سوم : به لحاظ دیدگاه فقها ۱۳۱

بند چهارم : به لحاظ قانون ۱۳۲

بند پنجم : عدم جریان علل ممنوعیت وقف منفعت و کلی در حقوق مالکیت معنوی ۱۳۴

بند ششم : عمومات و اطلاقات متون شرعی ۱۳۵

بند هفتم : اصل اباحه ۱۳۶

بند هشتم : اصل صحت ۱۳۶

بند نهم : عرف ۱۳۷

بند دهم : بنای عقلاء ۱۳۷

بند یازدهم : گستردگی دامنه وقف و امضایی بودن آن ۱۳۸

گفتار دوم : عینیت داشتن حقوق مالکیت معنوی ۱۳۸

بند اول : عین در دید قوانین ۱۳۸

بند دوم : عین در دیدگاه فقها و حقوقدانان ۱۴۸

گفتارسوم : امکان قبض حقوق مالکیت معنوی ۱۴۹

بند اول : به لحاظ فقهی ۱۴۹

بند دوم : به لحاظ حقوقی ۱۵۰

گفتار چهارم : عدم لزوم ماندگاری مال موقوفه ۱۵۱

گفتار پنجم : قابلیت بقاء حقوق مالکیت معنوی در مقابل انتفاع ۱۵۱

گفتار ششم : بی تاثیری موقت بودن حقوق مالکیت معنوی ۱۵۳

گفتارهفتم : طبیعت و ویژگی های حقوق مالکیت معنوی مانع وقف نیست ۱۵۴

عنوان صفحه

بند اول : مالیت حقوق مالکیت معنوی ۱۵۴

بند دوم : حمایتی بودن این امر منافاتی با قابلیت وقف آنها ندارد ۱۵۵

بند سوم : در مورد محدودیت انتقال حقوق مالکیت معنوی ۱۵۵

بند چهارم : بقای حقوق معنوی برای پدیدآورنده نیز مانعی در صحت وقف نیست ۱۵۶

فصل چهارم ۱۵۷

خلاصه ، نتیجه و پیشنهادات ۱۵۷

مبحث اول : خلاصه ۱۵۸

بند اول : خلاصه فصل اول ۱۵۸

بند دوم : خلاصه فصل دوم ۱۶۸

بند سوم : خلاصه ی فصل سوم ۱۷۶

مبحث دوم : نتیجه ۱۸۵

مبحث سوم : پیشنهادات ۱۸۸

فهرست منابع و ماخذ ۱۸۹

کلیدواژه ها

  • واژه گان وقف
  • مال موقوفه
  • عین
  • قبض
  • وقف اموال معنوی
  • قبض معنوی
  • تراضی
  • عین (مال)
  • قبض (گرفتن)
  • وقف