وقف جنگل ها و مراتع در حقوق ایران و فقه امامیه
 | |
| عنوان | وقف جنگل ها و مراتع در حقوق ایران و فقه امامیه |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | مهدی علیزاده |
| استاد راهنما | عبدالرضا اصغری |
| استاد مشاور | محمدعلی سعیدی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم اسلامی رضوی |
وقف جنگل ها و مراتع در حقوق ایران و فقه امامیه عنوان رساله ای است که توسط مهدی علیزاده، با راهنمایی عبدالرضا اصغری و با مشاوره محمدعلی سعیدی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه علوم اسلامی رضوی دفاع گردید.
چکیده
نهاد وقف در حقوق ایران و فقه امامیه دارای سرفصل مستقل و احکام و مقررات خاص برای ایجاد آثار حقوقی و فقهی می باشد. این تحقیق بنیادی به روش توصیفی و تحلیلی به تبیین جایگاه جنگل ها و مراتع در فقه امامیه و حقوق ایران پرداخته و موضوع وقف جنگل ها و مراتع را به طور ویژه در این نظام ها بررسی کرده و تاثیر قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع بر آن ها را مشخص ساخته است. علاوه بر آنکه به طور ضمنی و اختصار به تبیین و تطبیق وضعیت وقف در این دو نظام نیز پرداخته است. این تحقیق برپایه استدلال های مبتنی بر مبانی نظام های حقوق ایران و فقه امامیه اثبات کرده که حکم وقف جنگل ها و مراتع طبیعی و غیرطبیعی با یکدیگر متفاوت می باشد. حکم جنگل ها و مراتع طبیعی و خودرو بنا به استدلا های ارایه شده این است که جزء انفال، ثروت ها و اموال عمومی و در شمار مشترکات می باشد، بنابراین به همه افراد جامعه تعلق دارد و آنان تنها می توانند از منافع آن ها بهره مند شوند. هیچ کس از افراد جامعه نمی تواند اصل آن ها را با سببی از اسباب تملک و ادعای مالکیت نسبت به آن ها کنند. همچنین به طور مستدل اثبات شده که اداره این قسم از جنگل ها و مراتع بنا به ماهیت عمومی آن ها باید با حاکیمت باشد و استفاده از آن ها باید با اذن حکومت اسلامی و رعایت مقررات مربوط به آن ها باشد، بنابراین وقف آن ها به دلیل نبود شرط مالکیت و برخی شرایط لازم دیگر در عین موقوفه امکان ندارد و صحیح نیست، اما جنگل ها و مراتع غیرطبیعی که انسان ها آن ها را ایجاد کنند، به دلیل آنکه دارای مالکیت؛ اعم از خصوصی یا دولتی می گردد، بنا به ادله و استدلا های فقهی و حقوقی می تواند موضوع وقف واقع شود و هرگاه شرایط صحت وقف در آن ها فراهم گردد، وقف آن ها صحیح می باشد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
الف طرح مسیله
ب پرسشها
پ فرضیهها
ت پیشینه تحقیق
ث ضرورت تحقیق
ج اهداف تحقیق
چ جنبههای جدید بودن موضوع
ح نوع تحقیق
بخش اول: مفاهیم و تقسیمات جنگل ها، مراتع و انفال
فصل اول: مفهوم و اقسام جنگل و مراتع
گفتار اول: مفهوم جنگل و اقسام آن
مبحث اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی جنگل
۱ مفهوم لغوی جنگل
۲ مفهوم اصطلاحی جنگل در دانش جنگلشناسی
۳ مفهوم اصطلاحی جنگل و اراضی جنگلی در دانش حقوق
مبحث دوم: اقسام جنگل ها
گفتار دوم: مفهوم مراتع و اقسام آن
مبحث اول: مفهوم مراتع
۱ مفهوم لغوی مرتع
۲ مفهوم اصطلاحی مرتع در دانش مرتع و مرتع داری
۳ مفهوم اصطلاحی مرتع در دانش حقوق
مبحث دوم: اقسام مراتع
فصل دوم: مفهوم و اقسام انفال و ماهیت مالکیت آن
گفتار اول: مفهوم انفال
مبحث اول: مفهوم لغوی انفال
مبحث دوم مفهوم اصطلاحی انفال در فقه
مبحث سوم مفهوم اصطلاحی انفال در حقوق ایران
گفتار دوم: مصادیق و تقسیمات انفال و رابطه بین آن ها با مباحات و مشترکات
مبحث اول مصادیق و تقسیمات انفال و رابطه بین آن ها با مباحات و مشترکات در فقه امامیه
۱ مصادیق انفال در فقه امامیه
۲ تقسیمات انفال در فقه امامیه
۳ رابطه بین انفال با مباحات و مشترکات
مبحث دوم مصادیق و تقسیمات انفال و رابطه بین آن ها با مباحات و مشترکات در حقوق ایران
۱ مصادیق انفال در حقوق ایران
۲ تقسیمات انفال در حقوق ایران
۳ رابطه بین انفال با مباحات و مشترکات
گفتار سوم: ماهیت مالکیت انفال
مبحث اول ماهیت مالکیت انفال در فقه امامیه
۱ زمان حضور پیامبرH و امام معصومL
۲ عصر غیبت امام معصوم &#۶۱۴۹۵;
مبحث دوم ماهیت مالکیت انفال در حقوق ایران
۱ ماهیت شخصی انفال
۲ ماهیت حاکمیتی انفال
فصل سوم: مفهوم وقف و اقسام آن
گفتار اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی وقف
مبحث اول: مفهوم لغوی وقف
مبحث دوم: مفهوم اصطلاحی وقف
۱ مفهوم اصطلاحی وقف در فقه
۲ مفهوم اصطلاحی وقف در حقوق ایران
گفتار دوم: اقسام وقف
مبحث اول: وقف به اعتبار وجود و نوع موقوف علیه
۱ وقف دارای موقوف علیه
۲ وقف بدون موقوف علیه
مبحث دوم: وقف به اعتبار مطلق و مقید بودن انتفاع منفعت
۱ وقف منفعت
۲ وقف انتفاع
مبحث سوم: وقف به اعتبار تعلق منفعت به موقوف علیه
۱ تملیک منفعت به موقوف علیه
۲ صرف منافع بر موقوف علیه بدون تملیک
۳ انتفاع مستقیم موقوف علیه با استیفای منفعت
مبحث چهارم: وقف به اعتبار دوام و انقطاع آن
۱ وقف موبد
۲ وقف منقطع
مبحث پنجم: وقف به اعتبار طلق یا مشاع بودن عین موقوفه
۱ وقف طلق و غیرمشاع
۲ وقف مشاع
بخش دوم: حکم فقهی و حقوقی وقف جنگل ها و مراتع
فصل اول: شرایط انعقاد وقف جنگل ها و مراتع
گفتار اول: انشای وقف جنگل ها و مراتع
مبحث اول: ایجاب
۱ ایجاب لفظی
۲ ایجاب فعلی
مبحث دوم: قبول وقف
گفتار دوم: قبض جنگل ها و مراتع و کیفیت آن
مبحث اول: مفهوم قبض
مبحث دوم: حکم قبض وقف
مبحث سوم: کیفیت قبض
فصل دوم: شرایط واقف جنگل ها و مراتع
گفتار اول: بلوغ
گفتار دوم: عقل
گفتار سوم: قصد و اختیار
گفتار چهارم مالکیت و اهلیت تصرف
مبحث اول: شرط مالکیت و اهلیت تصرف در فقه امامیه
مبحث دوم: شرط مالکیت و اهلیت تصرف در حقوق ایران
فصل سوم: شرایط موقوفه بودن جنگل ها و مراتع
گفتار اول عین بودن
گفتار دوم موجود بودن
گفتار سوم معلوم و معین بودن
گفتار چهارم بقای عین
گفتار پنجم قابلیت تملیک
گفتار ششم تعلق نداشتن به غیر
گفتار هفتم امکان قبض
گفتار هشتم مهیا بودن برای انتفاع
گفتار نهم دارای انتفاع منفعت حلال
فصل چهارم: موقوف علیه جنگل ها و مراتع
گفتار اول موجود بودن
گفتار دوم معین بودن
گفتار سوم شرعی و مسلمان بودن موقوف علیه
نتیجهگیری
پیشنهادات
الف بررسی تفصیلی و جامع مباحث انفال، ثروت ها و اموال عمومی در فقه
ب اختصاص سرفصل مستقل به جنگل ها و مراتع در فقه
پ گرایش فقهی به ماهیت حاکمیتی انفال، ثروت ها و اموال عمومی در عصر غیبت
ت تفصیل مباحث وقف در حقوق ایران
فهرست منابع
منابع فارسی
کتابها
مقالات
منابع عربی
قوانین و مقررات
کلیدواژه ها
- وقف
- جنگل ها و مراتع
- حقوق ایران
- فقه امامیه
- انفال
- ثروت ها و اموال عمومی
- مباحات