کنکاشی بر قاعدة محدود بودن رسیدگی دادگاه در قلمرو خواسته
کنکاشی بر قاعدة محدود بودن رسیدگی دادگاه در قلمرو خواسته نام مقاله ای از فریدون نهرینی و محمد خاکباز است که در شماره یکم ( بهار و تابستان 1400) فصلنامه حقوق خصوصی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
بی‌تردید یکی از مسائل مهم آیین تنظیم دادخواست و اقامة دعوا قاعدة «تعیین قلمرو رسیدگی دادگاه در محدودة خواسته» است. آنچه در این خصوص مهم و بنیادین جلوه می‌کند مشروعیت و ماهیت و همچنین حدود این قاعده است تا به دور از هر گونه ابهام روشن شود چه معیار و ضابطه‌ای قلمرو رسیدگی دادگاه را تعیین می‌کند و مشروعیت می‌بخشد یا آن را محدود یا به طور کلی ممنوع می‌کند. قاعدة محدود بودن رسیدگی دادگاه در قلمرو خواسته از روح و منطوق مواد مختلف و پراکندة قانون آیین دادرسی مدنی و برخی مبانی فقهی مرتبط با آن قابل استنباط است. یافته‌های تحقیق نشان داد رعایت این قاعدة امری و شکلی در همة مراحل دادرسی لازم و دارای ضمانت اجراهایی است. هرچند استثنائاتی بر این قاعده وارد است، آن استثنائات باید به طور محدود تفسیر شوند تا حرمت این قاعده و سایر اصول و قواعد حقوقی مرتبط با آن، از جمله اصل بی‌طرفی دادرس، حفظ شود. از این رو، محققان در تحقیق حاضر با اتخاذ روش توصیفی‌ـ تحلیلی به دنبال آن بودند که قاعدة یادشده و حدود اختیار دادگاه در افزودن یا کاستن از خواسته و عنوان دعوا را بر اساس اصول حقوقی و برخی مبانی فقهی بررسی کنند و در صورت امکان پیشنهادهایی ارائه دهند.
کلیدواژه ها
- اختیار دادگاه
- حدود خواسته
- خواسته