ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی

ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی: هرگونه تغییر در تولید، ارسال، دریافت، ذخیره و یا پردازش داده پیام با‌ توافق و قرارداد خاص طرفین معتبر است.

مواد مرتبط

• ماده 9 قانون تجارت الکترونیک
• ماده 219 قانون مدنی
• ماده 223 قانون مدنی
• ماده 22 قانون تجارت الکترونیک
• ماده 24 قانون تجارت الکترونیک
• ماده 26 قانون تجارت الکترونیک
• ماده 27 قانون تجارت الکترونیک

توضیح واژگان

داده پیام: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود.

قرارداد: عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. عقد با قرارداد مترادف هستند.در ماده 183 قانون مدنی به تعریف عقد پرداخته است.

نکات توضیحی

ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی با الهام از اصل ازادی اراده می گوید طرفین می توانند مفاد و مندرجات و شروط قرارداد منعقده فی ما بین را خود تعیین نمایند و در صورتی که خلاف قواعد امره نباشد معتبر است.

مفهوم ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی این است که قراردادهایی که با داده پیام از طریق اینترنت منعقد می شوند با همان طریق قابل تغییر و اصلاح هستند.

ماده 5 قانون تجارت الکترونیک در خصوص اعتبار قراردادهای خصوصی است. این ماده اتکاء کامل بر اصل ازادی قراردادها دارد. اگرچه این اصل در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته شده است، به لحاظ این که قانون تجارت الکترونیک دارای قواعد خاصی در اعمال انحصاری قواعد حقوقی در حوزه تجارت الکترونیکی است، شاید به مصلحت بود که در اجرای این قانون، قواعد اختیاری حوزه تجارت الکترونیکی کنار گذارده می شد و جهت رعایت نظم و یکپارچگی، قواعد حقوقی به نحو یکسان اجرا می شد. به ویژه، به لحاظ اینکه این قانون در اجرا نخستین بار در ایران تجربه می شود، اعمال یکسان ان برای فهم بهتر و اجرای سریع تر این قانون بسیار ضروری است که در ماده 5 کنار گذاشته شده است. در تکمیل ماده 5 قاعده دیگری در ماده 12 این قانون درج شده است که در هر حال براساس قواعد دلایل موجود، ارزش اثباتی داده پیام را صرفا به دلیل شکل و قالب ان نمیتوان رد کرد.

در قانون تجارت الکترونیکی ایران تصریحی در زمینه وضعیت تمیز ایجاب از پیشنهاد و دعوت به معامله نشده است فقط ماده 5 ان قانون را می توان مرتبط با بحث ایجاب و قبول دانست که در خصوص تشکیل توافق و قرارداد الکترونیکی بحث می کند و لازم می نماید که قانون گذار به صورت صحیح ان را پیشبینی نماید.

قراردادهایی که با داده پیام از طریق اینترنت منعقد میشوند با همان طریق قابل تغییر و اصلاح هستند. در این رابطه ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی اشعار می دارد: «هر گونه تغییر در تولید، دریافت، ذخیره و یا پردازش داده با توافق و قرارداد خاص طرفین مرتبط است. ولی در ماده 9 قانون امکان تبدیل و ادامه قراردادی که با داده پیام اغاز شده با اسناد کاغذی پیش بینی شده است بدون اینکه این تغییر بر حقوق و تعهدات قبلی طرفین اثر گذارد.

در حقوق ایران هر چند با تمسک به برخی از مواد قانون مدنی، از جمله مواد 219 و 223، می توان اعتبار و صحت قراردادهای الکترونیکی را اثبات نمود؛ با این حال، تصویب قانون تجارت الکترونیکی در سال 1382، به معاملاتی که از طریق اینترنت و سیستم های ارتباطی جدید انجام می گیرند، مشروعیت بخشید و روند روابط تجاری الکترونیکی را قاعده مند نمود. البته در این قانون، ماده ای که صریحا بر این امر، تاکید داشته باشد، وجود نداشته و تنها می توان به طور ضمنی از ماده 5 این قانون که اشعار می دارد: «هرگونه تغییر در تولید، ارسال، ذخیره، دریافت و یا پردازش داده پیام با توافق و قرارداد خاص طرفین معتبر است»، این اصل را مورد شناسایی قرار داد.

در تکمیل ماده 5، قاعده دیگری در ماده 12 قانون تجارت الکترونیک درج شده است که در هر حال براساس قواعد دلیل موجود، ارزش اثباتی داده پیام را صرفا به دلیل شکل و قالب ان نمی توان رد کرد.

علاوه بر قانون پایه حقوقی دیگر حمایت حریم خصوصی قرارداد است. رعایت شرایط قرارداد بین کاربر و رسا کاملا اصولی و قراردادی است. این شرایط در مورد اطلاعات خاص لازم الاتباع اند. این قراردادها در صورتی که مغایر ماده 10 قانون مدنی نباشند، بین طرفین لازم الاتباع اند. ماده 5 قانون تجارت الکترونیکی نیز مقرر می کند: هرگونه تغییر در تولید، ارسال، دریافت، ذخیره و یا پردازش داده پیام با‌ توافق و قرارداد خاص طرفین معتبر است. در این قراردادها می توان برای موارد نقض قرارداد، خسارت پیش بینی کرد و در صورتی که خسارت مقطوع مقرر شده باشد متخلف مکلف است خسارت وارده یا محقق را جبران کند.

مقالات مرتبط

• روش‌های انصراف از قراردادهای الکترونیکی در قانون تجارت الکترونیکی ایران
• حقوق و تکالیف متعاملین در بیع الکترونیک