مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست محیطی در انفال

مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی‌های زیست محیطی در انفال نام مقاله ای از غفور خوئینی و سعید کرمی است که در شماره پنجم (شهریور ۱۳۹۳) دوفصلنامه علمی دانش حقوق مدنی منتشر شده است.

چکیده

توجه به محیط زیست و حقوق مرتبط با آن مسأله­ای نوظهور است، تا جائی که امروزه حقوق محیط زیست، از زمرۀ حقوق اساسی و بنیادین بشر به حساب می­آید. دغدغۀ حفاظت از محیط زیست، بشر را به تدوین مقررات در سطح بین المللی واداشته است. اهمیت محیط زیست، به حدی است که هرچند معیار تقصیر، به عنوان یک ضابطۀ تمام عیار در مسئولیت مدنی مورد توجه حقوقدانان و قانونگذاران بوده است، اما با این حال، این امر به سمت «مسئولیت محض» سوق یافته است. نظام سنتی مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر، در حوزه آلودگی­های زیست محیطی جامعیت و کارایی مطلوب را ندارد؛ زیرا بسیاری از مصادیق   خسارت­های زیست محیطی با مبنای تقصیر، در اثبات با مشکلات مواجه می­شود. در نظام حقوق اقتصادی اسلام، انفال به عنوان مهم­ترین رهیافت محیط زیست، در تصرف دولت اسلامی است. لذا بررسی مسئولیت دولت از یک سو، با عنایت به نارسایی­های فنی و تکنولوژیک آن اجتناب ناپذیر به نظر می­رسد. از سوی دیگر، ایران به برخی از اسناد و کنوانسیونهای بین المللی پیوسته است و با توجه به نواقص نظام مسئولیت مدنی سنتی ضروری است که قوانین و مقررات روزآمد و متناسب با تحولات بین المللی در زمینه حفاظت و حمایت از محیط زیست با تغییرمبنای مسئولیت از تقصیر به محض تدوین شود.

کلیدواژه ها

• مسئولیت مدنی
• مسئولیت محض
• تقصیر
• جبران خسارت
• لاضرر

مواد مرتبط

• ماده ۹ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست
• ماده ۹۵۳ قانون مدنی
• ماده ۱۴۵ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۱۲ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۳۳۵ قانون مدنی
• ماده ۷ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۱۱ قانون مسئولیت مدنی
• ماده ۳۳۲ قانون مدنی
• ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
• ماده ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری
• ماده ۱۳ قانون مجازات اسلامی
• ماده ۳۴ قانون آلودگی هوا
• ماده ۲۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۲۵۸ قانون آیین دادرسی کیفری
• ماده ۲۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری