وصیت عام: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
== ماهیت == | == ماهیت == | ||
در مورد [[وصیت عهدی|عهدی]] یا [[وصیت تملیکی|تملیکی]] محسوب شدن وصیت بر غیرمحصور، باید قائل به تفکیک شد، در رابطه با [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]]، از آنجایی که در چنین وصیتی، موصی لهم، [[کلی]] می‌باشند و فرد کلی، به‌طور مستقیم نمی‌تواند طرف | در مورد [[وصیت عهدی|عهدی]] یا [[وصیت تملیکی|تملیکی]] محسوب شدن وصیت بر غیرمحصور، باید قائل به تفکیک شد، در رابطه با [[شخص حقیقی|اشخاص حقیقی]]، از آنجایی که در چنین وصیتی، موصی لهم، [[کلی]] می‌باشند و فرد کلی، به‌طور مستقیم نمی‌تواند طرف تملیک قرار گیرد؛ و باید مصداق‌های آن، از طرف اجرا کننده وصیت، تعیین گردد؛ لذا وصیت بر این گونه اشخاص، عهدی محسوب می‌گردد، لیکن در مواردی که موصی له، یک [[شخص حقوقی]]، نظیر [[انجمن|انجمن]] خیریه و … می‌باشد؛ چون به‌طور مستقیم، می‌تواند [[مال]] را [[تملک]] نماید؛ در نتیجه چنین وصیتی، تملیکی تلقی می‌گردد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=گنج دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2778896|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=7}}</ref> | ||
== قبول در وصیت عام == | == قبول در وصیت عام == | ||
نسخهٔ ۱۹ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۲:۳۸
به وصیتی که برای مصرف محدود و محصور انشاء نشده باشد؛ وصیت عام گویند.[۱] در وصیت بر غیرمحصور، ممکن است موصی له، دارای شخصیت حقوقی گردد؛ چرا که در چنین وصیتی، جهت عامه، مورد نظر قانونگذار بوده‌است؛ و از طرفی در وصیت بر غیرمحصور، ممکن است موصی له قبلاً نیز، دارای شخصیت حقوقی بوده باشد؛ نظیر وصیت بر تملیک فرش به نفع مسجد موقوفه. (۷۴۰
مواد مرتبط
ماهیت
در مورد عهدی یا تملیکی محسوب شدن وصیت بر غیرمحصور، باید قائل به تفکیک شد، در رابطه با اشخاص حقیقی، از آنجایی که در چنین وصیتی، موصی لهم، کلی می‌باشند و فرد کلی، به‌طور مستقیم نمی‌تواند طرف تملیک قرار گیرد؛ و باید مصداق‌های آن، از طرف اجرا کننده وصیت، تعیین گردد؛ لذا وصیت بر این گونه اشخاص، عهدی محسوب می‌گردد، لیکن در مواردی که موصی له، یک شخص حقوقی، نظیر انجمن خیریه و … می‌باشد؛ چون به‌طور مستقیم، می‌تواند مال را تملک نماید؛ در نتیجه چنین وصیتی، تملیکی تلقی می‌گردد.[۲]
قبول در وصیت عام
هرگاه موصی‌له غیرمحصور باشد مثل این که وصیت برای فقرا یا امور عام‌المنفعه شود قبول شرط نیست.[۳]
پیشینه
در ماده ۱۷۹ قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۱۳۳۵، و نیز در ماده ۱۳۹ قانون آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۱۸، وصیت عام، مورد توجه قانونگذار قرارگرفته است.
مصادیق
- وصیت بر فقرا، طلاب، حجاج مکه و زوار قبور ائمه معصومین، وصیت بر غیرمحصور است.[۴]
- وصیت به تملیک فرش برای مسجد، یا انتقال مالکیت قنات به نفع دانشگاه را باید وصیت به غیرمحصور دانست.[۵]
- وصیت مال برای تحصیل ایتام، یا مداوای بیماران، در زمره وصیت بر غیرمحصور قرار می گیرد.[۶]
- وصیت به وقف مال برای بیمارستان، وصیت بر غیرمحصور به‌شمار می‌آید.[۷]
- مدرسه، مسجد، پل، رباط و کارگاه، می‌توانند موضوع وصیت بر غیرمحصور قرار گیرند.[۸]
در فقه
مشهور فقها، قبول در وصیت تملیکی را لازم ندانسته و چنین وصیتی را تملیکی دانسته‌اند.[۹]
مقایسه با وقف بر غیرمحصور
برخلاف وقف بر غیرمحصور که در آن، قبول حاکم شرط است؛ در وصیت بر غیرمحصور، قبول معنایی ندارد، همچنانکه معلوم بودن موصی به در چنین وصیتی، الزامی نیست، (۳۷۶ البته بنا به نظر برخی، در وصیت بر غیرمحصور، قبول الزامی است و باید از سوی حاکم صورت گیرد.[۱۰]
وصیت عام بر وقف
در صورتی که وصیت بر غیرمحصور، از نوع وصیت به وقف باشد؛ دیگر امکان فروش موصی به وجود ندارد.[۱۱]
مقالات مرتبط
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 856404
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2778896
- ↑ ماده ۸۲۸ قانون مدنی
- ↑ سیدعلی حائری شاه باغ. شرح قانون مدنی (جلد دوم). چاپ 3. گنج دانش، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 206388
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 296224
- ↑ سیدحسن امامی. حقوق مدنی (جلد سوم) (در شفعه، وصایا، ارث) (با تجدیدنظر، تصحیح کامل اضافات). چاپ 13. اسلامیه، 1376. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 14136
- ↑ سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199440
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 295432
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (دوره عقود معین، قسمت سوم) (عطایا، هبه، وصیت). چاپ 7. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2778908
- ↑ محمدجعفر جعفری لنگرودی. حقوق مدنی (وصیت). چاپ 2. گنج دانش، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 295340
- ↑ سیدمصطفی محقق داماد. بررسی فقهی و حقوقی وصیت مواد 825-860 قانون مدنی. چاپ 4. مرکز نشر علوم اسلامی، 1387. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 199440