دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) |
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
به منظور حفظ [[حیثیت]] [[روحانیت]] و جلوگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهکار در [[حوزه علمیه]] و به [[مجازات|کیفر]] رساندن روحانیون مختلف، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت تشکیل و در آن به جرائم اشخاص روحانی رسیدگی می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=سازمان چاپ و انتشارات|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2759452|صفحه=|نام۱=محمود|نام خانوادگی۱=آخوندی اصل|چاپ=12}}</ref> [[روحانی]] کسی است که ملبس به لباس روحانیت باشد یا در حوزه مشغول به تحصیل باشد یا اگر به کار دیگری مشغول است [[عرف|عرفا]] روحانی محسوب شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4048528|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=4}}</ref> | |||
در جمهوری اسلامی ایران، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت در سال ۵۹ به عنوان بخشی از دادگاه انقلاب قم شروع به کار نمود و در سال ۶۰ به عنوان یک نهاد مستقل زیر نظر دادستانی کل انقلاب به فعالیت خود ادامه داد و در فروردین سال ۶۱ به تأیید [[شورای عالی قضایی]] رسید و نهایتاً با دستور آیت الله خمینی با صدور دو حکم جداگانه با نصب [[حاکم شرع]] و [[دادستان دادسرای ویژه روحانیت]]، دستور تشکیل '''دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت''' را صادر و این نهاد از سال ۱۳۶۶ رسماً فعالیت خود را آغاز نمود. در نهایت نیز در تاریخ ۱۳۶۹/۵/۱۴ با [[آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت]] [[ابلاغ]] و ادامه فعالیت آن تأیید شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=689616|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=689592|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | در جمهوری اسلامی ایران، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت در سال ۵۹ به عنوان بخشی از دادگاه انقلاب قم شروع به کار نمود و در سال ۶۰ به عنوان یک نهاد مستقل زیر نظر دادستانی کل انقلاب به فعالیت خود ادامه داد و در فروردین سال ۶۱ به تأیید [[شورای عالی قضایی]] رسید و نهایتاً با دستور آیت الله خمینی با صدور دو حکم جداگانه با نصب [[حاکم شرع]] و [[دادستان دادسرای ویژه روحانیت]]، دستور تشکیل '''دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت''' را صادر و این نهاد از سال ۱۳۶۶ رسماً فعالیت خود را آغاز نمود. در نهایت نیز در تاریخ ۱۳۶۹/۵/۱۴ با [[آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت]] [[ابلاغ]] و ادامه فعالیت آن تأیید شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=689616|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=689592|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | ||
| خط ۹: | خط ۱۱: | ||
* [[آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت]] | * [[آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت]] | ||
== صلاحیت == | |||
دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت یکی از [[دادگاه اختصاصی|دادگاه‌های اختصاصی]] نظام قضایی است که در موارد ذیل [[صلاحیت]] رسیدگی دارد: | |||
#کلیه جرایم روحانیون | |||
#کلیه اعمال خلاف شأن روحانیون | |||
#کلیه اختلافات محلی مخل [[امنیت عمومی]] در صورتی که طرف اختلاف روحانی باشد. | |||
#کلیه اموری که از سوی رهبری برای رسیدگی مأموریت داده می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مقدمه علم حقوق (کلیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1283780|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|نام۲=محمدرضا|نام خانوادگی۲=معین|چاپ=1}}</ref> | |||
==انتقادات== | |||
*عده‌ای تشکیل دادگاه ویژه روحانیت را غیرقانونی دانسته و با تمسک به اصول قانون اساسی به ویژه [[اصل ۵۶ قانون اساسی|اصول ۵۶]] و [[اصل ۶۱ قانون اساسی|۶۱]] و [[اصل ۱۵۹ قانون اساسی|۱۵۹ قانون اساسی]] تشکیل آن را مخالف [[قانون اساسی]] و با تمسک به [[اصل ۱۱۰ قانون اساسی]]، تجویز ادامه فعالیت آن را خارج از اختیارات مقام رهبری می‌دانند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=جنگل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=689596|صفحه=|نام۱=معاونت آموزش|تحقیقات قوه قضائیه|نام خانوادگی۱=|چاپ=1}}</ref> | |||
*مفاد '''ماده ۵۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی'''، ارتباطی به [[آیین دادرسی مدنی]] نداشته و به اشتباه در این قانون بیان شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1379|ناشر=خط سوم|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3530732|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=1}}</ref> و بهتر بود این ماده به صورت ماده واحده مستقل یا ماده الحاقی به قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری تصویب می‌شد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1385|ناشر=سلسبیل|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=480532|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=فکرسازان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=577912|صفحه=|نام۱=علی|نام خانوادگی۱=مهاجری|چاپ=1}}</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۴
به منظور حفظ حیثیت روحانیت و جلوگیری از نفوذ افراد منحرف و تبهکار در حوزه علمیه و به کیفر رساندن روحانیون مختلف، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت تشکیل و در آن به جرائم اشخاص روحانی رسیدگی می‌شود.[۱] روحانی کسی است که ملبس به لباس روحانیت باشد یا در حوزه مشغول به تحصیل باشد یا اگر به کار دیگری مشغول است عرفا روحانی محسوب شود.[۲]
در جمهوری اسلامی ایران، دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت در سال ۵۹ به عنوان بخشی از دادگاه انقلاب قم شروع به کار نمود و در سال ۶۰ به عنوان یک نهاد مستقل زیر نظر دادستانی کل انقلاب به فعالیت خود ادامه داد و در فروردین سال ۶۱ به تأیید شورای عالی قضایی رسید و نهایتاً با دستور آیت الله خمینی با صدور دو حکم جداگانه با نصب حاکم شرع و دادستان دادسرای ویژه روحانیت، دستور تشکیل دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت را صادر و این نهاد از سال ۱۳۶۶ رسماً فعالیت خود را آغاز نمود. در نهایت نیز در تاریخ ۱۳۶۹/۵/۱۴ با آیین نامه دادسراها و دادگاه‌های ویژه روحانیت ابلاغ و ادامه فعالیت آن تأیید شد.[۳][۴]
مواد مرتبط
آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرتبط
صلاحیت
دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت یکی از دادگاه‌های اختصاصی نظام قضایی است که در موارد ذیل صلاحیت رسیدگی دارد:
- کلیه جرایم روحانیون
- کلیه اعمال خلاف شأن روحانیون
- کلیه اختلافات محلی مخل امنیت عمومی در صورتی که طرف اختلاف روحانی باشد.
- کلیه اموری که از سوی رهبری برای رسیدگی مأموریت داده می‌شود.[۵]
انتقادات
- عده‌ای تشکیل دادگاه ویژه روحانیت را غیرقانونی دانسته و با تمسک به اصول قانون اساسی به ویژه اصول ۵۶ و ۶۱ و ۱۵۹ قانون اساسی تشکیل آن را مخالف قانون اساسی و با تمسک به اصل ۱۱۰ قانون اساسی، تجویز ادامه فعالیت آن را خارج از اختیارات مقام رهبری می‌دانند.[۶]
- مفاد ماده ۵۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی، ارتباطی به آیین دادرسی مدنی نداشته و به اشتباه در این قانون بیان شده‌است.[۷] و بهتر بود این ماده به صورت ماده واحده مستقل یا ماده الحاقی به قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری تصویب می‌شد.[۸][۹]
منابع
- ↑ محمود آخوندی اصل. آیین دادرسی کیفری (جلد دوم) (سازمان و صلاحیت مراجع کیفری). چاپ 12. سازمان چاپ و انتشارات، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2759452
- ↑ علی مهاجری. مبسوط در آیین دادرسی مدنی (جلد چهارم). چاپ 4. فکرسازان، 1392. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4048528
- ↑ گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 689616
- ↑ گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 689592
- ↑ عباس زراعت و محمدرضا معین. مقدمه علم حقوق (کلیات). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1283780
- ↑ گزیده‌ای از پایان‌نامه‌های علمی قضات در امور حقوقی (جلد دوم). چاپ 1. جنگل، 1388. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 689596
- ↑ عباس زراعت. آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی. چاپ 1. خط سوم، 1379. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3530732
- ↑ علی عباس حیاتی. شرح قانون آیین دادرسی مدنی. چاپ 2. سلسبیل، 1385. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 480532
- ↑ علی مهاجری. قانون آیین دادرسی مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. فکرسازان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 577912