قائم مقام: تفاوت میان نسخه‌ها
فاطمه امیدی (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (added Category:اصطلاحات قانون مدنی using HotCat) |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
کسی است که حق یا تکلیف و تعهد به سبب عقد یا ایقاع یا | '''قائم مقام''' در لغت به مفهوم جانشین و نائب می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث))|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651044|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=3}}</ref> قائم مقام نه طرفین [[عقد]] است و نه [[نماینده]] آن‌ها، بلکه [[شخص ثالث|شخص ثالثی]] است که به سبب انتقال [[حق|حقی]] از جانب یکی از طرفین به وی، جانشین طرف اصلی می‌گردد و اجرای مفاد [[قرارداد]] به عهدهٔ وی خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث))|ترجمه=|جلد=|سال=1380|ناشر=شرکت سهامی انتشار|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=6651048|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=3}}</ref> به عبارت دیگر قائم مقام کسی است که [[حق]] یا تکلیف و [[تعهد]] به سبب [[عقد]] یا [[ایقاع]] یا [[واقعه حقوقی|واقعهٔ حقوقی]] مانند [[ارث]] به او منتقل می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1234788|صفحه=|نام۱=علی عباس|نام خانوادگی۱=حیاتی|چاپ=2}}</ref> همچنین در تعریفی دیگر گفته شده: شخصی است که به واسطه انتقال حقی از دارایی غیر به او نسبت به آن حق پیشین جانشین غیر می‌شود.» مانند قائم مقامی وراث نسبت به دارای متوفی<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=آیین دادرسی مدنی|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1549484|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=کریمی|چاپ=1}}</ref> | ||
== مفهوم قائم مقام == | |||
'''قائم‌مقامی''' یک وضعیت حقوقی است که بین دو [[شخص]]، یا دو [[مال]] ایجاد می‌شود و بر مبنای آن، شخصی جانشین حقوقی شخص دیگر می‌شود (قائم‌مقامی شخصی)، یا مالی در وضعیت حقوقی مال دیگر قرار می‌گیرد (قائم‌مقامی عینی). در هر قائم‌مقامی پای دو شخص، یا دو مال در میان است؛ شخص جانشین که در اصطلاح «'''قائم‌مقام'''» و شخص جانشین شده که «اصیل» نامیده می‌شود. بر این اساس می‌توان قائم‌مقام را این‌گونه تعریف کرد:<blockquote>'''قائم مقام'''، یک شخص، یا یک مال است که نسبت به وضعیت حقوقی که یک شخص، یا مال دیگر دارد، جانشین آن می‌شود.</blockquote>این تعریف، جامع است و شامل انواع آن، یعنی قائم‌مقامی شخصی و عینی می‌شود. به‌علاوه انواع قائم‌مقامی شخصی (قائم‌مقامی عام و خاص) را در بر می‌گیرد، زیرا قدر مشترک همه آن‌ها، جانشینی یک شخص به‌جای شخص دیگر (قائم‌مقامی شخصی)، یا یک مال به‌جای مال دیگر (قائم‌مقامی عینی) است.<ref>{{Cite journal|title=نظریة قائم‌مقامی ورثه در فقه اسلامی و حقوق موضوعة ایران|url=https://jlq.ut.ac.ir/article_83671.html|journal=مطالعات حقوق خصوصی|date=1400|issn=2588-5618|pages=523–545|volume=51|issue=3|doi=10.22059/jlq.2021.292796.1007305|language=fa|first=محمود|last=کاظمی}}</ref> | |||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۲ قانون اجرای احکام مدنی]] | |||
* [[ماده ۲ قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
* [[ماده ۱۴۶ قانون ثبت اسناد و املاک]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:قائم مقام]] | |||
[[رده:نمایندگی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق خصوصی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون آیین دادرسی مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون اجرای احکام مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق ثبت]] | |||
[[رده:اصطلاحات حقوق مدنی]] | |||
[[رده:اصطلاحات قانون مدنی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۲:۰۶
قائم مقام در لغت به مفهوم جانشین و نائب می‌باشد.[۱] قائم مقام نه طرفین عقد است و نه نماینده آن‌ها، بلکه شخص ثالثی است که به سبب انتقال حقی از جانب یکی از طرفین به وی، جانشین طرف اصلی می‌گردد و اجرای مفاد قرارداد به عهدهٔ وی خواهد بود.[۲] به عبارت دیگر قائم مقام کسی است که حق یا تکلیف و تعهد به سبب عقد یا ایقاع یا واقعهٔ حقوقی مانند ارث به او منتقل می‌شود.[۳] همچنین در تعریفی دیگر گفته شده: شخصی است که به واسطه انتقال حقی از دارایی غیر به او نسبت به آن حق پیشین جانشین غیر می‌شود.» مانند قائم مقامی وراث نسبت به دارای متوفی[۴]
مفهوم قائم مقام
قائم‌مقامی یک وضعیت حقوقی است که بین دو شخص، یا دو مال ایجاد می‌شود و بر مبنای آن، شخصی جانشین حقوقی شخص دیگر می‌شود (قائم‌مقامی شخصی)، یا مالی در وضعیت حقوقی مال دیگر قرار می‌گیرد (قائم‌مقامی عینی). در هر قائم‌مقامی پای دو شخص، یا دو مال در میان است؛ شخص جانشین که در اصطلاح «قائم‌مقام» و شخص جانشین شده که «اصیل» نامیده می‌شود. بر این اساس می‌توان قائم‌مقام را این‌گونه تعریف کرد:
قائم مقام، یک شخص، یا یک مال است که نسبت به وضعیت حقوقی که یک شخص، یا مال دیگر دارد، جانشین آن می‌شود.
این تعریف، جامع است و شامل انواع آن، یعنی قائم‌مقامی شخصی و عینی می‌شود. به‌علاوه انواع قائم‌مقامی شخصی (قائم‌مقامی عام و خاص) را در بر می‌گیرد، زیرا قدر مشترک همه آن‌ها، جانشینی یک شخص به‌جای شخص دیگر (قائم‌مقامی شخصی)، یا یک مال به‌جای مال دیگر (قائم‌مقامی عینی) است.[۵]
مواد مرتبط
منابع
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث)). چاپ 3. شرکت سهامی انتشار، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651044
- ↑ ناصر کاتوزیان. حقوق مدنی (جلد سوم) (قواعد عمومی قراردادها، آثار قرارداد در رابطه دو طرف و نسبت به اشخاص ثالث)). چاپ 3. شرکت سهامی انتشار، 1380. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6651048
- ↑ علی عباس حیاتی. اجرای احکام مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 2. میزان، 1390. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1234788
- ↑ عباس کریمی. آیین دادرسی مدنی. چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1386. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1549484
- ↑ کاظمی, محمود (1400). "نظریة قائم‌مقامی ورثه در فقه اسلامی و حقوق موضوعة ایران". مطالعات حقوق خصوصی. 51 (3): 523–545. doi:10.22059/jlq.2021.292796.1007305. ISSN 2588-5618.