ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۳

ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): هر کس یکی از اشیای ذیل را جعل کند یا به علم به جعل یا تزویر استعمال کند یا داخل کشور نماید علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک تا ده سال محکوم خواهد شد:

احکام یا امضاء یا مهر یا دستخط معاون اول رئیس‌جمهور یا وزراء یا مهر یا امضای اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و مسوولین دولتی از حیث مقام رسمی آنان.
مهر یا تمبر یا علامت یکی از شرکتها یا مؤسسات یا ادارات دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی.
احکام دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از خزانه دولتی.
منگنه یا علامتی که برای تعیین عیار طلا یا نقره بکار می‌رود.
اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات‌های قبول شده از طرف بانکها یا چکهای صادره از طرف بانکها و سایر اسناد تعهدآور بانکی.

تبصره - هر کس عمدا و بدون داشتن مستندات و مجوز رسمی داخلی و بین‌المللی و به منظور القاء شبهه در کیفیت تولیدات و خدمات از نام و علائم استاندارد ملی یا بین‌المللی استفاده نماید به حداکثر مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.

توضیح واژگان

منظور از «تمبر»، صرفاً تمبرهای پستی نیست، بلکه شامل تمبر سایر ادارات دولتی که عموماً برای پرداخت عوارض و هزینه‌های قانونی است نیز می‌شود.^[۱]

پیشینه

ماده ۹۸ قانون مجازات عمومی مصوب 1304^[۲]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

برای تحقق این جرم، باید شرایط اصلی جعل از جمله قصد تقلب، اضرار یا امکان اضرار به غیر و تغییر حقیقت با روش‌های پیش‌بینی شده در قانون، احراز شود.^[۳] عنصر مادی این جرم عبارت است از جعل، استفاده از سند مجعول یا وارد کردن سند جعل شدهٔ اَسنادی که در بندهای این ماده ذکر شده‌است.^[۴] با توجه به مفاد ماده فوق، جعل مهر و امضای کارکنان شهرداری‌ها، نهادهای عمومی غیردولتی، مأمورین به خدمات عمومی و کسانی که کارمند محسوب نمی‌شوند، از شمول ماده خارج است^[۵] همچنین جعل دستخط و احکام افرادی غیر از معاون اول رئیس‌جمهور یا وزرا مشمول این ماده نخواهد بود.^[۶] علی‌رغم اینکه استفاده از نام و علائم استاندارد ملی و بین‌المللی، جعل حقیقی محسوب نمی‌شود؛^[۷] ولی قانونگذار طبق تبصره این ماده، ارتکاب چنین رفتاری را با هدف خدشه دار کردن اعتبار دولت، در حکم جعل دانسته‌است.^[۴]

رویه‌های قضائی

مطابق رای شماره ۱۰۹۰ مورخ ۱۳۷۳/۱/۱۸ شعبه دو دیوان عالی کشور، تهیه سربرگ ادارات دولتی، جعل محسوب نمی‌شود.^[۸]

شعبه ۹ دیوان عالی کشور در رای شماره ۱۴۹ مورخ ۱۳۳۷/۱/۲۴، جعل اسکناس‌های فاقد اعتبار و غیر رایج را از شمول این ماده خارج دانسته‌است.^[۹]

شعبه دوم دیوان عالی کشور، در رای شماره ۳۶۷۹ مورخ ۱۳۱۹/۱۱/۱۶ در مورد جعل امضای مستخدم دولت از حیث استخدام او در اوراق غیررسمی مانند چک بیان داشته که این مورد مشمول جعل در نوشتجات غیررسمی است و نه جعل مهر و امضای مستخدمین دولتی.^[۱۰]

انتقادات

تعیین میزان مجازات یکسان برای جعلِ موارد مندرج در این بندها که دارای ارزش و اهمیت یکسان نیستند، قابل نقد به نظر می‌رسد؛ مانند جعل مهر و امضای معاون اول رئیس‌جمهور و مهر و امضای مستخدم یک اداره.^[۱۱]

مصادیق و نمونه‌ها

ساختن مهر مدرسه غیرانتفاعی و استفاده از آن در ذیل مدرک دیپلم، مشمول این ماده قرار نمی‌گیرد؛ زیرا مدارس غیرانتفاعی وابسته به دولت نیستند و نمی‌توانیم صرف نظارت دولت بر این مدارس را ملاک قرار دهیم.^[۵]

مواد مرتبط

ماده ۹۶ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

ماده ۹۷ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

ماده ۹۸ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

ماده ۹۹ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

ماده ۱۰۰ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

ماده ۱۰۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲

استفاده متقلبانه از علائم استاندارد غیر ملی و غیر بین‌المللی، مشمول ماده ۱۰ و ماده ۱۱ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است.^[۱۲]

مقالات مرتبط

رویکرد جرم‌شناختی به جعل هویت برای ارتکاب کلاهبرداری در بانکداری نوین

منابع

↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 667556
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715508
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715580
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387744
↑ ^۵٫۰ ^۵٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 857872
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387764
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387792
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715612
↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715596
↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434260
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387752
↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387824

[1] ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 667556

[2] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715508

[3] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715580

[:0-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387744

[:1-5] ۵٫۰ ^۵٫۱ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 857872

[6] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387764

[7] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387792

[8] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715612

[9] عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 715596

[10] حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434260

[11] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387752

[12] عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات). چاپ 2. فیض، 1377. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 387824

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-هر کس یکی از اشیای ذیل را جعل کند یا به علم به جعل یا تزویر استعمال کند یا داخل کشور نماید علاوه بر جبران خسارت وارده به‌ حبس از یک تا ده سال محکوم خواهد شد:
+'''ماده ۵۲۵ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)''': هر کس یکی از اشیای ذیل را [[جعل]] کند یا به [[علم]] به جعل یا [[تزویر]] [[استفاده از سند مجعول|استعمال]] کند یا داخل کشور نماید علاوه بر جبران خسارت وارده به حبس از یک تا ده سال محکوم خواهد شد:
+# احکام یا امضاء یا [[مهر]] یا دستخط معاون اول رئیس‌جمهور یا وزراء یا مهر یا امضای اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و [[مسئولین دولتی|مسوولین دولتی]] از حیث مقام رسمی آنان.
+# مهر یا [[تمبر]] یا [[علامت]] یکی از [[شرکت‌های دولتی|شرکتها]] یا [[مؤسسات دولتی|مؤسسات]] یا ادارات دولتی یا [[نهادهای انقلاب اسلامی]].
+# احکام دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از [[خزانه دولت|خزانه دولتی]].
+# [[منگنه]] یا علامتی که برای تعیین عیار طلا یا نقره بکار می‌رود.
+# اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر [[برات]]‌های قبول شده از طرف بانکها یا [[چک]]های صادره از طرف بانکها و سایر اسناد تعهدآور بانکی.
-# احکام یا امضاء یا مهر یا دستخط معاون اول رئیس جمهور یا وزراء یا مهر یا امضای اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و مسوولین دولتی از حیث مقام رسمی آنان.
+تبصره - هر کس [[عمد|عمدا]] و بدون داشتن مستندات و مجوز رسمی داخلی و بین‌المللی و به منظور القاء شبهه در کیفیت تولیدات و خدمات از نام و علائم استاندارد ملی یا بین‌المللی استفاده نماید به حداکثر مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.
-# مهر یا تمبر یا علامت یکی از شرکتها یا مؤسسات یا ادارات دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی.
+* {{زیتونی|[[ماده ۵۲۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده قبلی]]}}
-# احکام دادگاهها یا اسناد یا حواله‌ های صادره از خزانه دولتی.
+* {{زیتونی|[[ماده ۵۲۶ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|مشاهده ماده بعدی]]}}
-# منگنه یا علامتی که برای تعیین عیار طلا یا نقره بکار می ‌رود.
-# اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات‌ های قبول شده از طرف بانکها یا چکهای صادره از طرف بانکها و سایر اسناد‌ تعهدآور بانکی.
-تبصره - هر کس عمدا و بدون داشتن مستندات و مجوز رسمی داخلی و بین ‌المللی و به منظور القاء شبهه در کیفیت تولیدات و خدمات از نام و‌ علائم استاندارد ملی یا بین ‌المللی استفاده نماید به حداکثر مجازات مقرر در این ماده محکوم خواهد شد.
 == توضیح واژگان ==
-منگنه، ابزاری است که با استفاده از آن بر روی چیزهایی مانند طلا و نقره علامت گذاری می‌کنند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434900|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>
+منظور از «تمبر»، صرفاً تمبرهای پستی نیست، بلکه شامل تمبر سایر ادارات دولتی که عموماً برای پرداخت عوارض و هزینه‌های قانونی است نیز می‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=667556|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
-منظور از تمبر، صرفا تمبرهای پستی نیست بلکه شامل تمبر سایر ادارات دولتی که عموما برای پرداخت عوارض و هزینه های قانونی است نیز میشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=667556|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref>
 == پیشینه ==
-[[ماده 98 قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715508|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
+[[ماده ۹۸ قانون مجازات عمومی مصوب 1304]]<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715508|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
 == نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
-برای تحقق این جرم باید شرایط اصلی [[جعل]] از جمله قصد تقلب، اضرار یا امکان اضرار به غیر و تغییر حقیقت با روش های پیش بینی شده در قانون، احراز شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715580|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> [[عنصر مادی]] این جرم عبارت است از جعل، [[استفاده از سند مجعول]] یا وارد کردن سند جعل شده اسنادی که در بند های این ماده ذکر شده است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387744|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> با توجه به مفاد ماده فوق، جعل مهر و امضای کارکنان شهرداری ها، نهادهای عمومی غیر دولتی، مامورین به خدمات عمومی و کسانی که کارمند محسوب نمیشوند، از شمول ماده خارج است<ref name=":1">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857872|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین جعل دستخط و احکام افرادی غیر از معاون اول رئیس جمهور یا وزرا مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387764|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> علی رغم اینکه استفاده از نام و علائم استاندارد ملی و بین المللی جعل حقیقی محسوب نمیشود؛<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387792|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> ولی قانونگذار طبق تبصره این ماده، ارتکاب چنین رفتاری را با هدف خدشه دار کردن اعتبار دولت، [[جرایم در حکم جعل|در حکم جعل]] دانسته است.<ref name=":0" />
+برای تحقق این جرم، باید شرایط اصلی جعل از جمله [[قصد تقلب]]، [[اضرار به غیر|اضرار]] یا امکان اضرار به غیر و تغییر حقیقت با روش‌های پیش‌بینی شده در قانون، احراز شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715580|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> [[عنصر مادی]] این جرم عبارت است از جعل، استفاده از سند مجعول یا وارد کردن سند جعل شدهٔ اَسنادی که در بندهای این ماده ذکر شده‌است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387744|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> با توجه به مفاد ماده فوق، جعل مهر و امضای کارکنان شهرداری‌ها، [[نهادهای عمومی غیردولتی]]، [[مأمورین به خدمات عمومی]] و کسانی که کارمند محسوب نمی‌شوند، از شمول ماده خارج است<ref name=":1">{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857872|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> همچنین جعل دستخط و احکام افرادی غیر از معاون اول رئیس‌جمهور یا وزرا مشمول این ماده نخواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387764|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> علی‌رغم اینکه استفاده از نام و علائم استاندارد ملی و بین‌المللی، جعل حقیقی محسوب نمی‌شود؛<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387792|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref> ولی قانونگذار طبق تبصره این ماده، ارتکاب چنین رفتاری را با هدف خدشه دار کردن اعتبار دولت، [[جرایم در حکم جعل|در حکم جعل]] دانسته‌است.<ref name=":0"/>
-== رویه قضائی ==
+== رویه‌های قضائی ==
-مطابق رای شماره 1090 مورخ 1373/1/18 شعبه دو دیوان عالی کشور، تهیه سربرگ ادارات دولتی، جعل محسوب نمیشود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715612|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-شعبه 9 دیوان عالی کشور در رای شماره 149 مورخ 1337/1/24 جعل اسکناس های فاقد اعتبار و غیر رایج را از شمول این ماده خارج دانسته است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715596|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
+* مطابق رای شماره ۱۰۹۰ مورخ ۱۳۷۳/۱/۱۸ شعبه دو [[دیوان عالی کشور]]، تهیه سربرگ ادارات دولتی، جعل محسوب نمی‌شود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715612|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
-شعبه دوم دیوان عالی کشور، در رای شماره 3679 مورخ 1319/11/16 در مورد جعل امضای مستخدم دولت از حیث استخدام او در اوراق غیر رسمی مانند چک بیان داشته که این مورد مشمول جعل در نوشتجات غیر رسمی است و نه جعل مهر و امضای مستخدمین دولتی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434260|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>
+* شعبه ۹ دیوان عالی کشور در رای شماره ۱۴۹ مورخ ۱۳۳۷/۱/۲۴، جعل اسکناس‌های فاقد اعتبار و غیر رایج را از شمول این ماده خارج دانسته‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=715596|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
+شعبه دوم دیوان عالی کشور، در رای شماره ۳۶۷۹ مورخ ۱۳۱۹/۱۱/۱۶ در مورد جعل امضای [[مستخدم دولت]] از حیث استخدام او در اوراق غیررسمی مانند چک بیان داشته که این مورد مشمول [[جعل در اسناد غیررسمی|جعل در نوشتجات غیررسمی]] است و نه جعل مهر و امضای مستخدمین دولتی.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=434260|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref>
+* [[نظریه شماره 7/1400/219 مورخ 1400/05/12 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعل اوراق بانکی توسط کارمند دولت]]
+* [[رای دادگاه درباره اسناد ناشی از انتقال مال غیر (دادنامه شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۱۲۴۹)]]
+* [[رای دادگاه درباره برداشت وجه بدون اجازه از عابر بانک دیگری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۰۹۰۱۰۶۶)]]
+* [[رای دادگاه درباره انتقال مال غیر با استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۳۴۰۰۳۶۱)]]
+* [[رای دادگاه درباره تأثیر عدم تعقیب مباشر در تعقیب معاون (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۹۹۰۰۲۳۴)]]
+* [[نظریه شماره 7/98/1941 مورخ 1399/02/23 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره نحوه تفهیم اتهام به فرد متهم به ارتکاب چندین جرم]]
+* [[نظریه شماره 7/98/794 مورخ 1399/02/08 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره جعلی نبودن گذرنامه اخذ شده در فرض اتخاذ آن از طریق ارائه اسناد مجعول]]
+* [[رای دادگاه درباره تعدد مادی جرایم مشابه (دادنامه شماره ۹۵۰۹۹۷۰۲۲۴۲۰۰۴۱۰)]]
+* [[رای دادگاه درباره تعدد مادی در ارتکاب جعل و استفاده از سند مجعول به منظور کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۱۹۰۰۵۸۴)]]
+* [[رای دادگاه درباره تعدد معنوی تحصیل چک مسروقه با شروع به کلاهبرداری (دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۲۲۳۹۰۰۱۳۳)]]
+* [[رای دادگاه درباره تعدد مادی جعل و استفاده از سند مجعول (دادنامه شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۷۰۱۰۰۹۷۹)]]
 == انتقادات ==
-تعیین میزان مجازات یکسان برای جعلِ موارد مندرج در این بند ها که دارای ارزش و اهمیت یکسان نیستند، قابل نقد به نظر میرسد؛ مانند جعل مهر و امضای معاون اول رئیس جمهور و مهر و امضای مستخدم یک اداره.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387752|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
+تعیین میزان مجازات یکسان برای جعلِ موارد مندرج در این بندها که دارای ارزش و اهمیت یکسان نیستند، قابل نقد به نظر می‌رسد؛ مانند جعل مهر و امضای معاون اول رئیس‌جمهور و مهر و امضای مستخدم یک اداره.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387752|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
-== مصادیق و نمونه ها ==
+== مصادیق و نمونه‌ها ==
-ساختن مهر مدرسه غیر انتفاعی و استفاده از آن در ذیل مدرک دیپلم، مشمول این ماده قرار نمیگیرد؛ زیرا مدارس غیر انتفاعی وابسته به دولت نیستند و نمیتوانیم صرف نظارت دولت بر این مدارس را ملاک قرار دهیم.<ref name=":1" />
+ساختن مهر مدرسه غیرانتفاعی و استفاده از آن در ذیل مدرک دیپلم، مشمول این ماده قرار نمی‌گیرد؛ زیرا مدارس غیرانتفاعی وابسته به دولت نیستند و نمی‌توانیم صرف نظارت دولت بر این مدارس را ملاک قرار دهیم.<ref name=":1"/>
 == مواد مرتبط ==
-[[ماده 96 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+[[ماده ۹۶ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
+[[ماده ۹۷ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
-[[ماده 97 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+[[ماده ۹۸ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
-[[ماده 98 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+[[ماده ۹۹ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
-[[ماده 99 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+[[ماده ۱۰۰ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
-[[ماده 100 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+[[ماده ۱۰۱ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲]]
-[[ماده 101 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382]]
+استفاده متقلبانه از علائم استاندارد غیر ملی و غیر بین‌المللی، مشمول [[ماده ۱۰ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران|ماده ۱۰]] و [[ماده ۱۱ قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387824|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
-استفاده متقلبانه از علائم استاندارد غیرملی و غیر بین‌المللی مشمول [[ماده 10 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران|ماده 10]] و [[ماده 11 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=387824|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
+== مقالات مرتبط ==
+[[رویکرد جرم‌شناختی به جعل هویت برای ارتکاب کلاهبرداری در بانکداری نوین]]
 == منابع ==
-{{پانویس}}
+{{پانویس|۲}}
-[[رده:جعل]]
+{{مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)}}
-[[رده:استفاده غیر مجاز از نام و علایم استاندارد ملی یا بین المللی]]
+[[رده:جعل و تزویر]]
-[[رده:جعل مهر یا تمبر یا علامت شرکت های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی]]
+[[رده:استفاده غیرمجاز از نام و علایم استاندارد ملی یا بین‌المللی]]
-[[رده:وارد کردن مهر یا تمبر یا علامت مجعول شرکت های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی به کشور]]
+[[رده:جعل مهر یا تمبر یا علامت شرکت‌های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی]]
-[[رده:استفاده از مهر یا تمبر یا علامت مجعول شرکت های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی]]
+[[رده:وارد کردن مهر یا تمبر یا علامت مجعول شرکت‌های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی]]
+[[رده:استفاده از مهر یا تمبر یا علامت مجعول شرکت‌های دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی]]
 [[رده:جعل منگنه یا علامت تعیین عیار طلا یا نقره]]
 [[رده:استفاده از منگنه یا علامت مجعول تعیین عیار طلا یا نقره]]
-[[رده:وارد کردن منگنه یا علامت مجعول تعیین عیار طلا یا نقره به کشور]]
+[[رده:وارد کردن منگنه یا علامت مجعول تعیین عیار طلا یا نقره]]
 [[رده:جعل اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی]]
-[[رده:وارد کردن اسکناس مجعول رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی به کشور]]
+[[رده:وارد کردن اسکناس مجعول رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی]]
 [[رده:استفاده از اسکناس مجعول رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی]]
-[[رده:جعل احکام دادگاه ها یا اسناد یا حواله های صادره از خزانه دولتی]]
+[[رده:جعل احکام دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از خزانه دولتی]]
-[[رده:وارد کردن احکام مجعول دادگاه ها یا اسناد یا حواله های صادره از خزانه دولتی به کشور]]
+[[رده:وارد کردن احکام مجعول دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از خزانه دولتی]]
-[[رده:استفاده از احکام مجعول دادگاه ها یا اسناد یا حواله های صادره از خزانه دولتی]]
+[[رده:استفاده از احکام مجعول دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از خزانه دولتی]]
-[[رده:جعل احکام یا امضا یا مهر یا دستخط معاون اول رییس جمهور یا وزرا و ...]]
+[[رده:جعل احکام یا امضا یا مهر یا دستخط معاون اول رئیس جمهور یا وزرا و ...]]
-[[رده:وارد کردن احکام یا امضا یا مهر یا دستخط  مجعول معاون اول رییس جمهور یا وزرا و ...به کشور]]
+[[رده:وارد کردن احکام یا امضا یا مهر یا دستخط مجعول معاون اول رئیس جمهور یا وزرا و ...]]
+[[رده:استفاده از احکام یا امضا یا مهر یا دستخط مجعول معاون اول رئیس جمهور یا وزرا و ...]]
+[[رده:مواد قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)]]