بررسی فقهی حقوقی انفساخ عقد نکاح ناشی از موت مغزی و آثار آن بر روابط زوجین

بررسی فقهی حقوقی انفساخ عقد نکاح ناشی از موت مغزی و آثار آن بر روابط زوجین نام مقاله ای از هاجر مشیدی و محمد باقر عامری نیا و علی پور جواهری بوده که در دوره سیزدهم شماره چهل و هشتم (تابستان 1399) فصلنامه تحقیقات حقوقی بین المللی منتشر شده است.

چکیده

انفساخ به عنوان یکی از علل انحلال عقد نکاح به این معنا است که عقد نکاحی که ابتدا به طور صحیح منعقد شده باشد بدون قصد و اراده ی طرفین و به موجب حکم قانون از بین برود؛ لذا انفساخ عقد نکاح، انحلال قهری است بدین معنا که عقد نکاح بدون نیاز به عمل حقوقی دیگر و خود به خود از بین می رود و حق انتخاب برای دادگاه و طرفین عقد باقی نمی گذارد. از منظر پزشکی مرگ مغزی همان مرگ حقیقی است. تجهیزات پزشکی قادر هستند مرگ مغز انسان را قبل از مرگ سایر اعضا برای ما معلوم کنند. با وقوع مرگ مغزی هرگز دوباره حیات به انسان بازنخواهد گشت، (کسی که مبتلا به مرگ مغزی شده است) اگرچه بعضی از اعضای او در اطاق مراقبتهای ویژه توسط تجهیزات پزشکی فعال باشد ولی فعالیت اینگونه اعضا توسط دستگاه دلیل بر حیات انسان نیست برای اینکه مرگ او عملاً با مرگ مغزی اتفاق افتاده بود، هرچند که قلب او ضربان داشت. بنابراین با تحقق مرگ مغزی عقد نکاح منفسخ و آثار انفساخ عقد از لحظه موت مغزی بر روابط زوجین اعمال خواهد شد. بدین معنا که نفقه ساقط شده و زوجه متوفی مغزی ملزم به نگهداری عده خواهد شد؛ همچنین انفساخ عقد نکاح دائم هیچ تاثیری در استحقاق زن نسبت به دریافت کل مهرالمسمی یا مهر المثل ندارد. اما چنانچه انفساخ نکاح قبل از تعیین مهر و نزدیکی صورت پذیرد بنا به قول اجماعی فقها زن مستحق هیچ گونه مهری نیست.

کلیدواژه ها

• مرگ مغزی
• مرگ طبیعی
• انفساخ
• عقد نکاح

مواد مرتبط

• ماده 861 قانون مدنی
• ماده 900 قانون مدنی
• ماده 901 قانون مدنی
• ماده 944 قانون مدنی
• ماده 949 قانون مدنی
• ماده 956 قانون مدنی
• ماده 985 قانون مدنی
• ماده 1093 قانون مدنی
• ماده 1096 قانون مدنی
• ماده 1106 قانون مدنی
• ماده 1108 قانون مدنی
• ماده 1110 قانون مدنی
• ماده 1111 قانون مدنی
• ماده 1113 قانون مدنی
• ماده 1154 قانون مدنی
• ماده 1168 قانون مدنی
• ماده 1169 قانون مدنی
• ماده 1170 قانون مدنی
• ماده 1179 قانون مدنی
• ماده 1181 قانون مدنی
• ماده 1206 قانون مدنی
• ماده 1 آیین نامه اجرایی قانون پیوند اعضای بیماران فوت شده مرگ مغزی
• ماده 217 قانون مجازات اسلامی