دیه بیضه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
مواد [[ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|665]] تا [[ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|667 قانون مجازات اسلامی (1392)]]، در خصوص '''دیه بیضه''' می باشد.
حکم '''دیه بیضه‌ها و''' فروض مختلف آن در مواد [[ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|۶۶۵]] تا [[ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)|۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]] پیش‌بینی شده‌است. در مورد دیه بیضه‌ها، دو نظریه وجود دارد و هر دو نظریه، طرفداران زیادی دارد، یک نظریه طبق ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی، دیه بیضه چپ را چون منفعت بیشتری دارد و بچه از آن تولید می‌شود، بیشتر در نظر گرفته‌است، این دیدگاه کاملاً منطقی است اما تا وقتی مورد پذیرش است که از نظر پزشکی چنین چیزی اثبات شده باشد که ظاهراً این امر، مورد نظر متخصصان مربوطه نیست، اما طرفداران نظریه دوم معتقد هستند که دو بیضه مانند تمام اعضای زوج بدن هستند که دیه به نحو مساوی بین آنها تقسیم می‌شود و تا دلیل محکمی نباشد، نباید از این قاعده مسلم، دست شست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812900|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>با این وجود برخی معتقدند که استثنائاً برخی اعضای زوج، دیه بیشتری نسبت به عضو دیگر دارند مثلاً [[دیه پلک|دیه مجموع چهار پلک]] دو چشم، معادل دیه کامل است اما دیه هر یک از پلک‌های بالا، یک ششم دیه کامل و دیه هر یک از پلک‌های پایین، یک چهارم دیه کامل است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=355452|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>


== دیه قطع بیضه ==
==دیه قطع بیضه ==
===در قانون===
در ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، حکم [[دیه کامل]] برای قطع دو بیضه و دو ثلث دیه برای قطع بیضه چپ و ثلث دیه برای قطع بیضه راست، پیش‌بینی شده‌است.


=== در قانون ===
===در فقه===
در ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، حکم [[دیه کامل]] برای قطع دو بیضه و دو ثلث دیه برای قطع بیضه چپ و ثلث دیه برای  قطع بیضه راست، پیش بینی شده است.
روایاتی که به‌طور عموم برای اعضای زوج بدن، دیه کامل تعیین کرده‌اند، شامل موضوع این ماده نیز می‌شوند اما روایت‌های خاصی هم برای دیه بیضه وجود دارد مانند آنکه عبدالله بن سنان از امام صادق در مورد مردی سؤال کرد که یکی از بیضه‌های او از بین رفته‌است، امام فرمود: "اگر بیضه چپ باشد دو ثلث دیه دارد، از امام، علت را پرسیدند، امام فرمود:"چون بچه از بیضه چپ به دنیا می‌آید."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812892|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>
 
=== نظریات پیرامون دیه بیضه ها ===
در مورد دیه بیضه ها، دو نظریه وجود دارد و هر دو نظریه، طرفداران زیادی دارد، یک نظریه طبق همین ماده، دیه بیضه چپ را چون منفعت بیشتری دارد و بچه از آن تولید میشود، بیشتر در نظر گرفته است، این دیدگاه کاملا منطقی است اما تا وقتی مورد پذیرش است که از نظر پزشکی چنین چیزی اثبات شده باشد که ظاهرا این امر، مورد نظر متخصصان مربوطه نیست، اما طرفداران نظریه دوم معتقد هستند که دو بیضه مانند تمام اعضای زوج بدن هستند که دیه به نحو مساوی بین آنها تقسیم میشود و تا دلیل محکمی نباشد، نباید از این قاعده مسلم، دست شست،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812900|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>با این وجود برخی معتقدند که استثنائا برخی اعضای زوج، دیه بیشتری نسبت به عضو دیگر دارند مثلا [[دیه پلک|دیه مجموع چهار پلک]] دو چشم، معادل دیه کامل است اما دیه هر یک از پلک های بالا، یک ششم دیه کامل و دیه هر یک از پلک های پایین، یک چهارم دیه کامل است، <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=355452|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=7}}</ref>
 
=== در فقه ===
روایاتی که به طور عموم برای اعضای زوج بدن، دیه کامل تعیین کرده اند، شامل موضوع این ماده نیز میشوند اما روایت های خاصی هم برای دیه بیضه وجود دارد مانند آنکه عبدالله بن سنان از امام صادق در مورد مردی سوال کرد که یکی از بیضه های او از بین رفته است، امام فرمود: "اگر بیضه چپ باشد دو ثلث دیه دارد، از امام، علت را پرسیدند، امام فرمود:"چون بچه از بیضه چپ به دنیا می آید."<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812892|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref>


قطع دو بیضه، موجب دیه کامل و به قول [[مشهور فقها|مشهور]]، قطع هر یک موجب نصف دیه است، مقابل قول مشهور، قول ثبوت دو سوم دیه کامل در قطع بیضه چپ و یک سوم در قطع بیضه راست است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3363980|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=2}}</ref>نهایتا در اینکه دیه هر یک از بیضه ها چقدر است، بین فقها اختلاف است و بیشتر آنها قائل به تساوی هستند، یعنی دیه هر کدام، نصف دیه کامل است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671364|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> در رابطه با تساوی یا عدم تساوی دیه بیضه ها، هرچند برخی قائل به تفاوت اند اما به نظر میرسد قول به تساوی دیه دو بیضه، قوی و صحیح است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1934232|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref>تنها از سعید بن مسیب حکایت شده است که دیه بیضه چپ، دو سوم دیه کامل است زیرا تداوم نسل، بستگی به بیضه چپ دارد. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837080|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> فقهای اهل سنت در این مورد، دیه بیضه راست و چپ را مساوی میدانند و امتیازی بین آنها قائل نیستند. <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد اول ) (بخش جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=831616|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=4}}</ref>گفتنی است تمام [[فقهای امامیه]] معتقد هستند که از بین بردن دو بیضه موجب دیه کامل است و در اینجا اختلافی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1934204|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref>
قطع دو بیضه، موجب دیه کامل و به قول [[مشهور فقها|مشهور]]، قطع هر یک موجب نصف دیه است، مقابل قول مشهور، قول ثبوت دو سوم دیه کامل در قطع بیضه چپ و یک سوم در قطع بیضه راست است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد دوم)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3363980|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=2}}</ref>نهایتاً در اینکه دیه هر یک از بیضه‌ها چقدر است، بین فقها اختلاف است و بیشتر آنها قائل به تساوی هستند، یعنی دیه هر کدام، نصف دیه کامل است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=محشای قانون مجازات اسلامی|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=مجمع علمی و فرهنگی مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=671364|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=5}}</ref> در رابطه با تساوی یا عدم تساوی دیه بیضه‌ها، هرچند برخی قائل به تفاوت اند اما به نظر می‌رسد قول به تساوی دیه دو بیضه، قوی و صحیح است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1934232|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref>تنها از سعید بن مسیب حکایت شده‌است که دیه بیضه چپ، دو سوم دیه کامل است زیرا تداوم نسل، بستگی به بیضه چپ دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم‌های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837080|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref> فقهای اهل سنت در این مورد، دیه بیضه راست و چپ را مساوی می‌دانند و امتیازی بین آنها قائل نیستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه (جلد اول) (بخش جزا)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=سمت|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=831616|صفحه=|نام۱=آیت اله خلیل|نام خانوادگی۱=قبله ای خویی|چاپ=4}}</ref>گفتنی است تمام [[فقهای امامیه]] معتقد هستند که از بین بردن دو بیضه موجب دیه کامل است و در اینجا اختلافی وجود ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی)|ترجمه=|جلد=|سال=1384|ناشر=پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1934204|صفحه=|نام۱=احمد|نام خانوادگی۱=حاجی ده آبادی|چاپ=1}}</ref>


== دیه ورم کردن بیضه ==
===دیه قطع بیضه خنثی===
====در قانون====
مطابق ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): «قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه [[خنثی|خنثای ملحق به مرد]]، موجب دیه کامل است. قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه [[خنثی|خنثای مشکل]] یا ملحق به زن، موجب [[ارش]] است.»


=== در قانون ===
==دیه ورم کردن بیضه==
[[ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، دیه ورم ‌کردن یک بیضه را دو‌ دهم دیه کامل می داند که در صورتی که تورم مانع راه ‌رفتن مفید فرد شود، دیه آن هشت ‌دهم دیه کامل می شود.
===در قانون===
[[ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)]]، دیه ورم کردن یک بیضه را دو دهم دیه کامل می‌داند که در صورتی که تورم مانع راه رفتن مفید فرد شود، دیه آن هشت دهم دیه کامل می‌شود.


===در فقه===
===در فقه===
این ماده، مستند به روایتی از حضرت علی(ع) میباشد که در کتاب ظریف آمده است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=713180|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> در کتاب ظریف از حضرت علی نقل شده است که "اگر مردی آسیب ببیند و دو بیضه او ورم کند دیه او چهارصد دینار است و اگر [[مجنی علیه]] به گونه ای مفید نتواند راه برود، چهار پنجم [[دیه کامل|دیه نفس]] یعنی هشتصد دینار پرداخت میشود و اگر موجب خم شدن کمر شود، هزار دینار دیه او خواهد بود." <ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی(جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812920|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گفتنی است هرچند روایت ظریف، ضعیف است ولی چون مشهور در این قسمت به آن عمل کرده اند و عمل مشهور، جبران کننده ضعف سند است، این حکم، اختیار شده است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837092|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>
این ماده، مستند به روایتی از حضرت علی (ع) می‌باشد که در کتاب ظریف آمده‌است،<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=713180|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> در کتاب ظریف از حضرت علی نقل شده‌است که «اگر مردی آسیب ببیند و دو بیضه او ورم کند دیه او چهارصد دینار است و اگر [[مجنی علیه]] به گونه ای مفید نتواند راه برود، چهار پنجم [[دیه کامل|دیه نفس]] یعنی هشتصد دینار پرداخت می‌شود و اگر موجب خم شدن کمر شود، هزار دینار دیه او خواهد بود.»<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات)|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=ققنوس|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2812920|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=4}}</ref> گفتنی است هرچند روایت ظریف، ضعیف است ولی چون مشهور در این قسمت به آن عمل کرده‌اند و عمل مشهور، جبران کننده ضعف سند است، این حکم، اختیار شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم‌های سر و صورت)|ترجمه=|جلد=|سال=1382|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=837092|صفحه=|نام۱=ابوالقاسم|نام خانوادگی۱=گرجی|چاپ=2}}</ref>


در مورد دیه بیضه، آیت الله خمینی معتقد هستند که دیه [[جنایت|جنایتی]] که باعث ورم آنها شود چهارصد دینار است و اگر آن قدر زیاد شود که مانع راه رفتن بشود (البته راه رفتن نافع)، دیه اش هشتصد دینار است که چهار پنجم [[دیه|خون بها]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4181236|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref>
در مورد دیه بیضه، آیت الله خمینی معتقد هستند که دیه [[جنایت|جنایتی]] که باعث ورم آنها شود چهارصد دینار است و اگر آن قدر زیاد شود که مانع راه رفتن بشود (البته راه رفتن نافع)، دیه اش هشتصد دینار است که چهار پنجم [[دیه|خون‌بها]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=راه نوین|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4181236|صفحه=|نام۱=محمدحسین|نام خانوادگی۱=کارخیران|چاپ=1}}</ref>


== منابع ==
==منابع==
{{پانویس}}
{{پانویس|۲}}


[[رده:دیات]]
[[رده:دیات]]
[[رده:دیه مقدر اعضا]]
[[رده:دیه مقدر اعضا]]
[[رده:اصطلاحات حقوق جزا]]
[[رده:اصطلاحات قانون مجازات اسلامی]]
[[رده:دیه اندام تناسلی و بیضه]]
[[رده:دیه بیضه]]
[[رده:دیه اعضای زوج]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۶

حکم دیه بیضه‌ها و فروض مختلف آن در مواد ۶۶۵ تا ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲) پیش‌بینی شده‌است. در مورد دیه بیضه‌ها، دو نظریه وجود دارد و هر دو نظریه، طرفداران زیادی دارد، یک نظریه طبق ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی، دیه بیضه چپ را چون منفعت بیشتری دارد و بچه از آن تولید می‌شود، بیشتر در نظر گرفته‌است، این دیدگاه کاملاً منطقی است اما تا وقتی مورد پذیرش است که از نظر پزشکی چنین چیزی اثبات شده باشد که ظاهراً این امر، مورد نظر متخصصان مربوطه نیست، اما طرفداران نظریه دوم معتقد هستند که دو بیضه مانند تمام اعضای زوج بدن هستند که دیه به نحو مساوی بین آنها تقسیم می‌شود و تا دلیل محکمی نباشد، نباید از این قاعده مسلم، دست شست،[۱]با این وجود برخی معتقدند که استثنائاً برخی اعضای زوج، دیه بیشتری نسبت به عضو دیگر دارند مثلاً دیه مجموع چهار پلک دو چشم، معادل دیه کامل است اما دیه هر یک از پلک‌های بالا، یک ششم دیه کامل و دیه هر یک از پلک‌های پایین، یک چهارم دیه کامل است،[۲]

دیه قطع بیضه

در قانون

در ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، حکم دیه کامل برای قطع دو بیضه و دو ثلث دیه برای قطع بیضه چپ و ثلث دیه برای قطع بیضه راست، پیش‌بینی شده‌است.

در فقه

روایاتی که به‌طور عموم برای اعضای زوج بدن، دیه کامل تعیین کرده‌اند، شامل موضوع این ماده نیز می‌شوند اما روایت‌های خاصی هم برای دیه بیضه وجود دارد مانند آنکه عبدالله بن سنان از امام صادق در مورد مردی سؤال کرد که یکی از بیضه‌های او از بین رفته‌است، امام فرمود: "اگر بیضه چپ باشد دو ثلث دیه دارد، از امام، علت را پرسیدند، امام فرمود:"چون بچه از بیضه چپ به دنیا می‌آید."[۳]

قطع دو بیضه، موجب دیه کامل و به قول مشهور، قطع هر یک موجب نصف دیه است، مقابل قول مشهور، قول ثبوت دو سوم دیه کامل در قطع بیضه چپ و یک سوم در قطع بیضه راست است،[۴]نهایتاً در اینکه دیه هر یک از بیضه‌ها چقدر است، بین فقها اختلاف است و بیشتر آنها قائل به تساوی هستند، یعنی دیه هر کدام، نصف دیه کامل است،[۵] در رابطه با تساوی یا عدم تساوی دیه بیضه‌ها، هرچند برخی قائل به تفاوت اند اما به نظر می‌رسد قول به تساوی دیه دو بیضه، قوی و صحیح است،[۶]تنها از سعید بن مسیب حکایت شده‌است که دیه بیضه چپ، دو سوم دیه کامل است زیرا تداوم نسل، بستگی به بیضه چپ دارد.[۷] فقهای اهل سنت در این مورد، دیه بیضه راست و چپ را مساوی می‌دانند و امتیازی بین آنها قائل نیستند.[۸]گفتنی است تمام فقهای امامیه معتقد هستند که از بین بردن دو بیضه موجب دیه کامل است و در اینجا اختلافی وجود ندارد.[۹]

دیه قطع بیضه خنثی

در قانون

مطابق ماده ۶۶۷ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲): «قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه خنثای ملحق به مرد، موجب دیه کامل است. قطع بیضه‌ها یا اندام تناسلی مردانه خنثای مشکل یا ملحق به زن، موجب ارش است.»

دیه ورم کردن بیضه

در قانون

ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، دیه ورم کردن یک بیضه را دو دهم دیه کامل می‌داند که در صورتی که تورم مانع راه رفتن مفید فرد شود، دیه آن هشت دهم دیه کامل می‌شود.

در فقه

این ماده، مستند به روایتی از حضرت علی (ع) می‌باشد که در کتاب ظریف آمده‌است،[۱۰] در کتاب ظریف از حضرت علی نقل شده‌است که «اگر مردی آسیب ببیند و دو بیضه او ورم کند دیه او چهارصد دینار است و اگر مجنی علیه به گونه ای مفید نتواند راه برود، چهار پنجم دیه نفس یعنی هشتصد دینار پرداخت می‌شود و اگر موجب خم شدن کمر شود، هزار دینار دیه او خواهد بود.»[۱۱] گفتنی است هرچند روایت ظریف، ضعیف است ولی چون مشهور در این قسمت به آن عمل کرده‌اند و عمل مشهور، جبران کننده ضعف سند است، این حکم، اختیار شده‌است.[۱۲]

در مورد دیه بیضه، آیت الله خمینی معتقد هستند که دیه جنایتی که باعث ورم آنها شود چهارصد دینار است و اگر آن قدر زیاد شود که مانع راه رفتن بشود (البته راه رفتن نافع)، دیه اش هشتصد دینار است که چهار پنجم خون‌بها است.[۱۳]

منابع

  1. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2812900
  2. ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق کیفری اختصاصی (جرایم علیه اشخاص). چاپ 7. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 355452
  3. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2812892
  4. ↑ آیت اله سیدمحمود هاشمی شاهرودی. فرهنگ فقه (جلد دوم). چاپ 2. مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3363980
  5. ↑ ایرج گلدوزیان. محشای قانون مجازات اسلامی. چاپ 5. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 671364
  6. ↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1934232
  7. ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم‌های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837080
  8. ↑ آیت اله خلیل قبله ای خویی. قواعد فقه (جلد اول) (بخش جزا). چاپ 4. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 831616
  9. ↑ احمد حاجی ده آبادی. قواعد فقه دیات (مطالعه تطبیقی در مذاهب اسلامی). چاپ 1. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1934204
  10. ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 713180
  11. ↑ عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش دیات). چاپ 4. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2812920
  12. ↑ ابوالقاسم گرجی. دیات (دیه نفس، موجبات ضمان کیفری، دیات اعضا و منافع آنها، اعضایی که دیه مقدر دارند، دیه بر منافع اعضا، دیه زخم‌های سر و صورت). چاپ 2. دانشگاه تهران، 1382.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 837092
  13. ↑ محمدحسین کارخیران. کاملترین مجموعه محشای قانون مجازات اسلامی مصوب 1392/02/01 (جلد سوم) (تطبیق با قانون مجازات اسلامی سابق. چاپ 1. راه نوین، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4181236
برگرفته از «https://wikihoghoogh.net/w/index.php?title=دیه_بیضه&oldid=72771»